تعاونی دانشجویی

هدف از این مطالعه، بررسی عوامل مؤثر بر عضویت دانشجویان دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه رازی در تعاونی دانشجویی از طریق مقایسۀ ویژگی های افراد عضو و غیرعضو این تعاونی بود. این پژوهش کمی با روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام گرفت. جامعۀ آماری تحقیق حاضر را دانشجویان تمام مقاطع تحصیلی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه تشکیل دادند. در مجموع، با استفاده از فرمول کوکران، 108 نفر به روش نمونه گیری تصادفی، به عنوان نمونه، انتخاب شدند. یافته های رگرسیون لجستیک نشان داد که متغیرهای واردشده در گام چهارم مدل، شامل رشتۀ تحصیلی، تجربۀ کشاورزی، سن و خودکارآمدی، بین 4/55 تا 2/74 درصد از واریانس عضویت دانشجویان در تعاونی دانشجویی را تبیین و در این میان، تنها دو متغیر تجربۀ کشاورزی و سن به طور معنی داری عضویت در تعاونی دانشجویی را پیش بینی می کنند بدین صورت که با افزایش تجربۀ کشاورزی و کاهش سن دانشجویان، عضویت آنها در تعاونی کمتر می شود. در این مدل، تجربۀ کشاورزی و سن دانشجویان در مجموع، 1/90 درصد از عضویت و عدم عضویت دانشجویان را به درستی پیش بینی کردند. بر همین اساس، پیشنهاد شد با توجه به وجود فرصت هایی (همچون حضور استادان به عنوان کادر مدیریت و مشاوره، وجود زمین های زراعی و سیستم های آبیاری جدید) در دانشکد ه های کشاورزی، سیاست گذاران و مسئولان ذی ربط زمینۀ فعالیت دانشجویان در قالب تعاونی های دانشجویی را فراهم کنند.

در پژوهش کیفی حاضر مزایا و چالش های راه اندازی طرح های تولیدی کشاورزی از نظر اعضای تعاونی دانشجویی بررسی شد. به این منظور، 40 نفر از اعضای مشارکت کننده در طرح  های تولیدی تعاونی 4802 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه با استفاده از روش نمونه گیری ملاک محور انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها نشان داد این تعاونی ها برای اعضای خود مزایایی همچون ارتقای مهارت ها و توانایی های عملی؛ تضمین نسبی منابع درآمدی در آینده؛ افزایش اعتمادبه نفس، روحیه استقلال و خودکارآمدی؛ افزایش حس همکاری و مشارکت؛ ایجاد هم افزایی؛ فرصت اجرایی شدن مطالب نظری؛ آشنایی با ایده های جدید و بروز خلاقیت و نوآوری به همراه داشته اند. ازسوی دیگر، اعضای این تعاونی در طرح های خود با چالش هایی مانند ایجاد تداخل در برنامه های درسی و افت تحصیلی؛ عدم همکاری ارگان های مختلف؛ عدم تأمین منافع مالی دانشجو؛ مشکل فروش و بازاریابی؛ احتمال شکست و سرخوردگی در دانشجو؛ در دسترس نبودن امکانات و تجهیزات و فشار بر دانشجویان رو به رو شده اند. درنهایت، مزایا و چالش های شناسایی شده، با استفاده از روش ماتریس مقایسات زوجی رتبه بندی شدند و پیشنهادهایی برای تقویت مزایا و کاهش چالش ها به برنامه ریزان و مسئولان مربوطه ارائه گردید.

دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی عهده دار رسالت هایی چون تربیت نیروی متخصص و گسترش فناوری، نوآوری و خلاقیت هستند. در این راستا، تعاونی های دانشجویی می توانند در توسعه مهارت ها و توانایی های لازم برای آمادگی دانشجویان جهت ورود به بازارکار نقش قابل توجهی داشته باشند. لذا، در این مطالعه به شناسایی ویژگی های تعاونی دانشجویی موفق در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی با بهره گیری از نظریه بنیانی، پرداخته شد. جامعه تحقیق دانشجویان عضو تعاونی دانشجویی پیشگامان پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی، نمونه های تحقیق انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، مصاحبه بود. بر یایه یافته ها، مهم ترین ویژگی های تعاونی دانشجویی موفق شامل: «مشارکت و همکاری»، «امکانات و زیرساخت های لازم»، «شرایط اقتصادی مناسب»، «کارآفرینی و خلاقیت»، «اجرا و توسعه کشاورزی پایدار»، «مدیریت موفق» و «بازاریابی مناسب» بود.

این پژوهش با هدف بررسی دیدگاه دانشجویان دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شیراز نسبت به مؤلفه های ایجاد دانشکدۀ کارآفرین و موانع آن انجام گرفت. به این منظور، روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای چندمرحله ای برای انتخاب نمونۀ مورد مطالعه به کار رفت. حجم نمونه 200 نفر برآورد شد که تعداد 191 پرسش نامه از نمونۀ مورد مطالعه جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بود که روایی صوری آن به تأیید متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی رسید. نتایج نشان داد که بین دانشجویان عضو و غیر عضو در تعاونی دانشجویی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شیراز از نظر میانگین میزان اهمیت مؤلفه های دانشکده کارآفرین تفاوت معنی دار وجود دارد به طوری که دانشجویان عضو تعاونی اهمیت مؤلفه های انسجام فعالیت های کارآفرینانه، کارآفرینانه بودن محیط اجتماعی دانشکده، تشخیص و ایجاد فرصت ها و کارآفرینانه بودن فرهنگ دانشکده را بیشتر از دانشجویان غیر عضو می دانند. همچنین بر اساس مدل بوریچ، دانشجویان مؤلفۀ تشخیص و ایجاد فرصت ها را مهم ترین مؤلفه در ایجاد دانشکدۀ کارآفرین می دانند. براساس نتایج، ایجاد مراکز رشد و پارک های علم و فناوری برای حمایت از دانشجویان و استادان در دانشکده در راستای انجام فعالیت های کارآفرینانه و تقویت کارآفرینی در دانشکده و نیز ارائه خدمات مشاوره ای به دانشجویان برای انجام فعالیت های کارآفرینانه پیشنهاد شد.

نظر به اهمیت تعاونی های دانشجویی به عنوان رهیافتی مناسب برای پرورش صلاحیت های کارآفرینانه و کاهش بیکاری دانش-آموختگان نظام آموزش عالی کشور، پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرصت های راه اندازی تعاونی های دانشجویی در دانشگاه ایلام انجام شد. این پژوهش از لحاظ پارادایم در دسته پژوهش های کیفی و با توجه به هدف، کاربردی است که به روش دلفی انجام شد. اعضای پانل دلفی شامل 68 نفر از اعضای هیأت علمی، کارکنان و دانشجویان دانشگاه ایلام بودند. پس از انجام دو دور، تعداد 26 فرصت برای راه اندازی تعاونی های دانشجویی در دانشگاه ایلام شناسایی شد که در دو دسته «فرصت های راه اندازی تعاونی های دانشجویی کشاورزی» و «فرصت های راه اندازی تعاونی های دانشجویی خدماتی» طبقه بندی شدند. براساس نتایج پژوهش مهمترین فرصت های راه اندازی تعاونی های دانشجویی کشاورزی عبارت از «تولید، فرآوری، بسته بندی و فروش گیاهان دارویی و ادویه ای»، «پرورش میوه ها، سبزی و صیفی جات مزرعه ای و گلخانه ای»، «پرورش گل و گیاهان زینتی و آپارتمانی» و «فرآوری، بسته بندی و توزیع صحیح لبنیات حاصل از گاوداری های دانشگاه» بودند. همچنین، مهمترین فرصت های راه اندازی تعاونی های دانشجویی خدماتی عبارت از «برگزاری رویدادهای استارت آپی، کنفرانس ها، جشن ها و مراسمات مختلف دانشگاه»، «ارائه تورهای گردشگری با هدف معرفی مکان های تفریحی، تاریخی و فرهنگی منطقه»، «ارائه خدمات ترجمه و ویرایش مقالات و پایان نامه های انگلیسی، عربی و فارسی» و «ارائه خدمات مربوط به نصب، راه اندازی و تعمیر برنامه ها و سیستم های رایانه ای» بودند. نتایج این پژوهش دستاوردهای مناسبی برای مدیران، اعضای هیات علمی و دانشجویان دانشگاه ایلام در جهت انجام کارها و پروژه های عملی و تجربی نظیر راه-اندازی تعاونی های دانشجویی دارد.