ساختار ارگانیکی

در بیان اهمیت و ضرورت وجودی سازمان ها در جامعه ، اتزیونی ، اجتماع امروز را جامعه ی سازمانی معرفی می کند و معتقد است که انسان امروزین از لحظه ی تولد در بیمارستان تا لحظه ی مرگ و دفن در گورستان ، در سازمان ها به سر می برد و از طرفی با توجه به اهمیت و نقش مهم ساختار بر کارکرد اثربخش سازمان ها ، تعیین این که ساختار سازمان چه باید باشد ، امری ضروری می نماید . در حالی که متغیرهای وضعیتی تعیین کننده ی ساختار مطلوب و مناسب ، فراوان هستند به گونه ای که بررسی همزمان آنها با توجه به اثرات تعاملی شان بر هم امری تقریبا محال است اما می توان گفت که پرسنل سازمان ، به عنوان یکی از مهمترین متغیرهایی است که باید مدنظر قرار بگیرد زیرا می تواند سایر متغیرها را تحت الشعاع خود قرار دهد . ...

هدف: تعیین رابطه فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از سه پرسشنامه (ویژگی های جمعیت شناختی با 8 سؤال، فرهنگ سازمانی رابینز با 30 سؤال و ساختار سازمانی ساشکین و موریس با 12 سؤال) نظرات 416 نفر از کل 609 نفر کارکنان سازمان با حداقل مدرک کاردانی پیمایش و تحلیل شده است. یافته ها: رابطه همبستگی مثبت و معنی داری بین مؤلفه های فرهنگ سازمانی و ابعاد ساختار سازمانی به ویژه ساختار مکانیکی وجود دارد. ساختار سازمانی، گرایش بیشتری به بُعد مکانیکی (با میانگین 61/3) و گرایش کمتری به بُعد ارگانیکی (با میانگین 76/2) دارد و فرهنگ سازمانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی از دیدگاه کارکنان آن در سطح متوسط قرار دارد. نتیجه گیری: برقرار بودن رابطه مثبت و معنی دار بین فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی، و تمایل به مکانیکی بودن ساختار سازمانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، تلاش جدی برای انعطاف پذیر کردن ساختار این سازمان را ایجاب می کند.

هدف از این تحقیق بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر درگیری شغلی کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان از طریق نقش واسطه ای توانمندسازی روان شناختی بود. جامعه آماری تحقیق شامل تمام کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان استان های کرمان (50 =N) و یزد (45= N) بود. با توجه به کوچک بودن جامعه آماری، تمام افراد به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند (95=n=N)، که از این تعداد، 76 پرسشنامه (کرمان 40 نفر و یزد 36 نفر) برگشت داده شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های ساختار سازمانی شاسکین و موریس (1984)، توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر (1995) و درگیری شغلی کانونگو (1982) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار pls استفاده شد. نتایج نشان داد توانمندسازی روان شناختی بر درگیری شغلی اثر معنا دار دارد (49/0=β). همچنین، ساختار ارگانیکی و ساختار مکانیکی بر توانمندسازی روان شناختی اثر معنادار دارند (به ترتیب 30/0=β، 34/0=β). به علاوه، نتایج غیرمستقیم نشان داد که توانمندسازی روان شناختی بین ساختار ارگانیکی و درگیری شغلی (15/0=β)، همچنین بین ساختار مکانیکی و درگیری شغلی (17/0=β)، دارای نقش واسطه ای است. نتایج نشان داد برای افزایش درگیری شغلی کارکنان باید توانمندسازی روان شناختی و ساختار سازمانی مورد توجه قرار گیرد.

ساختار فعلی پایگاه های مقاومت بسیج که از یک الگوی مکانیکی بهره می گیرد، هرچند مزیت هایی را به همراه داشته است، اما دارای اشکالات متعدد و قابل توجهی است که فعالیت های این مجموعه را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار داده است. از جمله ایرادات این ساختار می توان به پراکندگی واحدها در سطح افق، روابط دقیق و انعطاف ناپذیر، وظایف مشخص و ضعف در نوآوری، استاندارد بودن فعالیت ها و ناتوانی در ایجاد خلاقیت، سیستم تصمیم گیری متمرکز (از بالا به پایین)، ضعف در هویت بخشی، استفاده نکردن از نیروهای خبره در تصمیم گیری ها و همچنین عدم تعامل میان واحدهای زیرمجموعه اشاره کرد که دو رکن اصلی اهداف این مجموعه یعنی اثربخشی و بهره وری در فعالیت های مختلف را عمیقاً تحت تأثیر منفی خود قرار داده است. این تحقیق به دنبال آن است که دستاوردهای یک تحقیق تجربی و پژوهش عملی (اقدام پژوهی) در به کارگیری یکی از انواع ساختارهای ارگانیک در پایگاه مقاومت بسیج را موردبررسی قرار دهد و آثار آن را گزارش نماید تا از این طریق الگویی را برای رسیدن به اهداف ارائه نماید. مطالعات این پژوهش (شامل طراحی، پیاده سازی، پایش، ارزیابی و گزارش) که 3 سال زمان برده است، نشان می دهد که استفاده از یک ساختار ارگانیک با حفظ ساختار مکانیکی پیشین در پایگاه بسیج امکان پذیر است و سبب ایجاد خلاقیت، انعطاف پذیری، ایجاد نوآوری، تقسیم وظایف مبتنی بر اهداف، تصمیم گیری غیرمتمرکز (از پایین به بالا)، بهره گیری از نیروهای متخصص در تمامی امور و تعامل بسیار دقیق و منظم واحدهای زیرمجموعه شده است و آثار مثبت دیگری نیز به همراه داشته است.