برنامه درسی پنهان

طراحی برنامه درسی یکی از بخش های اصلی فرآیند تدریس یادگیری در آموزش و پرورش به شمار می رود. برنامه درسی شامل برنامه آشکار، پنهان، پوچ و فوق برنامه است. هدف از این پژوهش بررسی برنامه های درسی پوچ و پنهان بوده است. همچنین در این پژوهش به بررسی ابعاد، رویکر ها و دیدگاه های متخصصان پرداخته شده است. روش انجام این پژوهش نیز به صورت توصیفی بوده است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و بررسی مقالات نوشته شده است. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮات ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪریﺰی درﺳی، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درسی ﭘﻮچ آن ﭼیﺰی اﺳﺖکﻪ ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ واﻗﻊﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈران را ﺑﻪ ایﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻢ ﺟﻠﺐ میکﻨﺪ کﻪ ﻻزم اﺳﺖ ایﻦ ﻣﻮارد ﺷﻨﺎﺳﺎیی ﺷﻮد و در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳی وارد ﺷﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣ ﻪ درﺳ ﯽ ﭘﻨﻬ ﺎن دارای تاثیرات مهمی ﺑ ﺮﻋﻤﻠﮑ ﺮد ﺗﺤﺼ ﯿﻠﯽ داﻧ ﺶآﻣوزان است و همچنین با هویت ملی دانش آموزان رابطه دارد.

هدف این پژوهش بررسی جایگاه قومیت و تجارب زیسته قومیتی دانش آموزان در برنامه درسی رسمی- پنهان متوسطه اول ایران در سال تحصیلی 99-98 بود. روش پژوهش در بخش اول تحلیل اسنادی و تحلیل محتوای کیفی با 3 جلد کتاب مطالعات اجتماعی شامل 553 صفحه. واحد تحلیل محتوا؛ متن- تصاویر و فعالیت. بخش دوم روش تحقیق کیفی و از نوع پدیدار شناسی شامل نمونه گیری هدفمند مشارکت کنندگان 30 دانش آموز(فارس-آذری-کُرد-لُر-گیلک) و 20 دبیر بود. از ژورنال دانش آموزی و مصاحبه غیر رسمی استفاده شد. یافته ها نشان میدهد فقط 6 درصد از بخش های سه گانه محتوای بررسی شده به مؤلفه های مطلوب قومیت توجه داشته که در برنامه درسی رسمی بسیار نامطلوب میباشد. درتحلیل اطلاعات- یکسان سازی فرهنگی- تفکرات سطحی نسبت به فرهنگ اقوام- نابرابری آموزشی- بیگانگی با تنوع فرهنگی- غفلت در همزیستی مسالمت آمیز ظاهر شد که در مجموع جایگاه قومیت در برنامه درسی پنهان مطلوب نیست.