سیاست گذاری بازاریابی

یکی از کانال های توزیع انبوه در عصر امروز، فروشگاه های زنجیره ای است که نظام توزیع کالا را متحول کرده است. در کشور ما نیز متاثر از این تحول جهانی، از چند دهه گذشته توسعه فروشگاه های زنجیره ای آغاز شده که این امر در یک دهه اخیر شتاب بیشتری گرفته است. این پدیده را دو سطح می توان تحلیل کرد؛ سطح اول، سطح بنگاه است و سطح دوم، سطح کلان است که به بررسی نتایج این پدیده در افقی بالاتر از سود بنگاه می پردازد و به دنبال تحلیل موضوع از منظر سیاست گذاری بازاریابی است که منافع ملی و عمومی را مدنظر دارد. این پژوهش در سطح دوم به دنبال شناسایی و تحلیل پیامدهای مثبت و منفی توسعه فروشگاه های زنجیره ای در کشور است. در گام نخست این پژوهش، پس از بررسی پیشینه پژوهش، با تعداد 14 نفر از خبرگان مصاحبه هایی انجام شد تا پیامدهای مثبت و منفی توسعه فروشگاه های زنجیره ای در ایران بررسی شود. داده های کیفی به دست آمده با استفاده از روش تحلیل مضمون تحلیل شد. 37 مضمون پایه در قالب هفت دسته به عنوان پیامدهای مثبت و منفی توسعه فروشگاه های زنجیره ای طبقه بندی شد. در گام دوم پیامدهای احصا شده با استفاده از داده های به دست آمده از 20 خبره با کمک تکنیک تاپسیس رتبه بندی و تحلیل شد. از جمله پیامدهای توسعه فروشگاه های زنجیره ای، افزایش حق انتخاب مصرف کنندگان، دسترسی آسان مشتریان به طیف گسترده ای از محصولات است. از جمله پیامدهای منفی مورد اتفاق نیز می توان به تضعیف خرده فروشی های محلی و از بین رفتن روابط اجتماعی و انسانی در محلات شهری اشاره کرد.

سیاست گذاری، کارکرد اساسی دولت و فرایند مداخله به منظور دست یابی به نتایج و تحقق چشم انداز سیاسی آن است. مطالعه سیاست گذاری عمومی به دنبال توصیف و تبیین سیاست گذاری دولت ها و نحوه اثرگذاری و ایجاد تغییر در آن است. پژوهش حاضر نیز باهدف طراحی الگوی سیاست گذاری بازاریابی کالاها و خدمات فرهنگی و خلاق در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با رویکرد نظریه بر خواسته از داده ها انجام شده است. روش پژوهش توصیفی - کاربردی، ازنظر جهت گیری از نوع بنیادی و ازنظر هدف پژوهش از نوع مطالعات اکتشافی - کیفی است. جامعه آماری مشارکت کنندگان شامل؛ خبرگان دانشگاهی و افراد متخصص در حوزه بازاریابی و صنایع فعال در عرصه کالاها و خدمات فرهنگی و خلاق بوده اند که تعداد نمونه ها بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی به تعداد 30 نفر انتخاب شده است. گردآوری اطلاعات به صورت مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شده است. در تجزیه وتحلیل داده ها مؤلفه های کلیدی مرتبط با الگوی طراحی الگوی سیاست گذاری بازاریابی کالاها و خدمات فرهنگی و خلاق از طریق مصاحبه ها و طبق روش مفهومی داده بنیاد استخراج و تدوین گردیده است. به طوری که مقوله محوری و شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و نتایج، تدوین و الگوی نهایی ارائه گردیده است. سپس، با استفاده از روش تحلیل دلفی، پرسشنامه مرتبط با طراحی الگوی اولیه توسط خبرگان اصلاح، تأیید و درنهایت الگوی سیاست گذاری بازاریابی کالاها و خدمات فرهنگی و خلاق در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه گردیده است؛ بنابراین، با توجه به نتایج این پژوهش، مقوله های اصلی الگوی تدوین شده، شامل، عوامل کلیدی سیاست گذاری بازاریابی کالاها و خدمات فرهنگی و خلاق بوده است. از این رو، براساس آن می توان به پیامدهای مورد انتظار الگوی سیاست گذاری بازاریابی کالاها و خدمات فرهنگی و خلاق در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دست یافت.