عید فطر

مسأله رؤیت هلال، پیش از زوال همواره مورد بحث بوده است و در زمان ما نیز، موضوعاتی نظیر اشتراط یا عدم اشتراط اتّحاد آفاق و اعتبار قولِ هَیَوى و محاسبات فلکى محل بحث است. همچنین موضوعاتی مانند غروب هلال بعد از شفق، تطوّق(به نظر برخى)، شهادت یک شاهد، شهادت زن؛ حکم حاکم در رؤیت هلال، شهادت بر شهادت، چگونگى ثبوت هلال در قطبین، وظیفه شاک در هلال شوال، ضابطه وحدت و تقارب افق، لیله القدر و ارتباط آن با رویت را می توان از جمله مصادیق عبارت «اختلاف امت من رحمتی» دانست. در این مقاله به بررسی آراء فقهی مذاهب اسلامی در خصوص استهلال می پردازیم.

آداب و رسوم به عنوان میراث فرهنگی، بخشی از شناسنامه ی تاریخی محسوب می شود که ملت ها با پاسداشت آن به حفظ هویت ملی و دینی خود مدد می رسانند و نه تنهادر فراز و فرود تاریخ از باورها واعتقادات خود دست بر نمی دارند بلکه در لابه لای تحولات سیاسی و اجتماعی، سنت های دینی و ملی خود را از نسلی به نسل دیگر منتقل می نمایند و درآیند و روند دولت ها یا چیرگی تعصبات، معمولا بر زیربنای سنن و معتقدات مردم خللی وارد نمی شود. اعیاد ملی و دینی نیز جزیی از آداب و رسوم و گویای حوادث و اتفاقات مهم تاریخی و حامل ارزش ها، آرزوها، باورها و آرمان های ملت هاست که در طول تاریخ به عنوان فرهنگی دیرپا به برگزاری آنها پایبند بودند، اما رویکرد حاکمان و دولت ها نسبت به این موضوع به تبع سیاستشان متفاوت بوده است. اینکه در دوره دوم خلافت عباسی با توجه به تغییرفضای دینی و سیاسی حاکم، نحوه ی برگزاری اعیاد چگونه بوده، موضوعی قابل پژوهش است و بررسی ها حاکی از پای بندی طبقات اجتماعی به برگزاری آنها و همراهی خلافت، علی رغم ایجاد محدودیت هایی برای اقلیت های دینی و مذهبی بوده است. در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی نحوه ی برگزاری اعیاد مهم دینی و ملی پرداخته شدهاست.

هدف پژوهش حاضر مطالعه پدیدارشناسانه ی رفتار مصرفی زنان عرب در آئین خرید عید فطر می باشد. جامعه ی پژوهش کل زنان عرب ساکن استان خوزستان بود. نمونه ی پژوهش13 نفر از زنان عرب است که با این تعداد از طریق مصاحبه، نمونه به حداشباع رسید. طرح پژوهش، کیفی و با رویکرد ون منن مبتنی بر پارادایم تفسیری است. داده ها با استفاده از راهبرد پدیدارشناسی و با به کارگیری مصاحبه ی نیمه ساختاریافته، بعد از اشباع نمونه ها و با استخراج درون مایه های اصلی و فرعی رفتار مصرفی زنان عرب در آئین خرید عید فطر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج چهار درون مایه ی اصلی را به دست آورد که عبارتند از: معنا و مفهوم پدیده ی عید فطر و خرید عید فطر در خانواده، نقش و فرآیند خرید عید فطر در خانواده، ضرورت ها و چالش های خرید عید فطر و اثرات و پیامدهای پدیده خرید عید فطر در خانواده . مهم ترین یافته ای که در این مطالعه ظهور یافت؛هم پوشانی معنایی و هویتی پدیده ی عید فطر و خریدهای آئین عید فطر در میان جمعیت مورد مطالعه بود که جوهره ی دلالتی آن، رویکرد دینی به انجام فریضه و هم چنین معنای آئینی و سنت بودن آمیخته با جشن قومی است.

عیدفطر جشنی است که مسلمانان پس از پایان ماه رمضان در روز اول شوال می گیرند. این روز در سراسر کشورهای اسلامی تعطیل رسمی است. در این روز، روزه حرام است و مسلمانان نماز عید برگزار می کنند و زکات فطره می پردازند. در شهرها و روستاهای ایران مانند سایر کشورهای مسلمان، عید فطر مبارک و فرخنده است و مردم با اقامه نماز عید و برگزاری آداب و رسوم خاص، این مناسبت را بنحو شایسته جشن می گیرند. نوشتار حاضر که براساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای نگارش یافته، به تاریخچه و چگونگی برگزاری این مراسم و مناسک در فرهنگ مردم ایران پرداخته و در انتها، اشاره مختصری به برگزاری این عید مبارک در حوزه کشورهای اسلامی دارد.