بوم شناسی صنعتی

در طی قرن گذشته، برخلاف اصول پارادایم توسعه پایدار، فرایند جهانی شدن و رقابت بین المللی سبب شکل گیری یک مسابقه نامحدود برای رشد اقتصادی میان کشورها گردیده است. مواجهه با اثرات منفی چنین رشد اقتصادی (مبتنی بر تولید و مصرف انبوه)، در کنار گسترش توجهات جهانی به مسائل زیست محیطی و ظهور مفاهیمی نظیر تولید پاکیزه، بوم شناسی صنعتی و مشاغل سبز، موجب شده بسیاری از کشورها، مجتمع های صنعتی سبز را به عنوان یکی از ابزارهای تحقق پارادایم توسعه پایدار در زمینه توسعه صنعتی مورد توجه قرار دهند. از این رو، هدف کلی این مقاله "برنامه ریزی یک مجتمع صنعتی سبز متناسب با ویژگی ها، امکانات و محدودیت های شهرستان کرج" می باشد. تحقیق از نوع پژوهش های کاربردی و به شیوه اکتشافی انجام گرفته است. محدوده مطالعه شهرستان کرج است و داده های مورد استفاده همگی داده های ثانویه هستند که به روش اسنادی جمع آوری و تحلیل شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهند که با توجه به قابلیت ها و محدودیت های شهرستان کرج، از میان انواع مجتمع های صنعتی سبز، مجتمع صنعتی سبز کشاورزی برای این شهرستان مناسب می باشد. با توجه به ترکیب بهینه صنایع برای دستیابی به بیش ترین هم افزایی ها در تبادلات آب، انرژی و مواد فرعی و نیز با درنظرگرفتن روندهای گذشته صنعت و کشاورزی شهرستان، این مجتمع با مساحت حدود 160 هکتار شامل مجتمع تبدیل پسماند، خوشه فرآوری موادغذایی، خوشه تولیدکنندگان متراکم مواد غذایی، مزارع و باغات پشتیبان و موسسات آموزشی و برای اشتغال حدود 3000 نفر برنامه ریزی شده و می تواند از سه جنبه تبادل آب، مواد فرعی سیستم و انرژی، به بسته شدن اکوسیستم صنعتی کمک کند و در کنار آن، مزایای شناخته شده کشاورزی شهری را نیز فراهم سازد.

هدف: مطالعه حاضر با هدف طراحی و آزمون مدل بازاریابی پایدار با رویکرد بوم شناسی صنعتی در شرکت پایانه های نفتی ایران انجام شد.روش: این مطالعه از نوع کاربردی-توسعه ای است و به صورت توصیفی با رویکرد پیمایش مقطعی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل دو گروه از خبرگان است: اساتید مدیریت بازاریابی و صنعتی (خبرگان نظری) و مدیران شرکت پایانه های نفتی ایران (خبرگان تجربی). نمونه گیری به روش نظری انجام شد و پس از رسیدن به اشباع نظری، 18 نفر از خبرگان در بخش کیفی شرکت کردند. حجم نمونه با استفاده از روش تحلیل توان 150 نفر برآورد شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار Maxqda و روش داده بنیاد در بخش کیفی و از نرم افزار Smart PLS و روش حداقل مربعات جزئی در بخش کمی استفاده شد. یافته ها : براساس یافته های پژوهش مشخص گردید، شرایط علّی (هم زیستی صنعتی، هم رقابتی صنعتی، پاسخ به خواسته های مشتریان و پایداری درون سازمانی) بر پدیده محوری ( بازاریابی پایدار) تاثیرگذارند. پدیده محوری، شرایط زمینه ای (بوم شناسی صنعتی و زیرساخت های پایداری) و شرایط مداخله گر (مسائل سیاسی و تحریم حاکمیتی ) بر راهبردها و اقدامات (استراتژی بوم شناسی صنعتی) تاثیرگذارند. در نهایت راهبردها و اقدامات به پیامدها (بهره وری و اثربخشی شرکت، جلب رضایت ذینفعان و مشتریان، مسئولیت اجتماعی شرکت و مسئولیت زیست محیطی شرکت) منجر می شوند.نتیجه گیری: بر اساس ننایج شرکت های پایانه های نفتی ایران با اتخاذ استراتژی های بازاریابی پایدار مبتنی بر بوم شناسی صنعتی، می توانند به طور مؤثری با چالش های اقتصادی و سیاسی مواجه شده و بهره وری و رضایت مشتریان را به طور همزمان افزایش دهند. این نتایج می توانند راهگشای توسعه پایدار در صنعت نفت کشور باشند.