زمینه های اجتماعی- فرهنگی اقبال زنان به الگوهای نودین داری (مطالعه موردی: دوره ها و کلاس های عرفانی، موفقیت و یوگا در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال ۲۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳
29 - 54
حوزههای تخصصی:
دین داری یکی از مهم ترین جلوه ها و مظاهر دنیای زنان است. این دنیا تحت تأثیر موج تغییرات فرهنگی جهانی است. این موج از فرایند انقلاب فناوری اطلاعات، فردگرایی، عرفی گرایی، افراط گرایی دینی، تمایزیابی و ادغام اجتماعی در فرهنگ جهانی، ظهور سبک های زندگی جدید و مهاجرت های گسترده تشکیل شده است. الگوهای نودین داری یکی از ثمره های این تحولات است. زندگی روزمره ایرانیان از دوره کهن تا امروز با ادیان ابراهیمی، زرتشتی و مانوی و فرقه های عرفانی مختلف گره خورده است. این فرهنگ دینی متکثر از این موج تغییرات فرهنگی جهانی در امان نبوده است. زنان در کلان شهرهای ایران همواره جزء اقشار با بالاترین میزان دین داری بودند. مقاله کنونی با به کارگیری روش زمینه بنیاد با رویکرد اشتراوسی برای فهم نقش دین داری زنان تهرانی نگاشته شده است. مؤلفه های چهارگانه کدگذاری الگوواره ای بر مبنای محوری بودن روان شناسی مثبت گرا و معنویت بودیسم در الگوهای نودین داری بررسی شد. رفتار مذهبی، هویت اجتماعی، رواداری و تساهل، تیپ های روان شناختی و طرق و اماکن آرامش بخش شرایط علی محسوب می شوند. وضعیت فرهنگی خانواده ها، وضعیت مصرف فرهنگی و فراغت مصاحبه شوندگان را می توان شرایط زمینه ای و مداخله گر دانست. حضور آنان در دوره و کلاس ها به صورت مجازی با آشنایی و تشویق دوستان صمیمی وخانواده را باید یک راهبرد دانست. راهبرد زنان تهرانی در مواجهه با یک مخاطره پزشکی یا اجتماعی است. پیامدهای مورد انتظار مصاحبه شوندگان خودسازی و خودشناسی، افزایش استقامت، صبر و تحمل، موفقیت، آرامش، خداشناسی و مثبت اندیشی است. زنان تهرانی بررسی شده از طریق سازوکار «بدعت»، به «برساختن» یا «بازاندیشی» خویشتن بالاخص در مواجهه با مخاطراتی چون مواجهه با بیماری دست می زنند.