فشارهای نهادی

هدف: در نظریه نهادی، مسئله اصلی «هم شکل شدن سازمان ها» در مقابل فشارهای نهادی است؛ که نتیجه آن کسب مشروعیت برای سازمان است. اما برخی سازمانها به فشارها و انتظارات نهادی پاسخ واقعی نداده، به هم شکلی در مقابل فشارهای سازمانی «تظاهر» می کنند. این مقاله در پی آن است که با تحقیق در ادبیات نظریه نهادی، چارچوبی را برای تفکیک پاسخ های واقعی از پاسخهای نمادین به دست آورد. سپس این چارچوب، زمینه تحلیل پاسخ یک سازمان آموزش عالی در ایران (دانشگاه امام صادق) به فشار نهاد حاکم بر آن (انتظارات مقام معظم رهبری) قرار گرفته است. روش: متناسب با هدف پژوهش، داده های لازم از طریق مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه به دست آمده است و با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: طی این پژوهش با تحلیل داده های گردآوری شده، چارچوبی برای تحلیل پاسخهای سازمانها به فشار نهادی به دست آمده و ارائه شده است. همچنین به کارگیری این چارچوب در موردکاوی مزبور، نشان از نمادین بودن پاسخ دانشگاه در مقابل فشار نهادی دارد. نتیجه گیری: با عنایت به اجرای موفق چارچوب مستخرج در موردکاوی و تحلیل نتایج آن، به نظر می رسد این چارچوب قابلیت استفاده در تحلیل پاسخهای سازمانی به فشارهای نهادی را داشته باشد.

مدیران و سیاست گذاران، با فهم بهتر از چگونگی رابطه عوامل نهادی با واکنش های راهبردی، ممکن است بتوانند از هزینه های ایجاد مشروعیت اجتماعی بکاهند. مطالعه حاضر به دنبال شناخت رابطه واکنش های راهبردی با فشار های نهادی در صنایع غذایی و آشامیدنی می باشد. بدین منظور با استفاده از چارچوب اولیور برای واکنش های راهبردی، پرسشنامه ای دوبخشی تهیه و روایی آن به صورت محتوایی و با کمک صاحب نظران و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد. تعداد 165 پرسشنامه میان مدیران و مالکان شرکت های فعال توزیع و سپس 77 پرسشنامه گردآوری و با استفاده از نرم افزار SPSS محاسبات رگرسیون و همبستگی برای سنجش فرضیه ها انجام شد. یافته ها نشان می دهد که مدل اولیور برای صنایع مواد غذایی و آشامیدنی دارای انطباق نسبی است و در این حوزه تاحدی رفتار شرکت ها در مقابل فشار های نهادی را تشریح می کند.

در اقتصاد رقابتی و مبتنی بر بازار دنیای کنونی که با تغییرات سریع و شتابان بین المللی همراه است، از کارآفرینی به منزله موتور توسعه اقتصادی یاد می شود. به علت تاثیرات مثبت کارآفرینی، بسیاری از کشورهای درحال توسعه از جمله ایران، کارآفرینی را به عنوان راه حل اساسی برای ضعف رشد اقتصادی، افزایش نرخ بیکاری و ناتوانی بخش خصوصی و دولتی در فراهم آوردن شغل مناسب برای فارغ التحصیلان دانشگاهی، برگزیده اند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی فشارهای نهادی وارد شده بر زنان کارآفرین ایرانی و دیدگاه آن ها به این فشارها و همچنین زمینه این پاسخ هاست. این پژوهش از نظر نتیجه، بنیادین و ازنظر هدف اکتشافی است. جامعه مورد پژوهش را کارآفرینان زن تقدیر شده در جشنواره های زنان کارآفرین استانی و کشوری در سه استان گلستان، مازندران و هرمزگان تشکیل می دهند و شرکت کنندگان در پژوهش به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. پس از جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته، تجزیه و تحلیل داده ها با رویکرد جهت دار و به روش کدگذاری سه مرحله ای انجام شد. براساس نتایج بدست آمده، فشارهای اختصاصی بر زنان کارآفرین در بعد تنظیمی شامل فشار از سوی مسئولین، در بعد هنجاری شامل فشار از سوی مردان جامعه و فشار از سوی خانواده و در بعد تشخیصی شامل وظایف زن، خودکم بینی و نادیده گرفتن خود می شود. آنان همچنین در پاسخ فشارهای تنظیمی استراتژی های مصالحه، اجتناب و مبارزه، در پاسخ به فشارهای هنجاری از استراتژی های مصالحه، اجتناب، مبارزه و دستکاری کردن و در پاسخ به فشارهای تشخیصی استراتژی تساهل را استفاده می کنند.

هوش تجاری اغلب تغییردهنده شرایط، به ویژه در زمان بحران ها است؛ اما هوش تجاری در سراسر سازمان هایی که آن را پذیرفته اند، به خوبی جذب و همگون نمی شود و این ریشه در نظریه نهادی و نظریه سطح بالا دارد. هدف این پژوهش بررسی همگون سازی هوش تجاری با درنظرگرفتن فشارهای بیرونی و تعهد مدیران در شرایط بحرانی در شرکت های زیرمجموعه بنیاد بهره وری و موقوفات آستان قدس رضوی است. این پژوهش ازحیث هدفْ کاربردی و ازحیث ماهیتْ توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش 44 شرکت بنیاد بهره وری و موقوفات آستان قدس رضوی است که به ازای هر شرکت سه پرسشنامه برای مدیران ارشد و تأثیرگذار در آن به شیوه غیرتصادفی ارسال شد. براین اساس، داده ها از 132 نفر از مدیران جمع آوری شد. ابزار پژوهش پرسشنامه چویی و کومار (2021) بوده است. برای سنجش روایی محتوایی از نظر خبرگان و برای بررسی روایی سازه از روایی همگرا، واگرا و تحلیل عاملی استفاده شد که درنهایت به تأیید رسید. برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ و پایایی مرکب استفاده شد. مقدار آلفای کرونباخ کل 877/0 برآورد شد که در محدوده پذیرفتنی قرار دارد. تحلیل داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری و با نرم افزار اسمارت پی ال اس 3 انجام شده است. یافته ها نشان داد عوامل فشارهای بیرونی (اجباری، هنجاری و تقلیدی) تأثیر زیادی بر تعهد مدیران عالی برای ابتکارات در هوش تجاری می گذارد. تعهد مدیران عالی به واسطه پذیرش و عادی سازی، همگون سازی هوش تجاری را تحت تأثیر قرار می دهد.