طنز و تحول شناختی

در این مقاله، ویژگی ها و مختصات طنز کودکان مورد بررسی قرار گرفته است. کانون اصلی مباحث مطرح در این گستره، تفاوت های رشدی و تحولی و محدودیت های شناختی کودکان در دریافت، پردازش و درک اطلاعات،  بویژه اطلاعات رسانه ای است. کمّیت و کیفیت پردازش اطلاعات در کودکان تفاوت ماهوی با بزرگسالان دارد. از این رو باید در تمام محتواهایی که در قالب های مختلف کلامی، نوشتاری، تصویری و چندرسانه ای برای آنان تهیه می شوند، این اصل مهم مدنظر باشد و مفهوم طنز برای کودکان نیز باید در همین چارچوب مورد بررسی قرار گرفته و ویژگی ها و ابعاد آن تبیین شوند. در این مقاله، کودکی سن تقویمی از خردسالی تا سن 9 سالگی، یعنی قبل از مرحله تحول شناختی عملیات منطق صوری و انتزاعی را در برمی گیرد. از این منظر، طنز نیز در چارچوب نظام ادراکی کودکان تعریف شده و شامل هرگونه محتوایی می شود که باعث هیجان مثبت در کودک شده و خنده در پی داشته باشد. برای واکاوی ویژگی های طنز کودکان، بخصوص طنز رسانه ای، ضمن تأکید بر رابطه منحصر به فرد کودکان و رسانه ها، انواع محتواهای طنز بر اساس الگوی ریخت شناسی آرتور آسابرگر مقوله بندی شده و طنزهای قابل درک برای کودکان معرفی شده اند. همچنین با توجه به اهمیت خنده در این رویکرد، سیرتحول خنده بر مبنای رشد تقویمی و شناختی کودکان ترسیم شده و شناخت شناسی تحول طنز در کودکان، با تکیه بر پژوهش های گذشته، مورد بررسی قرار گرفته است.