استیگمای اجتماعی

بیماری کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ به عنوان یک پاندمی اعلام گردید و به اصلی ترین اولویت حکومت ها و سیستم های بهداشتی و درمانی در جهان مبدل شد. این بیماری دارای پیامدهای شدید از نظر بیماری زایی و مرگ و میر، اثرات اقتصادی چشمگیر و تغییرات اجتماعی و فرهنگی گسترده است. این پیامدها موجب شده که بیشتر تلاش ها در زمینه مطالعه بیماری، درمان آن و همچنین پاسخگویی به پیامدهای اقتصادی ناشی از همه گیری صورت گیرد. بااین حال پیامدهای روانی ناشی از بیماری از جمله استیگمای کووید-۱۹ مغفول مانده است. این در حالی است که استیگما مرتبط با بیماری کووید-۱۹ گروه های مختلف از جمله بیماران، بهبود یافته گان، کارکنان بهداشت و درمان و سایر گروه های در معرض خطر را تهدید می کند. امکان انتقال انسان به انسان، شکاف دانشی در مورد بیماری، ترس ناشی از ابهام و ناآگاهی و تغییر مداوم قوانین و توصیه های مربوطه، سبب استیگمای مرتبط با کووید-۱۹ می شود. استیگما پیامدهای منفی متعدد نظیر پنهان کاری در زمینه بیماری، تأخیر در اقدام به دریافت خدمات سلامت، امتناع از بروز رفتارهای پیشگیرانه، رنج ناشی از تنش های روانی و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی مرتبط را به دنبال دارد؛ لذا باید تمهیدات لازم در این زمینه اندیشیده شود و بخصوص از طریق اقداماتی در راستای آگاهی بخشی و تضمین دسترسی به اطلاعات موثق، از شیوع استیگما پیشگیری شود.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل جامعه شناختی تأثیر استیگمای اجتماعی بر کیفیت روابط زوج های نابارور تحت درمان IVF اهدایی با تأکید بر نقش تعدیل گری استقلال اقتصادی زن بود. روش پژوهش، کاربردی و از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، تمامی زوج های نابارور مراجعه کننده به مراکز ناباروری شهر اصفهان در بازه زمانی تیر تا اسفند 1402 بود. حجم نمونه برای سطح اطمینان 95% و توان آزمون حداقل 80%، برابر با 147 نفر تعیین شد. کیفیت روابط خانوادگی، کیفیت روابط اجتماعی و استیگمای اجتماعی ناشی از ناباروری به ترتیب، با استفاده از پرسش نامه های راست و گلومبوک[1] (1985)، پیرس و همکاران[2] (1991)، یونسی و همکاران (1384) سنجش شد. همچنین، استقلال اقتصادی زن براساس سطح تقریبی درآمد زن سنجش شد. داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری، با رویکرد حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم افزار Smart PLS4 تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد استیگمای اجتماعی بر روابط خانوادگی و همچنین، روابط اجتماعی زوج های نابارور تحت درمان IVF اهدایی، تأثیر منفی دارد. همچنین براساس نتایج، نقش تعدیل گری استقلال اقتصادی زن تأیید نشد. نتایج بر ارائه راهکارهای کاهش استیگمای اجتماعی، که مستلزم اقدامات هماهنگ و گسترده در سطوح مختلف جامعه است، تأکید می کند. [1] Rust & Golombok[2] Pierce et al.