مدل پویایی سیستم

سرمایه فکری توانایی انتقال دانش و دارایی های ناملموس غیرمالی به منابع ایجاد ثروت و پیشرفت است. سرمایه فکری دارایی دانش محور است که رشد و توسعه کشور را پایه ریزی می کند. این تحقیق تأثیر سرمایه فکری بر رشد اقتصادی ایران را با استفاده از مدل پویایی سیستم موردبررسی قرار می دهد. مدل پویایی سیستم یکی از روش های علمی برای مدل های پیچیده ای چون سیستم پویای غیرخطی است؛ ازاین رو برای نظارت و ارزیابی اثرات سرمایه فکری بر رشد اقتصادی مناسب است. دوره موردمطالعه در این پژوهش 1394-1380 و شبیه سازی آن تا سال 1410 در نظر گرفته شده است. نتایج به دست آمده از مدل پویایی سیستم حاکی از تأثیر مثبت و اندک سرمایه فکری بر رشد اقتصادی ایران است که این نتیجه بر اساس مدل DOLS نیز تأیید شده است. به نظر می رسد علت اندک بودن تأثیر سرمایه فکری بر رشد به خاطر عدم فراهم بودن زیرساخت ها و شرایط مکمل باشد که می توان با برنامه ریزی ها و سیاست های مناسب آن را فراهم نمود.

در این تحقیق برای طراحی یک مدل بهینه سازی چند هدفه؛ مولفه های هزینه، رضایت مشتری و حفاظت از محیط زیست در نظر گرفته شده است. برای بهینه سازی چندهدفه تولید-موجودی-مسیریابی در زنجیره تامین سبز تحت شرایط عدم قطعیت مدل پویایی سیستم ارائه شده است. با تقاضای مشتری برای چند دوره، مدل می تواند با تمرکز بر تصمیم گیری در مورد مواردی مانند انتخاب تامین کننده و خرده فروش با توجه به فاصله میان آن ها، مدل های تولید و سطح نوپایی تکنولوژی حمل و نقل، به تصمیم گیری بپردازد. برای این منظور برای گردآوری اطلاعات ابتدا با استفاده از بررسی مطالعات پیشین، به تعیین متغیرهای تاثیرگذار بر مدل پرداخته شد، سپس با توجه به نظر خبرگان این موضوع، این متغیرها آنالیز شده، سپس روابط بین متغیرهای انتخاب شده با بکارگیری مدل علت و معلولی مشخص شد و پس از آن با طراحی مدل پویایی سیستم و ارزیابی و بررسی آن از طریق آزمون های تعریف شده توسط اجرا در نرم افزار Vensim مدلسازی تحقیق به اتمام رسید. سرانجام، سه سناریو برای تعیین استراتژی های تاثیرگذار بر مدل توسعه داده شد. نتایج حاکی از تأثیرگذارترین استراتژی ها در دستیابی به وضعیت مطلوب، حداکثر رضایت مشتری، حداقل هزینه و موجودی انبار و حداکثر میزان تولید با اجرای مناسب پروژه های در حال اجرای سازمان در راستای تولید سبز با استفاده از دانش فنی مناسب است.

صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از صنایع بزرگ و پرطرفدار در سطح جهان، دارای اهمیت ویژه ای در توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال است. بااین حال، نقش بسزایی در پیامدهای زیست محیطی و تأثیرات آن بر روی سلامت و کیفیت زندگی انسان ها دارد. به همین دلیل، اجرای استراتژی های زیست محیطی مناسب در صنعت پتروشیمی امری ضروری و حیاتی است. بر این اساس در این مطالعه، با استفاده از مدل پویایی سیستم، ابتدا وضعیت فعلی صنعت پتروشیمی بیستون موردبررسی قرارگرفته است. سپس با توجه به این وضعیت، استراتژی های زیست محیطی مختلفی ارائه شده اند که به منظور بهبود وضعیت زیست محیطی و عملکرد صنعت پتروشیمی می توان از آن ها استفاده کرد. در پژوهش حاضر پس از ساخت مدل با استفاده از روش پویایی سیستم، با استفاده از نرم افزار VENSIM به بررسی اعتبار مدل و شبیه سازی سناریوهای مختلف پرداخته شده و نتایج حاصل از این شبیه سازی بیانگر این بود که آلودگی هوا و آب در صنعت پتروشیمی بیش ازحد مجاز است و باید استراتژی هایی برای کاهش این مشکل اتخاذ شود. در این راستا، بهینه سازی مصرف انرژی و استفاده از فناوری های جدید نیز به منظور بهبود وضعیت زیست محیطی و عملکرد صنعت پتروشیمی در منطقه بسیار مؤثر است. استفاده از استراتژی هایی مانند استفاده از سوخت های جایگزین و تقویت ایمنی و بهداشت در محیط کار نیز می تواند به بهبود وضعیت زیست محیطی و عملکرد صنعت پتروشیمی کمک کند. درنتیجه، استفاده از استراتژی های زیست محیطی مناسب می تواند بهبودی محیط زیست و بهبود عملکرد صنعت را به همراه داشته باشد.