فرآیند تصمیم گیری

جهان پرتلاطم و متغیر امروز تصمیم گیری در سازمانها را با مشکلات و چالش های جدی روبرو ساخته است، خصوصا در تصمیم گیریهای راهبردی (استراتژیک) که دورنگرند، جهت گیریهای آینده سازمان را مشخص می سازند و اجرای آنها معمولا به منابع زیادی نیاز دارند. با اینکه تصمیم گیری در مدیریت از مهمترین کارهای مدیران به حساب می آید (پیرس و رابینسون، 1989، مارک، 1997) ولی با این همه پژوهشها و بررسیهای انجام شده در این زمینه و عوامل موثر بر آن محدود بوده ضمن اینکه برخی از آنها به نتایجی متفاوت دست یافته اند. در مورد تاثیر خطرپذیری مدیر بر فرایند تصمیم گیری و یا رابطه آن با کیفیت تصمیم، مطالعات محدودی انجام پذیرفته که در مواردی نتایجی متضاد بدست آمده است، برای نمونه هیت و تیلور، (1991) معتقدند بین میزان خطرپذیری مدیر و فرایند تصمیم گیری رابطه معنی دار وجود ندارد در حالیکه پاپاداکیس و همکارانش، (1998) بین خطرپذیری مدیر و شیوه تصمیم گیری رابطه ای معنی دار و معکوس یافته اند. در این مطالعه تاثیر میزان خطرپذیری مدیر بر کیفیت تصمیم بررسی گردیده و نقش فرایند عقلایی تصمیم گیری به عنوان متغیری مداخله گر در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون و رگرسیون سلسله مراتبی داده های 102 پرسشنامه دریافتی از مدیران موسسات صنایع غذایی مستقر در استان تهران نشان می دهد که میزان خطرپذیری مدیر بر کیفیت تصمیم اثری معنی دار دارد، ضمن اینکه فرایند عقلایی تصمیم گیری به عنوان متغیری مداخله گر این تاثیر گذاری را استنباط و توصیف می نماید.

هدف نخست این مقاله، ارزیابی محدودیت های الگوی اقتصادی متعارف در رابطه با تبیین تصمیم گیری های اقتصادی است. شواهد اساسی بررسی شده مانند نقصان و عدم تقارن اطلاعات، یادگیری و سرمایه گذاری انسانی، تصمیم گیری های جمعی (در قالب خانواده، سازمان ها و دولت ها)، تفاوت های جنسیتی، سازمان و مدیریت، و اکتشافات جدید حوزه علوم شناختی در زمینه مغز و ذهن، به طور جدّی محدودیت های الگوی متعارف را آشکار می کنند. در این مقاله رویکرد و الگوی اقتصاد شناختی برای درک بهتر تصمیم گیری ها، پیش بینی کامل تر، ارایه راه حل های مناسب و اثربخش، و سیاست گذاری مؤثر به جای الگوی متعارف، تبیین و پیشنهاد شده است. در الگوی شناختی تصمیم گیری، نحوه شکل گیری انتظارات و ترجیحات با توجه خاص به فرآیند شناختی (یعنی نحوه کسب، پردازش و کاربست اطلاعات و دانش در ذهن و مغز انسان) واکاوی می شوند. در عین حال، تأثیر محیط، نهادها و دولت نیز بر فرآیند شناختی و فرآیند تصمیم گیری مورد توجه و دقت نظر قرار می گیرند. به این ترتیب، علاوه بر منابع/ امکانات و قیمت ها، نحوه کارکرد مغز و ذهن در محیط های نهادی- سازمانی واقعی که به شدّت تصمیم گیری ها را متأثر می سازند، نیز جزء تحلیل ها به حساب می آید؛ یعنی مقوله های عینی و ذهنی هر دو به عنوان عوامل تعیین کننده رفتار/ تصمیم ها در نظر گرفته می شوند. با عنایت به پیشرفت های علوم شناختی از یک سو، و کشانده شدن موضوعات و مسایل اقتصادی به آزمایشگاه ها و پژوهش های آزمایشی از سوی دیگر، اقتصاد شناختی در حال تبدیل شدن به یک جریان اصلی در علم اقتصاد است و آینده بسیار پُر امیدی را به ویژه برای سیاست گذاری و مقابله با مشکلات اقتصادی نوید می دهد.

مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که فرآیند تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز به چه صورت بوده و چه عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر این فرآیند وجود دارد؛ که بر مبنای دیدگاه های تلفیقی خرد و کلان در تحلیل و تبیین تصمیم گیری در رفتارهای سیاسی و نقش علل اجتماعی از جمله اعتماد، تعلق، امنیت و بی هنجاری و بی قدرتی اجتماعی در آن استفاده شد. روش پژوهش پیمایش و ابزار تحقیق پرسش نامه بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین و با روش نمونه گیری خوشه ای نمونه های آماری انتخاب شد. یافته های تحقیق نشان داد که متغیر تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز متأثر از عوامل اجتماعی است که در تحقیق حاضر، رابطه و تأثیر معنی داری اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی هنجاری اجتماعی، بی قدرتی اجتماعی، تعلق اجتماعی با تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان تبریز مشاهده و تأیید شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که علل اجتماعی ازجمله احساس بی قدرتی و احساس تعلق اجتماعی بیش ترین نقش و تأثیر را بر تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز دارد. به عبارتی می توان نتیجه گرفت شهروندانی که در فرآیند تصمیم گیری رفتار سیاسی متأثر از امنیت و اعتماد موجود در جامعه بهره مند باشند، احساس تعلق اجتماعی آنان تقویت شده و احساس بی قدرتی اجتماعی نمی کنند و در نتیجه با احساس تعلق نسبت به ارزش های سیاسی در سرنوشت و امور جامعه نقش به سزایی خواهند داشت.

زمینه: اختلال شناختی یکی از شایع ترین و مهمترین جنبۀ غیر حرکتی بیماری پارکینسون است و تا حد زیادی کارکرد و کیفیت زندگی بیماران را تحت تأثیر می دهد. اما مسئله اصلی اینست، آیا نظریه ذهن و فرآیند تصمیم گیری در بیماران پارکینسون و افراد بهنجار تفاوت دارد؟ هدف : مقایسه نظریه ذهن و فرآیند تصمیم گیری در بیماران پارکینسون و افراد بهنجار بود. روش: پژوهش از نوع علی - مقایسه ای بود، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه بیماران پارکینسون مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تبریز بود. 40 بیمار مبتلا به پارکینسون و 40 فرد بهنجار به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: آزمون ذهن خوانی به وسیلۀ چشم ها (بارون - کوهن، 1995) و آزمون قمار آیوا (بچارا، داماسیو و اندرسون 1،1994). تحلیل با استفاده از واریانس دو راهه انجام شد. یافته ها: بین افراد مبتلا به پارکینسون و افراد بهنجار در آزمون قمار آیوا و ذهن خوانی به وسیلۀ چشم ها تفاوت معنی داری وجود داشت (0/01> p ). نتیجه گیری: نظریه ذهن و تصمیم گیری بیماران پارکینسون از افراد بهنجار پایین تر است.

در پژوهش هدف بررسی تاثیر سیستم های اطلاعات حسابداری (IAS) بر موفقیت بانک ها است. یک پرسشنامه ساختاری، برای مدیران شعب و مدیران ستادی مورد بررسی ارسال که ۱۳۰ پرسشنامه توزیع شده تعداد پرسشنامه های مورد قبول برای تجزیه و تحلیل، ۱۱۲ عدد با نسبت ۹۰ درصدی، از بین پرسشنامه های توزیع شده بود. همبستگی، رگرسیون چندگانه به منظور پاسخگویی به فرضیه های پژوهش، مورد استفاده قرار گرفته و یافته ها نشان می دهد که سیستم های اطلاعات حسابداری، به طور قابل توجهی بر موفقیت بانک تاثیر می گذارد. متغیرهای برای اندازه گیری سیستم های اطلاعات حسابداری به شرح زیر، در نظر گرفته شده است: (ورودی ها، فرآیندها، خروجی ها، کنترل، بازخورد، انعطاف پذیری، سادگی استفاده و قابلیت اطمینان) که به ۳ دسته می توانند تقسیم شوند: کیفیت سیستم شامل (فرآیندها، کنترل، انعطاف پذیری)، آسان کاربری و قابلیت اطمینان که می تواند به سه دسته تقسیم شود: کیفیت اطلاعات شامل (ورودی ها، کنترل و خروجی ها)، کیفیت سیستم شامل فرآیندهای کنترل و قابلیت اطمینان و استفاده از سیستم شامل (انعطاف پذیری، آسان کاربری) و اینکه چطور این متغیرها بر موفقیت بانک ها اثر می گذارند، علاوه بر این، در این پژوهش تعدادی پیشنهاد برای کمک به مدیران بانک در تصمیم گیری توصیه شده است که منعکس کننده ی فرآیند موفقیت بانک ها می باشد.

اتخاذ رویکرد غایت گرا، امکان تبیین مناسب فرآیند تصمیم گیری کارآفرینان را فراهم نمی کند. این پژوهش در تلاش است، ضمن اتخاذ رویکرد غیرغایت گرا و در چارچوب طرح پژوهش کیفی نظریه پردازی داده بنیاد، به واکاوی فرآیند تصمیم گیری ایجاد کسب وکار جدید، در نمونه ای از کارآفرینان نوپای حوزه کسب وکارهای فناور پیشرفته (نانو و زیست فناوری) ایران بپردازد. گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه های کیفی با 20 کارآفرین نمونه نظری پژوهش انجام شد. تحلیل داده های گردآوری شده، توسط سه رویه یکپارچه کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت پذیرفت. نتایج تحلیل ها، 6 مقوله را به عنوان عناصر تشکیل دهنده فرآیند مورد مطالعه، تعیین کرد. این مقوله ها شامل «ویژگی ها و پیشینه کارآفرین»، «شرایط خاص زمینه ای»، «شرایط عمومی زمینه ای»، «گرایش و شایستگی کارآفرینانه»، «شناسایی، ارزیابی و توانمندسازی»، و «تصمیم ایجاد کسب وکار» می باشند. گزاره های ناظر بر روابط میان مقوله ها، امکان توسعه الگوی تصمیم گیری ایجاد کسب وکار جدید در نمونه کارآفرینان حوزه کسب وکارهای فناور پیشرفته ایران را فراهم می کند. همچنین، فرآیند مورد مطالعه، در قالب خط داستان نظریه داده بنیاد، تبیین می گردد.

از جمله عواملی که می تواند نقش مهمی در فرایند تصمیم گیری ایفا کند استفاده از ابزارهای هوش تجاری می باشد و مشاوران بازاریابی جهانی به استفاده از ابزارهای جدید هوش تجاری و تمرکز بر اهمیت این ابزارها تاکید داشته اند. در همین راستا در این پژوهش نقش ابزارهای هوش تجاری بر فرایند تصمیم گیری مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش نمونه آماری شامل مدیران و روسای بخش های مختلف شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی شهر تهران است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و از نظر روش توصیفی می باشد. داده های مورد نیاز برای این پژوهش، بوسیله یک پرسشنامه استاندارد که پایایی و روایی آن مجددا مورد بررسی و تائید قرار گرفت، جمع آوری شد. همچنین برای نگارش ادبیات نظری لازم در حوزه مورد بررسی از مطالعات کتابخانه ای نیز بهره گرفته شد. در این پژوهش از دو روش مختلف برای ارزیابی استفاده شد. در مرحله اول از روش دیمتل برای ارزیابی اولیه متغییرها و شاخص ها و ارزیابی و استخراج متغییرها و شاخص های تاثیرگذار و تاثیر پذیر استفاده شد که ابزار گرداوری داده های آن از طریق مصاحبه انجام پذیرفت و در مرحله دوم از روش تحلیل آماری استفاده گردید که برای انجام آن از آمار استنباطی و توصیفی استفاده می شود. در بخش آمار استنباطی ازضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS بهره گرفته شد. به طور کلی، نتایج این پژوهش حاکی از نقش استفاده از ابزارهای هوش تجاری بر فرایند تصمیم گیری بود و نشان داد که سیستم هوش تجاری و این ابزارها رابطه نزدیکی با فرایند تصمیم گیری دارند. در تبیین این نقش می توان گفت که اتخاذ تصمیم با پشتیبانی سیستم های هوش تجاری، زمان، هزینه و خطای انسانی را کاهش می دهد. به عبارتی، سیستم های هوش تجاری یک جهانی سازی فنی در جهان بازار است که با استفاده از آن، فرایندی تصمیم گیری در سازمان اثربخش شده و با کاهش اتلاف وقت و خطرات و ابهام در کار، توانایی مقابله با تغییرات گسترده در سطح جهانی را به سازمان می دهد.

موضوع و هدف مقاله: پژوهش حاضر به تحلیلی بر فرآیند تصمیم گیری در قضاوت حرفه ای حسابرسان می پردازد و در حوزه تحقیقات رفتاری در حسابرسی قرار دارد. روش پژوهش: روش پژوهش، توصیفی از نوع تحلیلی - پژوهشی است. پژوهش حاضر روش ترکیبی است که بخش کیفی مبتنی بر شناسایی عوامل مؤثر بر قضاوت حرفه ای حسابرس از طریق بررسی مبانی نظری و انجام تحلیل دلفی با مشارکت 20 نفر متخصص به عنوان اعضای پانل بود. بخش کمی نیز از طریق تشکیل ماتریس خود تعاملی ساختاری به دنبال مدل سازی ساختاری و تفسیری بود. یافته های پژوهش: نتایج پژوهش نشان می دهد اساسی ترین عوامل قضاوت حرفه ای حسابرس در مدل طراحی شده، تعریف موضوع تصمیم گیری، ارزیابی، سنجش معیارهای مربوط، شناسایی راهکارها، رتبه بندی راهکارها و انتخاب بهترین راهکارها است، این عوامل شاخص های مربوط به فرآیند تصمیم گیری در نتایج دلفی بودند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: فرآیند تصمیم گیری در بالاترین سطح، کم اثرترین عامل بر قضاوت حرفه ای حسابرس، ویژگی های کیفی، شواهد حسابرسی، تیپ شخصیتی، نظارت حرفه ای بر کار حسابرسان، نتایج روش های حسابرسی و ارزیابی ریسک ذاتی بود.

استفاده از فناوری های جدید، بر گستردگی و تنوع سلاح ها و جنگ افزارها تأثیر شگرفی گذاشت؛ به طوری که در جنگ های امروزی، قدرتی برنده نهایی است که توان استفاده و بهره برداری بیشتر از فناوری اطلاعات و تجهیزات الکترونیکی را دارا باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تأثیر بهره برداری صحیح از عوامل داخلی و خارجی محیطی بر فرایند تصمیم گیری عملیات جنگال در نبرد ناهمتراز در گروه 402 جنگال نزاجا می باشد. تحقیق حاضر از حیث روش توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. علاوه بر توزیع پرسشنامه و تحلیل آن، عوامل محیط داخلی و خارجی بر فرایند تصمیم گیری عملیات جنگ الکترونیک گروه 402 جنگال نزاجا شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته است. جامعه موردمطالعه کارکنان گروه 402 جنگال نزاجا می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل محیطی مؤثر بر عملیات جنگ الکترونیک شامل: تعیین چگونگی تأثیرگذاری محیط عملیاتی بر عملیات جنگ الکترونیک، مشخص نمودن نقاط تعیین کننده خودی و دشمن و همچنین قابلیت ها، نیازها و آسیب پذیری های مهم و مؤثر آن ها، تعیین وابستگی عامل تهدیدکننده به طیف الکترومغناطیسی، تعیین قابلیت سامانه های جمع آوری اطلاعات، تعیین نقاط ضعف عامل تهدیدکننده، بررسی متغیرهای مأموریت از منظر جنگ الکترونیک می باشد.

یکی از مهمترین موارد در تصمیم گیری و رشد اقتصادی، وجود اطلاعات با کیفیت ، صحیح و مورد اعتماد است. تعداد قابل توجهی از این اطلاعات از سیستم اطلاعاتی حسابداری وصورت های مالی قابل استخراج می باشد . صورت های مالی تصویرواقعی و مشهود از وضعیت کسب وکار حقیقی از شرکت معین را ارائه می کند . در زمینه توجه به صورت های مالی به عنوان الگویی برای تصمیم گیری مهم می باشد. که استفاده کنندگان و کاربران مختلف باید بدانند که چگونه از این اطلاعات بهره ببرند . مدیران خود باید به علم حسابداری مسلط باشند تا بتوانند از اطلاعات جمع آوری شده توسط حسابداران بهترین تصمیم را اتخاذ کنند. محتویات صورت های مالی، ارائه تعداد زیادی از ابزارهای مختلف و تجزیه وتحلیل ، روشی برای درک کسب وکار می باشد. دسترسی به صورت های مالی و اطلاعات مالی یکی از فرضیات مهم کسب و کار با کیفیت و موفق می باشد .