لیبرال ها

جریان شناسی سیاسی نیروهای سیاسی از عوامل تعیین کننده در علم سیاست است، نشناختن این جریا ن ها باعث می شود تا شکاف هایی میان گروه ها و تفاوت ها درک نشود. این مقاله در نظر دارد تا براساس عوامل گوناگون، منازعه و رقابت میان جریان های سیاسی سال های نخستین انقلاب اسلامی را بررسی و تحلیل کند. در واقع باید گفت که جریا ن های سیاسی از طریق سازمان های سیاسی گوناگون خود مهم ترین عامل برای هر تغییراتی در سیاست هستند و تا زمانی که از جریان های سیاسی و سازمان های آنها شناخت دقیقی نداشته باشیم، نمی توانیم به عمق تغییرات سیاسی در کشورها پی ببریم. این مقاله در نظر دارد با پشتیبانی چارچوب مفهومی منازعه و رقابت و با روش جریان شناسی ابعاد پنهان سیاست سال های نخست انقلاب اسلامی را تبیین و مجادلات جریان ها و گروه های سیاسی را تشریح کند. در این مقاله تلاش می کنیم تا هر پنج جریان سیاسی اصلی بین سال های 1357-1362 را نشان و منازعات حاکم در میان آنها را شرح دهیم

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گروه های سیاسی موسوم به لیبرال ها، همچون جبهه ملی و تا حدودی نهضت آزادی به غرب گرایی، ناسیونالیسم، و سکولاریسم معتقد بودند و تلقی خاصی از انقلاب و نظام برآمده از آن (جمهوری اسلامی) داشتند. به تدریج این گروه ها به با نظام جمهوری اسلامی پرداختند؛ در مقابل هم، خلخالی -از مسئولان ارشد نظام و از پیروان خط امام- در با این گروه ها نقش ایفا کرد. پرسش این پژوهش آن است که تقابل بین نیروهای خط امام با لیبرال ها چرا شکل گرفت و نقش خلخالی در آن چه بود؟ در ادامه، به روش توصیفی–تحلیلی به این پرسش پاسخ داده خواهد شد. فرضیه پژوهش این است که تقابل میان دو جریان خط امام و لیبرال ها به دلیل نوع جهان بینی آن ها و تلقی شان از نقش دین در سیاست و ماهیت حکومت بوده است. نتیجه به دست آمده این است که علت تقابل این دو جریان، نوع جهان بینی و نگرش سیاسی بوده و خلخالی نقش بارزی در این تقابل ایفا کرده است.