مسمومیت سازمانی

پژوهش حاضر با هدف طراحی و تبیین مدل سنجش مسمومیت سازمانی در شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی و از طریق روش آمیخته و به صورت کمّی و کیفی انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر هدف و روش، به ترتیب در مقوله پژوهش های کاربردی و توصیفی قرار گرفت. تعداد32 نفر از خبرگان شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، جامعه آماری پژوهش را تشکیل دادند که بر اساس اصل کفایت نظری و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 17 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب گردید. در بخش کیفی و کمّی پژوهش، گردآوری اطلاعات به ترتیب از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه انجام پذیرفت. در بخش کیفی، تحلیل داده های حاصله از مصاحبه با استفاده از نرم افزار اطلس و روش کدگذاری صورت پذیرفت و در نتیجه تحلیل انجام شده، 12 بُعد به عنوان ابعاد مسمومیت سازمانی شناسایی گردید. با استفاده از تکنیک دلفی فازی، اجماع نظر خبرگان در خصوص ابعاد شناسایی شده مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه نیز با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری، مدل نهایی پژوهش(سطوح ابعاد و همچنین روابط بین آن ها) ترسیم گردید و در ارتباط با هریک از ابعادِ مدل نیز گویه هایی در جهت تدوین پرسشنامه ارائه شد.

انزوای خودخواسته، پدیده خاموش سازمان به شمار می رود؛ حالتی که کارمند عامدانه و با اختیار، گوشه عزلت برمی گزیند و خود را از هیاهوها و رویدادها دور کرده و دِل به مشارکت در فعالیت های سازمانی نمی دهد. نامکشوف ماندن ابعاد و موجبات از نظرگاه پژوهشگران و پنهان ماندن از دید مدیران، منجر به ضرورت یافتن انجام تحقیق شد. بنابراین این تحقیق، به دنبال شناخت عمق مفهومی و موجبات سببی این پدیده کمتر شناخته شده است. این تحقیق از ساحت رویکرد بر پایه روش کیفی و راهبرد نظریه مبنایی از نوع سامان مند استوار است. جامعه آماری شامل خبرگان شاغل سازمان های دولتی شهر ایلام بودند که به شیوه نمونه گیری نظری با در نظرگرفتن قاعده اشباع تئوریک با تعداد 17 نفر مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. قابلیت اطمینان به داده های کیفی از طریق معیارهای لینکلن و گوبا (1985)، سنجش شد. سرانجام کنکاش در عمق داده ها موجب سربرآوردن 5 مقوله مسمومیت سازمانی، شاکله سنتی سازمان، ناکارآمدی فرایندهای اداری، تلخکامی های تجربه شده و فرهنگ و جو سازمانی به عنوان موجدات انزوای خودخواسته با نشانگرهای دیگر هراسی، اعتراض خاموش، توقعات آرمان گرایانه و منش محافظه کاری بود.