آزار کلامی

صحبت کردن در عادی ترین حالت خود، به نوعی، بیان و وضع قانون است و گاهی پر از مقابله و رویارویی می شود و حتی به خشونت می انجامد و این را انسان در طول عمر خویش بارها تجربه می کند. پژوهش حاضر، براساس نظریهٔ مالکین (1992) به بررسیِ خشونتِ کلامیِ شخصیت ها در نمایش نامه پلکان اثر اکبر رادی می پردازد و می کوشد تا فراوانیِ هریک از پنج شاخص مشخص شده مالکین را در نمایش نامه مشخص کند و برای پرسش های الف) شخصیت اصلی داستان در موقعیت فرودستی در پرده اول با چه نوع خشونت کلامی مواجه می شود، ب) شخصیت اصلی داستان در موقعیت فرادستی از پرده دوم به بعد چه نوع خشونت کلامی را بر فرودستان خود اعمال می کند، ج) کدام نوع خشونت کلامی وی را در بالای پلکان زندگی ازپای درمی آورد؟، پاسخ درخور فراهم کند. براساس نتایج حاصل از پژوهش، خشونت کلامی که شخصیت اصلی داستان در دوران فرودستی تجربه می کند بیشتر از نوع تهاجم و خشونت زبانی است و خود در موقعیت فرادستی آزارکلامی را بر افراد فرودست روا می دارد. جالب اینکه سقوط و نابودی وی را تنها فرزندش با آزاری کلامی رقم می زند. این پژوهش با توجه به تأکید و بررسیِ نمودِ الگوهای خشونتِ کلامی که یک شخصیت در موقعیت فرودستی تجربه می کند و نیز الگوهای خشونت کلامی که همان شخصیت در موقعیت فرادستی بر شخصیت های فرودست روا می دارد، در نوع خویش حائز اهمیت است.

مزاحمت کلامی نوعی از مزاحمت خیابانی و اعمال خشونت علیه زنان است که زنان در جوامع مختلف از جمله ایران به انحای مختلف آن را تجربه می کنند و امنیت روانی، ذهنی و عینی آنان را به مخاطره می اندازد. پیامدهای نامطلوب آن بر فعالیت اجتماعی زنان و القای محیطی اشباع شده از ناامنی برای آنان مطالعه تجربه زنان در این مورد را ضروری می کند. از این رو، هدف این پژوهش واکاوی دلایل و زمینه های بروز مزاحمت کلامی، راهبردهای مقابله ای و نیز پیامدهای این نوع آزاردیدگی برای دانشجویان دختر در فضاهای عمومی است. در این تحقیق، با استفاده از روش نظریه پردازی زمینه ای، افراد مورد مطالعه از طریق روش نمونه گیری هدفمند از بین دانشجویان دختر دانشگاه ایلام، دارای تجربه حضور در مکان های عمومی و دارای تجربه آزاردیدگی انتخاب شده اند و گردآوری داده ها با بهره گیری از فن مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده است. داده های به دست آمده با استفاده از امکانات نرم افزار تحلیل داده های کیفی Maxqda نسخه 2018 تحلیل شده اند. در مرحله کدگذاری باز، تعداد 298 گزاره معنادار و 97 مفهوم اولیه به دست آمد. در مرحله کدگذاری محوری نیز با تلفیق مفاهیم، 45 زیر مقوله و 20 مقوله محوری مشخص شد و با فهم دلالت های نهفته در مفاهیم و مقوله ها، به کشف مقوله هسته مبادرت شد. نتایج تحقیق حاکی از «درماندگی آموخته شده» و عادت شدن نقش «قربانی منفعل» برای دختران است که به تقویت بسترها و شرایط مشحون از مؤلفه های فرهنگ مردسالارانه کمک می کند. ماحصل کلی تحقیق را باید ذیل مقوله هسته تحقیق یعنی «مرسوم شدن سکوت زناندر برابر آزارگری»مورد تحلیل قرار داد که اشکالی از خرده فرهنگ انحرافی را پرورش می دهد.

مقدمه: آزار جنسی یکی از انواع خشونت علیه زنان می باشد که شامل طیفی از حرکات، رفتار و اعمال جنسی نامطلوب، مانند نگاه های هیز تا تجاوز جنسی، است. در تحقیق حاضر میزان تجربه انواع آزار جنسی (کلامی، غیرکلامی و جسمی) و عوامل زمینه ای (اجتماعی و اقتصادی) مؤثر بر آن در میان زنان بررسی شده است. روش: روش تحقیق پیمایشی و ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. نمونه آماری تحقیق 350 نفر از زنان 50- 25 ساله ساکن شهر ساری مرکز استان مازندران بوده اند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب گردیدند. یافته ها: آزار غیرکلامی توسط تمامی زنان، آزار جسمی توسط بیش از 95% زنان و آزار کلامی توسط حدود 90% زنان تجربه شده است. آزمون فرضیات نیز نشان داد که میزان آزار جنسی از نوع کلامی و غیرکلامی در بین زنان دارای مدارک تحصیلی و وضعیت تاهل مختلف، و نیز تجربه آزار کلامی بین زنان شاغل و غیرشاغل تفاوت معنی دار مشاهده شده است. در ضمن، با کاهش سن و تعداد فرزندان زنان (یعنی جوانتر بودن زنان) میزان تجربه آزار جنسی در هر سه شکل (کلامی، غیرکلامی و جسمی) بیشتر است. بحث: ویژگیهای قربانیان به خصوص جوانی آنها و حضور بیشتر آنها در اماکن عمومی (با توجه به متغیر تحصیلات و وضعیت اشتغال) می تواند احتمال تجربه آزار جنسی را از سوی زنان افزایش دهد. بنابراین، زنان با هر ویژگی اجتماعی و اقتصادی در معرض آزار جنسی قرار دارند، لذا تجربه این ناهنجاری اجتماعی برای این گروه متاثر از متغیر جنسیت است که ریشه در نابرابریهای جنسیتی دارد واین پدیده خودناشی ازنابرابریهای اجتماعی است که ساختارهای فرهنگی و اجتماعی در هرجامعه در ایجاد، تداوم و بقای آن نقش اساسی دارند.