نقش ابهام آفرینی در خلق کاریکلماتورهای زبان فارسی بر پایه نظریه شناختی «آمیختگی مفهومی»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان و زبان شناسی دوره ۱۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴۰
153-180
حوزههای تخصصی:
کاریکلماتور، سبکی در نوع ادبی طنز است که مطلبی فکاهی، جدی یا حکیمانه را در قالب جمله ای کوتاه انتقال می دهد. هدف این نوشتار، مطالعه ساختاری دسته ای از کاریکلماتورهاست که از طریق ابهام آفرینی بوجود می آیند. از جمله تکنیک های دخیل در خلق کاریکلماتور، ابهام آفرینی است که در بافت های گفتمانی متفاوت و به کمک کلمات همنام یا چندمعنا در سطح واژگان، و عبارت های اصطلاحی در سطح جمله، بوجود می آید. تحلیل ارائه شده در این مطالعه، مبتنی بر نظریه شناختی «آمیختگی مفهومی» فوکونیه و ترنر می باشد. در قالب شبکه تلفیقی که ساخت معنا را به تصویر می کشد، بافت های گفتمانی متفاوت، در فضاهای عام متمایز نمود می یابند و فضاهای عام متمایز، زمینه نگاشت های میان-فضایی متنوعی را بین عنصر موجود در فضای دروندادی اول و عناصر موجود در فضای دروندادی دوم فراهم می کنند و بدین ترتیب معانی مختلفی در فضاهای آمیخته شکل می گیرد. وجود فضاهای عام متفاوت و به تبع آن نگاشت ها و فرافکنی های متمایز را ناگزیر، بوسیله ترسیم دو شبکه تلفیقی متفاوت برای هر کاریکلماتور باید به تصویر کشید. وجود دو شبکه تلفیقی مجزا، با فضای دوندادی اول یکسان اما فضاهای دروندادی دوم، فضاهای عام و فضاهای آمیخته و نگاشت های میان-فضایی متفاوت، توجیه گر معانی متفاوتی است که بطور همزمان در یک کاریکلماتور نمود پیدا می کند.