گرایش به فضای مجازی

اینترنت و فضای مجازی بخش قابل توجهی از لحظات زندگی ما را به خود اختصاص می-دهند و تا حدود زیادی روابط انسانی را دگرگون ساخته اند. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریه استفاده و رضامندی است. فرض اصلی نظریه استفاده و رضامندی این است که مخاطبان، کم و بیش به صورت فعّال، به دنبال محتوایی هستند که بیشترین رضایت را فراهم کند. گرایش به فضای مجازی به تعبیر نظریه استفاده و رضامندی، به ریشه های اجتماعی و روان شناختی افراد و به برآورده شدن نیازهای آنها باز می گردد. این تحقیق عمدتاً بر عوامل روان شناختی موثر بر گرایش به فضای مجازی متمرکز است و به دنبال بررسی نقش عوامل روان شناختی(احساس تنهایی، اضطراب اجتماعی و نیازهای ارتباطی) بر گرایش دانشجویان به فضای مجازی می باشد. در این پژوهش برای دستیابی به اهداف تحقیق از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال تشکیل می دهند. از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که بین احساس تنهایی، اضطراب اجتماعی و نیازهای ارتباطی و گرایش به فضای مجازی همبستگی وجود دارد. در تحلیل رگرسیون مشخص گردید دو متغیر «احساس تنهایی» و «نیازهای ارتباطی» در مدل باقی می مانند و مجموعاً 58 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی گرایش به فضای مجازی بر اساس سرشت و منش، تیپ شبانه روزی و سبک های هویت با نقش میانجی اضطراب در دانشجویان شهر اصفهان بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر در شهر اصفهان در سال 1400 بود که با روش نمونه گیری خوشه ای 384 نفر انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه های گرایش به فضای مجازی یانگ (1998)، مقیاس سرشت و منش کلونینجر (1994)، پرسشنامه صبحگاهی شامگاهی هورن و استبرگ (1976)، سیاهه سبک هویت برزونسکی(1992) و پرسشنامه اضطراب بک و همکاران (1988) مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی داده های پژوهش با آزمون مدل معادلات ساختاری با PLS-Smart 2-3 انجام شد. نتایج نشان داد که تأثیر خودراهبری و هویت هنجاری بر گرایش به فضای مجازی منفی بود. تأثیر نوجویی و هویت سردرگم اجتنابی بر گرایش به فضای مجازی مثبت بود. اضطراب بین آسیب پرهیزی، هویت سردرگم اجتنابی و تیپ شبانه روزی و همکاری با گرایش به فضای مجازی نقش میانجی داشت.