توسعه اخلاقی

موضوع و هدف مقاله: اخلاق در مطالعات پژوهش گران از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است. مطالعه حاضر با بررسی تأثیر شاخصه های فردی، سازمانی، رهبری موثق و روانشناختی به معرفی الگویی برای توسعه اخلاقی و تقوا درحسابداری سلامت پرداخته است. روش پژوهش: برای این مطالعه از پرسشنامه استاندارد استفاده گردید. جامعه آماری، متمرکز بر مدیران مالی، بودجه و معاونان آنها و رؤسای امور مالی  دانشگاه های علوم پزشکی (897=N) در سال 1397 می باشد که از این بین، 269 پرسشنامه گردآوری و از طریق مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS آزمون شدند. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخصه های فردی با سطح معنی داری (0.011) و شاخصه های رهبری موثق با سطح معنی داری (0.004) منتج به توسعه اخلاقی می شوند. همچنین شاخصه های رهبری موثق با سطح معنی داری (0.004) و شاخصه های روانشناختی (صفات چهارگانه تاریک شخصیت، صفات پنجگانه شخصیت (NEO)، هوش اخلاقی و جهت گیری مذهبی) با سطح معنی داری(0.000) منتج به تقوا می شوند. به علاوه شاخصه های سازمانی (رضایت شغلی، رابطه استخدامی، مسئولیت پذیری سازمانی، نوع خدمت) و شاخصه های روانشناختی به توسعه اخلاقی و شاخصه های فردی و سازمانی به تقوا منتج نمی شوند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: توجه به ویژگی های مدیریتی و روانشناختی، اتخاذ سازوکارهای اجرایی در جهت تعامل بین رهبری سازمان با کارکنان زیر مجموعه خود از یک طرف و همچنین تعامل کاری بین کارکنان، ضروری به نظر می رسد.  

این مقاله به یک آزمایش تجربی می پردازد، آزمایشی انگیزشی که می کوشد به پاسخی برای این دو سؤال دست یابد: آیا قدرت رهبران بر شکل گیری استدلال ایشان پیرامون مسائل اخلاقی تأثیر می گذارد و آیا چنین استدلال هایی متعاقباً بر بروز رفتار منفعت طلبانه از سوی رهبران مؤثر است؟ در این یک آزمایش از دو مؤلفه برای تحریک و دستکاری قدرت رهبراستفاده شده است: تعداد پیروانی که بر آنها قدرت اعمال می شود (قدرت بر تعداد پیروان بیشتر در مقابل پیروان کمتر) و تعداد گزینه هایی که رهبران برای اعمال اراده خود بر دیگران در اختیار دارند. نتایج حاکیست برخورداری از قدرت بر تعداد پیروان بیشتر، استدلالهای اخلاقیِ رهبران را کاهش می دهد درحالی که برخورداری از قدرت بالاتر در اعمال اراده به آنها امکان می دهد درگیر رفتارهای منفعت طلبانه شوند. همچنین شواهدی وجود دارد دال اینکه با کاهش استدلالهای اخلاقی احتمال بروز رفتارهای منفعت طلبانه افزایش می یابد. اما تأثیر قدرت به واسطه متغیر استدلال اخلاقی نیست بلکه قدرت، نفع شخصی را در داخل و خارج از کانتکست اختیارات، فعال می کند. همچنین طبق یافته های این تحقیق، استدلال اخلاقی یک فرآیند شناختی پایدار نیست بلکه ممکن است نشانگر یک راه فرعی باشد که از طریق آن قدرت بر رفتار منفعت طلبانه تأثیر می گذارد.