قضاوت حرفه ای حسابرس

موضوع و هدف مقاله: پژوهش حاضر به تحلیلی بر فرآیند تصمیم گیری در قضاوت حرفه ای حسابرسان می پردازد و در حوزه تحقیقات رفتاری در حسابرسی قرار دارد. روش پژوهش: روش پژوهش، توصیفی از نوع تحلیلی - پژوهشی است. پژوهش حاضر روش ترکیبی است که بخش کیفی مبتنی بر شناسایی عوامل مؤثر بر قضاوت حرفه ای حسابرس از طریق بررسی مبانی نظری و انجام تحلیل دلفی با مشارکت 20 نفر متخصص به عنوان اعضای پانل بود. بخش کمی نیز از طریق تشکیل ماتریس خود تعاملی ساختاری به دنبال مدل سازی ساختاری و تفسیری بود. یافته های پژوهش: نتایج پژوهش نشان می دهد اساسی ترین عوامل قضاوت حرفه ای حسابرس در مدل طراحی شده، تعریف موضوع تصمیم گیری، ارزیابی، سنجش معیارهای مربوط، شناسایی راهکارها، رتبه بندی راهکارها و انتخاب بهترین راهکارها است، این عوامل شاخص های مربوط به فرآیند تصمیم گیری در نتایج دلفی بودند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: فرآیند تصمیم گیری در بالاترین سطح، کم اثرترین عامل بر قضاوت حرفه ای حسابرس، ویژگی های کیفی، شواهد حسابرسی، تیپ شخصیتی، نظارت حرفه ای بر کار حسابرسان، نتایج روش های حسابرسی و ارزیابی ریسک ذاتی بود.

نیاز به شناخت یک عنصر مهم در تصمیم گیری و قضاوت افراد است که توسط پژوهش های حسابداری رفتاری نادیده گرفته شده است. هم چنین نیاز به شناخت به عنوان توانایی تکامل اخلاقی بر رفتار اخلاقی نیز تأثیر می گذارد. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی ارتباط بین نیاز به شناخت، رفتار(ظرفیت) اخلاقی و بی طرفی حسابرس است. نمونه آماری پژوهش، شامل 222 نفر از حسابرسان شاعل در سازمان حسابرسی و موسسات خصوصی حسابرسی در سال 1397 است. ابزار سنجش متغیرهای پژوهش، پرسش نامه می باشد و داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری به کمک نرم-افزار لیزرل مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که نیاز به شناخت و ظرفیت اخلاقی بر بی طرفی حسابرسان تأثیر مثبت و معناداری دارند و هم چنین ظرفیت اخلاقی نقش واسطه میان نیاز به شناخت و بی طرفی حسابرس را نیز بازی می کند.

قضاوت حرفه ای گوهر اصلی حسابرسی است. عدم صلاحیت حسابرس در انجام قضاوت های حرفه ای می تواند منجر به تصمیمات نادرستی شود که اغلب دارای تأثیرات منفی روی کیفیت حسابرسی، صاحب کار و اشخاص ذینفع مرتبط با صورت های مالی است. اظهارنظر حرفه ای همواره با محدودیت های ذاتی مانند قضاوت حسابرس در فرایند انجام کار همراه بوده و فعالیت هایی که حسابرسان برای رسیدن به اظهارنظر انجام می دهند متأثر از قضاوت ها و تصمیم گیری های حرفه ای است دستیابی به افزایش کیفیت قضاوت حرفه ای حسابرسان، مستلزم شناسایی عوامل مؤثر بر قضاوت حرفه ای است. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین عوامل فشار آفرین شغلی و قضاوت حرفه ای حسابرس در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی می باشد و جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای که در بین حسابرسان سازمان حسابرسی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی شامل کلیه شرکا، مدیران و سرپرستان حسابرسی توزیع شد، صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که سه بعد نقش، حمایت همکاران و کنترل بر قضاوت حرفه ای حسابرسان تأثیر مثبت و معنادار و چهار بعد فشار زمانی، اضطراب، ارتباط و تقاضا بر قضاوت حرفه ای حسابرسان تأثیر منفی و معناداری دارند