اعتماد انتزاعی

در این مقاله مفهوم «رابطه ناب» گیدنز در مدرنیته متاخر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. از نگاه او رابطه ناب، رابطه ای برابر است که برای نفس رابطه برقرار می شود و از قید هر گونه معیار و ضابطه ای خارج از نفس ارتباط آزاد است. از نظر او هر چه جامعه پساسنتی توسعه بیشتری می یابد روابط شخصی افراد به سمت این نوع رابطه حرکت می کند. همگام با گسترش و ریشه دواندن مدرنیته و گسترش نظام های ادارای-تخصصی و فراگیری روند بازاندیشی (یا وجه تأمل گرایانه کنشگران) در زندگی مردم، و با تغییرات مداوم ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و سبک های زندگی، روابط شخصی نیز تغییر می کند و صمیمیت و رضایت عاطفی به جای عوامل بیرونی می نشیند و محور روابط می شود، اعتماد انتزاعی وابسته به نظام های تخصصی و اعتماد متقابل بین شخصی با محوریت صمیمیت جایگزین قواعد از پیش تعیین شده و جاافتاده می گردد. در این بررسی مفهوم رابطه ناب در موقعیت ازدواج و با شاخص های نگرش های جنسیتی، شیوه همسرگزینی، کارهای خانه، صمیمیت و عوامل بیرونی (اقتصادی - اجتماعی) سنجیده شده است. متغیرهای مستقل این بررسی عبارتند از: اعتماد بنیادین، اعتماد انتزاعی، اعتماد متقابل بین شخصی، مصرف رسانه ای و احساس امنیت. متغیرهای جنس، سن، تحصیلات و پایگاه اقتصادی- اجتماعی، متغیرهای زمینه ای این تحقیق هستند. در این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده است و جوانان مابین 18 تا 35 سالِ شاغل و متاهل جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. با توجه به این که حدود 4/2 درصد از پاسخگویان در طبقه «خیلی زیاد» و 5/41 درصد نیز در طبقه «زیاد» متغیر اصلی این پژوهش قرار گرفته اند، می توان گفت که در ایران شاهد تغییر محسوس روابط شخصی و افزایش اهمیت رابطة ناب هستیم.

اعتماد (Trust) یکی از جنبه های مهم روابط انسانی وزمینه ساز همکاری میان اعضای جامعه است .یکی از انواع اعتماد ، اعتمادسیاسی(Political trust) است که که به رابطه مردم و دولت می پردازد . مردم برای رفع نیازهای خود به خصوص برای تأمین امنیت و آسایش و مشارک در امور جامعه نیاز به ارتباط با حاکمیت دارند .این نیاز با پیشرفته ترشدن جوامع و افزایش تقسیم کار و گسترش نظام های انتزاعی روزبه روز بیشتر می شود به نحوی که امروزه جدایی کامل از نظام سیاسی غیرممکن می باشد . ازجمله عوامل مؤثر بر اعتمادسیاسی که در تئوریهای جامعه شناسان کلاسیک و معاصر و نظریه پردازان سرمایه اجتماعی بر آن تأکید شده است ، دین می باشد .این عامل در ایران که حکومت دینی برقراراست و دخالت دین در سیاست واضح وآشکار است بیشتر قابل بررسی می باشد . گیدنز تأثیر دین بر اعتماد سیاسی را از ویژگی های جوامع سنتی می داند و تعهدات دینی مسئولین در جوامع سنتی ، عملکرد نقاط تماس ، اعتماد بنیادی و تلاش دولت برای تأمین رفاه اجتماعی – اقتصادی مردم را از دیگر عوامل تأثیرگذار بر اعتماد سیاسی ذکر می کند .ماکس وبر نیز دین، ارزشها و جهان بینی افراد را الهام بخش رفتار آنان می داند . ازنظر وبر دین می تواند بر شبکه ی اعتماد در بین افراد اثر مثبت گذاشته که برای روابط و مبادله ی اقتصادی لازم و ضروری است .هدف این پژوهش بررسی تأثیر میزان دینداری بر اعتمادسیاسی در جمهوری اسلامی ایران می باشد که باروش تحلیل ثانویه به این نتیجه رسیده ایم که هرچه افراد سنتی تر و میزان دینداری آنها بیشتر باشد به همان نسبت میزان اعتماد سیاسی شان نیز افزایش می یابد .