بندهای گزارش حسابرسی

تجدید ارائه صورتهای مالی از مصادیق کیفیت پایین گزارشگری است و اصولا حسابرسان باید نوع و بندهای گزارش حسابرسی را بابت کیفیت پایین صورت های مالی، تعدیل کنند. تجدید ارائه صورت های مالی در ایران بسیار رایج بوده و بیشتر از نیمی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال بعد اقدام به تجدید ارائه صورتهای مالی نموده و به صورت میانگین سود گزارش شده سال قبل را کاهش می دهند. هدف این پژوهش شناسایی تاثیر شدت تجدید ارائه صورت های مالی بر نوع گزارش حسابرسان، بندهای شرط قبل از اظهار نظر، بندهای تاکید بر مطلب خاص و سایر بندهای توضیحی است. دوره زمانی پژوهش شامل یک دوره هشت ساله، از سال 1389 الی 1397 و نمونه شامل 107 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نتایج برآورد رگرسیون چندگانه نشان می دهد که کیفیت پایین صورت های مالی بر اساس معیار شدت تجدید ارائه بر نوع گزارش حسابرسی، افزایش تعداد بندهای شرط، بندهای تاکید بر مطلب خاص و سایر بندهای توضیحی اثری ندارد. به این صورت که حسابرسان طبق نظریه توجه محدود برای صورتهای مالی حاوی تحریفها و اشتباهات زیاد که در سال بعد با شدت بالا تجدید ارائه شده اند، گزارش حسابرسی تعدیل شده با بندهای بیشتر شرط و توضیحی صادر نکرده اند تا استفاده کننده از صورتهای مالی از کیفیت پایین آن آگاه شود و لذا قابلیت اتکاء و اعتماد به گزارشهای حسابرسی بر اساس معیار شدت تجدید ارا ئه پایین است.

هدف: نظریه های نمایندگی و علامت دهی از مهم ترین محرک های مدیریت برای افشای ریسک است. با توجه به تاثیر حسابرسی بر کاهش تضاد نمایندگی، پژوهش حاضر به مطالعه رابطه افشای ریسک با بندهای گزارش حسابرسی می پردازد.روش: داده های 169 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1392 تا 1399 با استفاده از رگرسیون لجستیک و رگرسیون پواسون مورد مطالعه قرار گرفت. برای محاسبه سطح افشای ریسک از دو سنجه لگاریتم طبیعی تعداد جملات و تعداد بندهای مربوط از طریق روش تحلیل محتوای یادداشت های توضیحی صورت های مالی، گزارش تفسیری مدیریت و گزارش فعالیت هیئت مدیره استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان می دهد با افزایش سطح افشای ریسک در گزارش های مالی، احتمال صدور گزارش غیرمقبول حسابرسی کاهش می یابد. متناسب با این امر، بین افزایش سطح افشای ریسک و تعداد بندهای گزارش حسابرسی رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. بررسی سطح افشای ریسک و نوع بندهای گزارش حسابرسی نشان می دهد با افزایش سطح افشا بر اساس سنجه تعداد بند، احتمال صدور گزارش حسابرس حاوی بندهای عدم کفایت ذخایر مالیاتی، عدم وصول مطالبات، تاییدیه های حسابرسی و بند فقدان اسناد و مدارک کاهش می یابد. استفاده از سنجه تعداد جملات در بررسی این رابطه نشان می دهد افزایش سطح افشا، منجر به کاهش احتمال صدور گزارش حسابرس حاوی بند فقدان اسناد و مدارک خواهد شد.دانش افزایی: اثر افشای ریسک بر گزارش حسابرسی پیش از این بررسی نشده است. یافته های پژوهش ضمن تاکید بر اهمیت گزارش افشای ریسک، ضرورت تصویب دستورالعمل گزارش گری افشای ریسک را جهت بهبود تصمیم گیری استفاده کنندگان روشن می سازد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر خوانایی صورت های مالی بر تاخیر گزارش حسابرسی، حق الزحمه حسابرسی مستقل، و بندهای گزارش حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. منظور انجام پژوهش  حاضر از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 138 شرکت را که در بین سال های 1394 تا 1400 به طور پیوسته عضو بورس بوده اند، انتخاب  و با بکارگیری داده های ترکیبی در این بازه زمانی مورد آزمون و بررسی قرار گرفته  اند. به منظور برآورد مدل ها و آزمون فرضیه ها از روش ر گرسیون چندمتغیره با روش های برآورد حداقل مربعات تعمیم یافته، روش لاجیت و آزمون های مربوطه استفاده شد.نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد رابطه معناداری بین خوانایی صورت های مالی و تاخیر گزارش حسابرسی وجود ندارد. همچنین نتایج موید این بود که بین خوانایی صورت های مالی و حق الزحمه حسابرسی ارتباط منفی معناداری وجود دارد. به علاوه خوانایی صورت های مالی ارتباط منفی و معناداری با بندهای گزارش حسابرسی دارد. با افزایش خوانایی در صورت های مالی، حق الزحمه حسابرسی و تعداد بندهای گزارش حسابرسی کاهش می یابد. نتایج این پژوهش در خصوص معنی داری این دو رابطه سازگار با تحقیقات پیشین می باشد و به عبارتی دیگر، میزان تلاش حسابرسان که به دلیل افزایش خوانایی صورت های مالی کاهش می یابد، باعث کاهش تعداد بندهای حسابرسی و متعاقبا کاهش حق الزحمه حسابرسی می شود. با عنایت به توجه اخیر محققان خارجی به موضوع خوانایی گزارشگری مالی، این پژوهش در تلاش است شواهد جدیدی در خصوص خوانایی گزارشگری مالی در بازار نوظهور و در حال توسعه ایران فراهم نماید و در این حوزه قلمروی دانش موجود را گسترش دهد.