منش های اخلاقی

چالش های تحصیلی و مسائل مربوط به دوره رشدی جوانی سبب برخی از آشفتگی ها در دانشجویان می شود، که می تواند سازگاری تحصیلی آن ها را به مخاطره اندازد. از سوی دیگر، براساس نظریات صفت فرض می شود برخورداری از برخی صفات و منش ها توانایی سازگاری با چالش های مختلف را برای فرد فراهم می کند. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ساختاری بین منش های اخلاقی آداب گرا، وظیفه گرا، بخشش گرا و پارسایانه با سازگاری تحصیلی در دانشجویان دانشگاه شیراز بود. به منظور انجام پژوهش چهار دانشکده از دانشکده های علوم انسانی و دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و بدین ترتیب 248 نفر از دانشجویان این دانشکده ها به صورت گروهی در پژوهش شرکت کردند؛ و به پرسشنامه های منش اخلاقی و سازگاری تحصیلی پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزارهای آماری SPSSv21 و AMOSv21 استفاده شد. نتایج نشان داد که منش های مثبت اخلاقی قادر به پیش بینی سازگاری تحصیلی به صورت مثبت هستند (65/0=، 001/0=p). یافته های این پژوهش از دو بُعد نظری و عملی شامل مضامین جدیدی است. نتایج پژوهش حاضر به لحاظ نظری به افزایش دانش موجود در مورد پیشایندهای درون فردی سازگاری تحصیلی منجر گردید. به لحاظ کاربردی نیز می توان با آموزش منش های اخلاقی به افزایش سازگاری تحصیلی کمک نمود. 

مقدمه : هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای هیجانات شرم و گناه در رابطه بین منش های اخلاقی و پرخاشگری بود. روش : روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش 343 دانشجوی (142 مرد، 193 زن و 8 نفر جنسیت خود را مشخص نکرده بودند) دوره کارشناسی دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 1398 بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس منش های اخلاقی (خرمائی و قائمی، 1397)، پرسشنامه شرم و گناه (کوهن و همکاران، 2011) و مقیاس پرخاشگری (باس و پری، 1992) را کامل کردند. داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. یافته ها : نتایج روابط ساختاری نشان داد که منش های بخشش گرا و پارسایانه به گونه منفی پرخاشگری را پیش بینی می کنند و منش وظیفه گرا به گونه مثبت پیش بینی کننده پرخاشگری است. براساس یافته ها منش های صداقت گرا، آداب گرا و وظیفه گرا به شکل مثبت احساس گناه را پیش بینی می کنند، منش آداب گرا نیز به شکل منفی احساس شرم را پیش بینی می کند و منش پارسایانه رابطه مثبتی با احساس شرم دارد. همچنین، احساس شرم به شکل مثبت و احساس گناه به شکل منفی پرخاشگری را پیش بینی کردند. علاوه بر این، نقش واسطه ای هیجانات شرم و گناه در رابطه بین منش های اخلاقی و پرخاشگری تأیید شد (05/ > p). نتیجه گیری : در مجموع، یافته ها نشان داد که منش های اخلاقی و هیجان گناه پرخاشگری را کاهش می دهند.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی مهارت های اجتماعی فرزندان بر اساس سرمایه اجتماعی خانواده با توجه به نقش واسطه ای منش های اخلاقی والدین بود. جامعه پژوهش شامل کلیه والدین دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر یزد بود که در سال تحصیلی 1398-1399 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه تعداد 400 نفر از والدین بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای (چندمرحله ای) انتخاب شدند و از این تعداد 382 نفر پرسشنامه ها را تکمیل نمودند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه های مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت (1990) (SSRS) ، سرمایه اجتماعی خانواده اکبری (1393) (FSCQ) و پرسشنامه منش های اخلاقی خرمائی و قائمی (1397) ( MCQ ) استفاده شد. جهت انجام معادلات ساختاری از PLS-SEM استفاده شد. یافته ها نشان داد که مسیر مستقیم سرمایه اجتماعی به منش های اخلاقی معنی دار است (001/0> p ، 23/0= β ). مسیر مستقیم سرمایه اجتماعی به مهارت های اجتماعی معنی دار است (002/0= p، 26/0= β ). مسیر مستقیم منش های اخلاقی به مهارت های اجتماعی معنی دار است (001/0> p ، 25/0= β ). مسیر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی به مهارت های اجتماعی با توجه به نقش واسطه ای منش های اخلاقی نیز معنی دار است (045/0= p ، 057/0= β ). شاخص های برازش مدل نیز نشان داد که مدل مذکور برازش مناسبی دارد. می توان نتیجه گرفت که سرمایه اجتماعی خانواده هم به صورت مستقیم و هم به واسطه منش های اخلاقی والدین می تواند مهارت اجتماعی فرزندان را پیش بینی کند.

هدف پژوهش حاضر تبیین علی ابعاد بی صداقتی تحصیلی در گروهی از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود. مشارکت کنندگان 303 نفر (185 دختر و 118 پسر) از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز (در سال تحصیلی 99-1398) بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای، انتخاب شدند و ابزار های منش های اخلاقی خرمائی و قائمی (1397)، پرسشنامه خودفریبی سیرونت و همکاران (2019) و بیصداقتی تحصیلی بشیر و بلا (2018) را تکمیل کردند. به منظور بررسی فرضیههای پژوهش از مدلیابی معادلات ساختاری و نرمافزار AMOS استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد و منش های اخلاقی به طور مستقیم و غیرمستقیم (از طریق خودفریبی)، پیشبینی کننده ابعاد بی صداقتی تحصیلی است. همچنین بیشترین واریانس توسط بُعد دروغ درباره تکالیف تحصیلی و کمترین واریانس توسط بُعد تقلب در آزمون در مدل تبیین گردید. به طور کلی یافته های پژوهش حاضر نقش منش های اخلاقی و خودفریبی را در تبیین ابعاد بی صداقتی تحصیلی و به خصوص بُعد دروغ درباره تکالیف تحصیلی نشان می دهند.