حج ابراهیمی

در این پژوهش سعی شده است تا از نظریه پخش یا اشاعه که یکی از نظریه های رایج در باب توضیح چگونگی گسترش ایده ها و اندیشه ها و چارچوب نظری این تحقیق است، به عنوان مدلی برای صدور ارزش های انقلاب اسلامی از طریق مناسک حج ابراهیمی استفاده گردد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که آیا می توان ارزش ها و آرمان های انقلاب اسلامی را از دریچه حج ابراهیمی به جهان اسلام صادر کرد؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ به این سؤال، میزان و شکل این صدور چگونه است؟ نتیجه پژوهش حاضر این است که حج ابراهیمی باوجود موانع بالفعل بر سر راه خود، ظرفیت های بالقوه فراوانی در ابعاد و سطوح مختلف جهت صدور ارزش های انقلاب اسلامی دارد و می توان ارزش های انقلاب اسلامی را از این دریچه به کشورهای مقصد، انتشار داد.

با توجه به اینکه مهم ترین هدف این تحقیق کشف و استخراج و رتبه بندی مهم ترین فرصتها، موانع و راهکارهای نفوذ قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی در حج می باشد، محقق در این تحقیق به روش دقیق و علمی از طریق پیمایش(پرسشنامه) با استفاده از نرم افزار SPSS   توانست علاوه بر اینکه مهم ترین فرصتها و تهدیدهای قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی در فضای حج را کشف و استخراج کند، مواردی که بعضاً تصور نمی شد که از فرصتها و یا تهدیدهای نفوذ قدرت نرم نظام در حج باشند،  را به روش علمی از منظر مهم ترین صاحب نظران حوزه حج؛ یعنی روحانیون کاروان ها، متخصصین بعثه و مبلغین (زبان دانان) در قالب پرسشنامه را اثبات نماید.

مخالفت با تخریب بنای مزارات قبرستان بقیع و برخی دیگر از اماکن مقدس در حجاز و مطالبه بازسازی آن ها مسئله ای اسلامی است که منحصر به هیچیک از مذاهب اسلامی نمی شود. از همان ابتدا، هم از سوی اهل سنت و هم از سوی شیعه مطرح شده است به نحوی که می توان نیمه دوم دهه 1920م را در دوران تاریخ وحدت اسلامی بنام بقیع ممتاز کرد. این موضوع از خلال اسناد و گزارش های موجود در دهه 1340ق / 1920م قابل تبیین است که نمونه آن تأکید هیئت های هند (جمعیت خلافت) و مصر بر ضرورت آزادی مذهبی حاجیان در مناسک حج و بازسازی قبور بزرگان اسلام نظیر قبرستان بقیع زیر نظر هیئتی از علمای فریقین (شیعه و اهل سنت) است که آن را در جلسه پایانی کنگره حج سال 1344ق مطرح کردند. شیخ محمد الظواهری مفتی مصر و شیخ الازهر، یکی از مدافعان این طرح بود که مقاله حاضر به تحلیل دیدگاه ها و اقدامات وی در نقد وهابیان و نگرش تکفیری ایشان می پردازد.