کسب وکارهای خدماتی

سازمان های پژوهش و فناوری ماموریت حمایت فناورانه و نوآورانه از صنایع به منظور ارتقای رقابت پذیری فناورانه آنها را بر عهده دارند. با توجه به لزوم ارتقای اثربخشی و کارآمدی سازمان های پژوهش و فناوری، در این مقاله به منظور شناخت تحلیلی سازمان های پژوهش و فناوری به بررسی مدل کسب و کار آنها به عنوان یک کسب و کار خدماتی دانش بنیان پرداخته شده است. براین اساس ابعاد اصلیِ مدل کسب و کار خدمات شامل مفهوم، فرآیند، منابع و زیر ساخت های خدمات در کسب و کارهای خدماتی دانش بنیان تشریح شده است. نتایج نشان می دهد که ارزش ارائه شده در مفهوم خدمات سازمان های پژوهش و فناوری، مبتنی بر توسعه مستمر حاصل شده از طریق افزایش دانش مشتری و سازمان های پژوهش و فناوری به عنوان ارائه دهنده خدمت است. از جمله مهم ترین منابع برای سازمان های پژوهش و فناوری شایستگی های دانشی و انگیزه کارکنان در یادگیری مستمر و افزایش دانشِ تخصصی حتی فراتر از رشته های تخصصی پیشین خود می باشد.

هدف کلی این پژوهش شناسایی فرصت های راه اندازی کسب وکارهای کارآفرینانه خدماتی در شهرستان مسجدسلیمان بود. برای رسیدن به این هدف، از رویکرد کیفی و روش دلفی بهره گرفته شد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، کارآفرینان مجرب، متخصصان، صاحب نظران و سایر خبرگان در حوزه های کارآفرینی خدماتی در شهرستان مسجدسلیمان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی، تعداد 21 نفر از آنان به عنوان اعضای پنل دلفی انتخاب شدند. در این پژوهش، پس از سه دور بررسی، نسبت به فرصت های راه اندازی کسب وکارهای کارآفرینانه خدماتی، اجماع حاصل شد. ابزار اصلی پژوهش در دور اول مطالعه ی دلفی، پرسش نامه با پرسش های باز پاسخ و در دورهای دوم و سوم، پرسش نامه با پرسش های بسته و باز پاسخ بود. در دور اول داده ها با استفاده از روش مقایسه مستمر تجزیه وتحلیل شدند. تجزیه وتحلیل داده ها در دور دوم با ترسیم جدول توزیع فراوانی (درصد و درصد تجمعی) با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 27 انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها در دور سوم با ترسیم جدول توزیع فراوانی (درصد و درصد تجمعی)، محاسبه درصد توافق (CVI) و ضریب توافق کندال و همچنین برای اولویت بندی انواع فرصت های راه اندازی کسب وکارهای کارآفرینانه خدماتی از میانگین و انحراف معیار بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان دادند که مهم ترین فرصت های راه اندازی کسب وکارهای کارآفرینانه خدماتی در شهرستان مسجدسلیمان شامل «بسته بندی محصولات دامی همچون کشک و دیگر محصولات مشابه»، «بسته بندی انواع گیاهان دارویی»، «سردخانه محصولات کشاورزی و غذایی»، «تولید، بسته بندی و توزیع نان محلی» و «بسته بندی عسل» بودند. این پژوهش پیشنهادهای کاربردی را برای سیاست گذاران و برنامه ریزان به همراه دارد.