برنامه تربیتی

هدف اصلی مطالعه حاضر، ارزیابی پدیده مستمر راهپیمایی اربعین، به منظور کمک به برنامه ریزان این سفر در راستای ارتقای سطح نتایج است و هدف عملیاتی این پژوهش، کاوش در تجارب زیسته زائران از حیث رضایت از سفر اربعین و نیز دستاوردهای سفر بوده است. در این مطالعه ارزیابانه، براساس مدل کرک پاتریک، با روش نمونه گیریِ «موردی معمولی»، با 50 زائر شهر مقدس کربلا، که حداقل یک بار در پیاده روی سفر اربعین حضور داشتند، مصاحبه های نیمه ساختاریافته صورت گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها به روش کدگذاری استراوس و کوربین، طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی، انجام شد. در طی این پژوهش که با روش پدیدارشناسی صورت پذیرفت، 831 مفهوم کشف گردید که براساس معنا، ماهیت، ارتباط و تناسب مفهومی، در قالب 47 مقوله جای گرفت. نتایج نهایی نیز، تحت هفت مضمون «واقعیت کمبود امکانات رفاهی»، «تألمات روحی»، «پذیرش ناملایمات»؛ «حیرت افزایی در زائران»، «پرورش بینشی نگرشی»، «رشد اخلاقی معنوی» و «آثار مطلوب اجتماعی»، در دو فرامضمون «رنج شیرین» و «رستن روح» جای داده شدند و مضمون هشتم با عنوان «سیاحتی نگری به سفر اربعین» نیز، فرعی تلقی شد. فرامضمون رنج شیرین، شامل سطح اول مدل ارزشیابی پاتریک (واکنش) گردید و فرامضمون رستن روح نیز، سطوح دوم الی چهارم (یادگیری، رفتار و نتایج اجتماعی) ارزشیابی مدل پاتریک را در بر گرفت. براساس مدل استفاده شده، واکنش به سفر بسیار خوب و نتایج سفر در لایه یادگیری خوب و در لایه رفتار، نسبتاً خوب برآورد می شود. ضمناً نشانه هایی از نتایج اجتماعی مثبت برای جهان اسلام وجود دارد که نیازمند کاوش بیشتری است.