مدیریت پایدار منابع انسانی

رمز موفقیت یک موسسه در عصر رقابت و محیط های به هم پیوسته ، توانایی آن در نگهداشت و توسعه منابع انسانی است. این مطالعه باهدف شناسایی مؤلفه های مدیریت پایدار منابع انسانی در بانک سرمایه انجام شده است. روش پژوهش آمیخته است و در ابتدا ، مؤلفه های مدیریت پایدار منابع انسانی از طریق ادبیات و مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان شناسایی شده است. مصاحبه ها با سه روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی کدگذاری شدند و درنهایت ده مؤلفه شناسایی و در بخش کمی یک مدل ساختاری- تفسیری برای ارائه الگوی مدیریت پایدار منابع انسانی در بانک سرمایه با استفاده از ISM ایجاد گردیده است. پس ازآن برای شناسایی موقعیت مؤلفه های شناسایی شده با استفاده از MICMAC مبتنی بر قدرت نفوذ و وابستگی مشخص گردید. نتایج نشان می دهد مدل تفسیری ساختاری بانک سرمایه در شش سطح قابل ارائه است که اصلی ترین آن به سیاست ها و خط مشی بانک مربوط می شود. سایر مؤلفه های شناسایی شده نیز شامل توسعه توانمندی، ایجاد محیط چابک، افزایش مسئولیت اجتماعی ، بهبود کیفیت زندگی، نخبه پروری، همسویی با تحولات دیجیتال، یادگیری مداوم، بهبود عملکرد و بهبود شرایط کار است. تحلیل MICMAC نشان داد سیستم مدیریت منابع انسانی بانک سرمایه سیستمی ناپایدار است.

قابلیت های پارادایم پایداری به عنوان پارادایم جدید مدیریت منابع انسانی، سازگاری با نظریه های اجتماعی و سازمانی نو از یک طرف، کمبود مطالعات در فضای پارادایمی و نیز عدم وجود مدلی جامع از مدیریت منابع انسانی پایدار در محیط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، قانونی کشور از طرف دیگر، نیاز به اقدام به تحقیق جامع نسبت به توسعه و شناسایی مؤلفه ها و همچنین عوامل پیشران و تأثیرپذیر از اجرای مدیریت پایدار منابع انسانی در شرایط بومی را ایجاد می نماید. هدف از این پژوهش طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی پایدار در سازمانهای دولتی ایران است که دیوان محاسبات کشور به عنوان موردمطالعه انتخاب شده است. این پژوهش با استفاده از رویکرد مطالعات چندروشی کیفی تحلیل محتوای اسناد و تحلیل مضمون مصاحبه ها و میدان نگاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش مدیران، متخصصان منابع انسانی دیوان محاسبات کشور است که 14 نفر به شیوه نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، اسناد، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و میدان نگاری بوده که با استفاده از نرم افزار Maxqda نسخه 12کدگذاری و تحلیل شده اند. یافته ها نشان می دهد که اجزای اصلی مدل شامل «جذب منابع بالقوه، شناسایی منابع بالفعل، نظام پایداری اندیشه، نظام پایداری انگیزش، آینده نگاری منابع انسانی، مدیریت ذی نفعان، طراحی سیستم کار پایدار، مدیریت سلامت» است که در سه مضمون اصلی جذب و شناسایی، خلق و بهسازی و حفظ و نگهداشت منابع پایدار انسانی طبقه بندی شده اند. عوامل پیشران و پی آمدهای اجرای مدیریت پایدار منابع انسانی در چهار سطح فردی، گروهی، سازمانی و فراسازمانی و همچنین سطح بندی از منظر اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی مورد تحلیل قرار گرفته اند.چکیده قابلیت های پارادایم پایداری به عنوان پارادایم جدید مدیریت منابع انسانی، سازگاری با نظریه های اجتماعی و سازمانی نو از یک طرف، کمبود مطالعات در فضای پارادایمی و نیز عدم وجود مدلی جامع از مدیریت منابع انسانی پایدار در محیط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، قانونی کشور از طرف دیگر، نیاز به اقدام به تحقیق جامع نسبت به توسعه و شناسایی مؤلفه ها و همچنین عوامل پیشران و تأثیرپذیر از اجرای مدیریت پایدار منابع انسانی در شرایط بومی را ایجاد می نماید. هدف از این پژوهش طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی پایدار در سازمانهای دولتی ایران است که دیوان محاسبات کشور به عنوان موردمطالعه انتخاب شده است. این پژوهش با استفاده از رویکرد مطالعات چندروشی کیفی تحلیل محتوای اسناد و تحلیل مضمون مصاحبه ها و میدان نگاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش مدیران، متخصصان منابع انسانی دیوان محاسبات کشور است که 14 نفر به شیوه نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، اسناد، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و میدان نگاری بوده که با استفاده از نرم افزار Maxqda نسخه 12کدگذاری و تحلیل شده اند. یافته ها نشان می دهد که اجزای اصلی مدل شامل «جذب منابع بالقوه، شناسایی منابع بالفعل، نظام پایداری اندیشه، نظام پایداری انگیزش، آینده نگاری منابع انسانی، مدیریت ذی نفعان، طراحی سیستم کار پایدار، مدیریت سلامت» است که در سه مضمون اصلی جذب و شناسایی، خلق و بهسازی و حفظ و نگهداشت منابع پایدار انسانی طبقه بندی شده اند. عوامل پیشران و پی آمدهای اجرای مدیریت پایدار منابع انسانی در چهار سطح فردی، گروهی، سازمانی و فراسازمانی و همچنین سطح بندی از منظر اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی مورد تحلیل قرار گرفته اند.

پایداری اصطلاحی است که امروزه به صورت گسترده ای در رشته های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است و از آنجا که افراد در سازمان ها یکی از مهم ترین منابع به شمار می روند پایداری یک نگرانی دائمی برای سیستم های مدیریت منابع انسانی به شمار می رود. این پژوهش با هدف شناسایی پیشایندها و پیامدهای مدیریت پایدار منابع انسانی به روش کیفی صورت گرفته است. گردآوری اطلاعات با به کارگیری مبانی نظری موضوع و مصاحبه های نیمه ساختاریافته و با روش گلوله برفی و به صورت هدفمند انجام گرفت. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد. پس از کشف مضامین، الگوی ارتباطی میان آن ها به صورت مدل ترسیم و روایی و قابلیت اطمینان آن ها بررسی شد و مورد تأیید قرار گرفت. نتایج به دست آمده 71 مفهوم منحصربه فرد را نشان داد و 3 پیشایند (نظام کاری پایدار، مدیریت پایدار، منابع انسانی پایدار) و 3 پیامد (سطح فرد، سطح سازمان، سطح اجتماع) برای مدیریت پایدار منابع انسانی شناسایی شد.

هدف از پژوهش حاضر، واکاوی ابعاد و مؤلفه های  مدیریت پایدار منابع انسانی در  دانشگاه های آزاد استان فارس می باشد. روش تحقیق کیفی و از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری شامل 18 نفر از اعضای هیئت علمی و کارکنان و کارشناسان دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس می باشند که با نمونه گیری هدفمند و با تکنیک ملاک محور انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل دو بخش، مصاحبه نیمه ساختار یافته در بخش میدانی و بررسی و کنکاش اسناد بالادستی و اسناد آموزش عالی در بخش کتابخانه ای می باشد. برای تحلیل داده ها، از کدگذاری باز، محوری و انتخابی و براساس تئوری از داده بنیاد و از نرم افزار Atlas ti برای کدگذاری مصاحبه ها استفاده گردید. نتایج حاکی از آن بوده که ابعاد و مولفه های  مدیریت پایدار منابع انسانی در دانشگاه های آزاد استان فارس در مجموع 151 مفهوم و 31 مقوله یا کد محوری شناسایی و استخراج شدند. 31 مقوله شناسایی شده در 6 دسته که شامل شرایط علی، بستر حاکم، شرایط مداخله گر، راهبردها، پیامدها و مقوله محوری یا پدیده قرار گرفتند.