محمد غفاری

در این نوشته به معرفی کتاب زبان شناسی و رماناثرراجر فاولرو نقد ترجمه محمد غفاری (تهران، نشر نی، 1396، 358 صفحه، چاپ اول 1390 و چاپ دوم 1396)، پرداخته می  شود. در دوران اخیر فرآیند نقد به مرحله ای از رشد خود رسیده، که در زمینه های بسیار متنوعی تأثیرگذار بوده است. به این منظور ابتدا زمینه ای از نظریه هایی که در این کتاب مورد بحث قرار گرفته و مطلبی کوتاه راجع به نویسنده کتاب ارائه شده است و سپس مروری کوتاه می شود بر آثاری از فاولر که بنیان گذار زبان شناسی انتقادی بوده و به نوبه خودرویکردهای انتقادی دیگری را رقم زده است. تبلور و تحقق نظرات فاولر، بعدها در آثار صاحب نظران علوم انسانی به خصوص زبان شناسی، جامعه شناسی و ... به چشم می خورد. این بررسی با رویکردی فرمالیستی و انتقادی، به نقد ترجمه کتاب مورد نظر پرداخته، و به ارزیابی معادل سازی ها و پیوست های الحاقی (شامل واژه نامه ها و کتاب نامه ها) مترجم می پردازد، با این نتیجه گیری که بخشی از این ملحقات که به آن اشاره شده، ضروری نبوده و کمکی به درک بهتر مخاطب نمی کند.

شناسایی هویت طراحِ مرقعی سیاه قلم و تاریخ دار از پیکره شجیع الملک، فرمانده نظامی شرق ایران در دوره قاجار، موضوع اصلی این پژوهش است. شواهد موجود، نشان از هنرمندی طراز اول دارد که با شخصیت کاری و اسلوب استاد کمال الملک هماهنگ است. این پژوهش قصد دارد ضمن معرفی اثر و ویژگی هایش، به شناسایی هنرمندی بپردازد که می توانسته این اثر را خلق نماید. کنکاش در کیفیت آثار و زندگی کمال الملک، داده هایی را در اختیار می گذارد که احتمال انتساب این مرقع را به کمال الملک بیشتر می سازد. مسائلی همچون: تطبیق تاریخ فعالیت هنری کمال الملک با زمان خلق اثر، امکان قبول و انجام این سفارش از سوی وی، تطبیق دستخط اثر با امضای کمال الملک، کاربست شیوه سیاه قلم، بررسی وجوه تشابه و تفارق با دیگر آثار کمال الملک و گمانه زنی در انتساب اثر به دیگر استادان هم طراز و هم عصر کمال الملک از جمله مواردی هستند که در این پژوهش، به آن ها پرداخته شده است. کمال الملک در اجرا، شیوه ای منحصر به فرد داشته است که علاوه بر رعایت دقیق عینیت پردازی نوعی ابهام و محوآلودگی در آثارش وجود دارد که این امر موجب انتقال حس زنده و عمیق در چهره شده است. روش تحقیق تحلیلی-تطبیقی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است. در نتیجه، این تحقیق با بررسی ابعاد مختلف، اثر مذکور را به استاد کمال الملک منتسب دانسته است.