سرفصل درس

 دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، با بازنگری در برنامه درسی، سرفصل جدیدی از دروس مهندسی شیمی از جمله مجموعه دروس ترمودینامیک را تدوین کرده است. این کار با هدف هماهنگی با روند فعلی آموزش مهندسی شیمی در سراسر جهان و پاسخگویی به انتظارات صنعت از فارغ التحصیلان مهندسی شیمی انجام گرفته است. بر اساس برنامه پیشنهادی پیشین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تمرکز بخشی از درس ترمودینامیک 2 بر چرخه های ترمودینامیکی بود. ناگزیر محتوای دروس پوشش کافی از برخی موارد مختص رشته مهندس شیمی از جمله انواع تعادلات فازی (تعادلات دیگر علاوه بر تعادل بخار- مایع) نداشت. در این مقاله به بیان گزیده ای از مطالب در خصوص محتوا و سرفصل مطالب دروس ترمودینامیک مهندسی شیمی، کتاب های مرجع رایج و روش های تدریس این درس در دانشگاه های منتخب دنیا پرداخته می شود. در نهایت محتوا و سرفصل پیشنهادی، به انضمام نکاتی در خصوص روش های یاددهی، رویکرد یادگیری فعال و منابع مناسب موجود برای مجموعه دروس ترمودینامیک، با هدف بهبود طراحی درس و آموزش ترمودینامیک مهندسی شیمی ارائه می گردد. هدف تحقیق حاضر بهبود محتوا و طرح درس و روش های آموزش مجموعه دروس ترمودینامیک مهندسی شیمی است.

استفاده از مفهوم طراحی محصول شیمیایی و عبارت مهندسی محصولات شیمیایی در مهندسی شیمی در 20 سال اخیر رایج شده است. این مفهوم ابتدا در آمریکا و سپس در اروپا مورد توجه قرار گرفت ودر محدودی از دانشگاه ها ی جهان طراحی محصولات شیمیایی به عنوان درسی در سطح کارشناسی ارایه شد و تعداد کثیری از دانشگاه های جهان آن را به صورت پروژه تخصصی- پژوهشی در سطح کارشناسی ارشد ارایه داده اند، به این جهت تعدد کتب درسی در این زمینه کم می باشد. در طراحی محصولات شیمیایی تلفیق بازار ، مهندسی شیمی و علوم جدید( تکنولوژی ذرات، بیو تکنولوژی و نانو) مورد نیاز است. نظام یک پارچه برای مهندسی محصولات شیمیایی به مفهوم تبدیل داده به اطلاعات و با توجه به تحقیق و آموزش و تجربیات کسب شده تاکنون و سپس تبدیل آن به دانش در حال شکل گیری است. به دلیل تنوع زیاد در طراحی محصول در مهندسی محصولات شیمیایی و میزان کم تولید، بیشتر فرایندهای تولیدی غیر پیوسته هستند. سود آوری محصولاتی که نوبر هستند به دلیل عدم وجود تولید کننده رقیب بسیار زیاد بوده و ریسک عدم تقاضای دراز مدت برای محصول تولیدی را جبران می کند. به آموزش طراحی محصولات شیمیایی و فرایند های غیر پیوسته که عموما نا پایا هستند در گروه های مهندسی شیمی دانشگاه های ایران توجه کافی نشده است و لازم است که در برنامه ها آموزشی مهندسی شیمی به آن توجه شده و از الگوهای موجود بهره گیری شود.