دانش تاکتیکی

پروتکل های سنجش شفاهی و غیرشفاهی دانش و رفتار تاکتیکی بازیکنان مدارس فوتبال و کارآمدی آن ها یکی از چالش هایی است که پژوهشگران به تازگی به آن توجه کرده اند. به منظور بررسی این چالش مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه دانش تاکتیکی شفاهی با رفتار تاکتیکی و مهارت های تکنیکی بازیکنان مدارس فوتبال انجام شد. سی وشش بازیکن فوتبال (18 بازیکن باتجربه 48/0 ± 3/15 ساله و 18 بازیکن کم تجربه 51/0 ± 5/15 ساله) آزمون مهارت های فوتبال را اجرا کردند. دانش تاکتیکی شفاهی آن ها با پرسشنامه مهارت های تاکتیکی برای ورزش ها (الفرینک-گمسر و همکاران، 2004) ارزیابی شد. رفتار تاکتیکی آن ها نیز طی فیلم برداری از مسابقه 3 × 3 با یک دروازه بان در زمینی به ابعاد 30 × 40 متر ثبت شد و تحلیل توسط ابزار ارزیابی عملکرد بازی انجام شد. نتایج نشان داد که بین دو گروه باتجربه و کم تجربه در مهارت های حرکتی پاس و دریبل، در شاخص های رفتار تاکتیکی اجرای مهارت، حمایت و عملکرد بازی تفاوت معنادار مشاهده شد ( 0.000 = P )، اما تفاوت معناداری در دانش های تاکتیکی حمله ای و دفاعی آن ها به دست نیامد (به ترتیب 0.23 = P  و 0.56 = P ). در بررسی همه بازیکنان با هم، بین دانش تاکتیکی حمله ای و دفاعی با رفتار تاکتیکی و مهارت های تکنیکی همبستگی معناداری مشاهده نشد ( 0.05 > P )، اما هنگام بررسی جداگانه گروه ها، در بازیکنان باتجربه رابطه دانش تاکتیکی حمله ای با رفتار تاکتیکی حمایت از هم تیمی معنادار بود ( 0.01 = P ). این نتایج ناکارآمدی ابزارهای گزارش شفاهی را در ارزیابی دانش تاکتیکی بازیکنان مدارس فوتبال تأیید می کند و سطح تجربه را به عنوان یکی از عوامل مرتبط کننده دانش و رفتار تاکتیکی نشان می دهد.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثر مدلهای آموزش سنتی و بازی موقعیتی بر دانش تاکتیکی و علاقه موقعیتی پسران 10-12 ساله در فوتبال بود. آزمودنی ها 24 دانش آموز مدرسه فوتبال (سن:73/0±11 ) بود. پژوهش شامل پیش آزمون، آموزش به دوشیوه بازی موقعیتی و سنتی، پس آزمون و آزمون یادداری تاخیری بود. آزمودنی ها در دو گروه و به مدت 12 جلسه مطابق رویکرد آموزشی گروه خود به تمرین پرداختند. آموزش به شیوه بازی موقعیتی براساس مدل مبتنی بر بازی در پنج مرحله بود. در روش سنتی نیز آموزش با تأکید بر مهارت و تکنیک انجام شد. مقیاس های دانش تاکتیکی و علاقه موقعیتی توسط فراگیران در تمام مراحل آزمون ها تکمیل شد .برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد دانش تاکتیکی گروه بازی موقعیتی نسبت به گروه سنتی بیشتر بود. علاوه بر این امتیازات علاقه موقعیتی برای گروه بازی موقعیتی در پس آزمون نسبت به پیش-آزمون پیشرفت بیشتری را نشان داد و در عوامل چالش، نیاز به توجه، نوآوری، علاقه کلی بین دو گروه تفاوت معناداری وجود داشت. با توجه به اینکه مدل آموزش موقعیتی با سناریوهای بازی یک مدل خلاقانه آموزشی است که برای آموزش ورزش ها در کلاس های درس تربیت بدنی ارائه شده است، استفاده از این رویکرد جدید مبتنی بر بازی شاید بتواند علاوه برارتقاء سطح عملکرد بازی و یادگیری، موجب افزایش علاقه، کیفیت انگیزش و سطح فعالیت بدنی دانش آموزان شود.