سنجش سطح خوانایی

کتاب درسی ابزاری است که معلم آن را برای برانگیختن دانش آموزان و دادن حداکثر آگاهی، درک و فهم درباره یک مسئله یا موضوع مورد استفاده قرار می دهد؛ بنابراین کتاب درسی یکی از عناصر اصلی انتقال پیام های آموزشی در فرایند تعلیم و تربیت است. از ویژگی های اساسی کتاب های درسی این است که محتوای تدوین شده برای هر پایه تحصیلی با شرایط رشد شناختی مخاطبین خویش هماهنگ باشد. یکی از روش های تحلیل محتوای کتاب های درسی استفاده از فرمول های خوانایی است. فرمول های خوانایی به تجزیه و تحلیل محتوای یک نوشته یا متن برای اندازه گیری درجه خوانایی آن می پردازند این تجزیه و تحلیل با استفاده از فرمولی خاص، درجه سختی متن را تعیین می کند. همچنین، درجه تناسب نوشته ها را با سن و سطح کلاسی یا سطح توانایی خواندن دانش آموزان مشخص می سازد. هدف این پژوهش، ارزیابی و سنجش سطح خوانایی کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم ابتدایی بر اساس سه فرمول تحلیل محتوای مک لافلین،گانینگ فوگ و هارتلی است. در این مطالعه از روش تحلیل محتوا و بر اساس ماهیت از روش های عینی – کمی استفاده شده است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و جامعه پژوهش، محتوای کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم ابتدایی است. یافته های تحقیق نشان داد، متن هایی که بر اساس روش های مک لافلین و گانینگ فوگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، از نظر سطح توانایی کلاسی در سطحی بالاتر از پایه ششم ابتدایی قرار دارند.بر اساس روش هارتلی، محتوای کتاب علوم تجربی پایه ششم ابتدایی با پایه تحصیلی و سن فراگیران مناسب نیست و دارای سطحی ساده است.

کتاب درسی از عناصر اصلی انتقال پیام های آموزشی در تعلیم و تربیت است. از ویژگی های کتاب های درسی این است که محتوای تدوین شده برای هر پایه تحصیلی با شرایط رشد شناختی مخاطبین خویش هماهنگ باشد. هدف این پژوهش، ارزیابی و سنجش سطح خوانایی محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی بر اساس دو فرمول تحلیل محتوای مک لافلین و گانینگ فوگ است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و جامعه پژوهش، محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی است. در این مطالعه از روش تحلیل محتوا، بر اساس ماهیت از روش های عینی – کمی و از روش «آنتروپی شانون» برای پردازش کلمات دشوار ابتدای فصل ها، درس ها و مجموع تعداد کلمات دشوار فصل ها، در محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد، متن هایی که بر اساس روش های مک لافلین و گانینگ فوگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، از نظر سطح توانایی کلاسی در سطحی بالاتر از پایه ششم ابتدایی قرار دارند. ارزیابی محتوای کتاب های درسی، علاوه برکمک به افزایش کارایی و اثر بخشی آن ها، می تواند تحقق اهداف آموزشی را به دنبال داشته باشد.