نابرابری اطلاعاتی

هدف: هدف از پژوهش حاضر سنجیدن میزان فقر اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بیرجند در چهار شاخص آن (اضافه بار اطلاعاتی، خلأ اطلاعاتی، نابرابری اطلاعاتی و شکاف دیجیتال) و همچنین نقش جهانی شدن در فقر اطلاعاتی از نظر آنان می باشد. روش : این پژوهش پیمایشی-کاربردی است که جامعه آماری آن را دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بیرجند مشغول به تحصیل در نیمسال دوم سال ۹۳-۱۳۹۲ تشکیل می دادند. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای غیر نسبتی انجام گرفت که بر این اساس تعداد نمونه ۱۲۰ نفر انتخاب شد. برای اجرای این پژوهش از دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. یافته ها: میزان فقر اطلاعاتی دانشجویان به طورکلی بالاتر از حد متوسط بود؛ اما میزان فقر اطلاعاتی در شاخص های مختلف فقر اطلاعاتی متفاوت بود. بیش ترین میزان فقر اطلاعاتی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی مربوط به شاخص نابرابری اطلاعاتی بود و بعد از آن شکاف دیجیتال و خلأ اطلاعاتی قرار داشتند و میزان اضافه بار اطلاعاتی کمتر از حد متوسط بود. در بحث مربوط به نقش جهانی شدن در تغییر میزان فقر اطلاعاتی از نظر دانشجویان مشخص شد جهانی شدن نقشی در کاهش و یا افزایش دو شاخص اضافه بار اطلاعاتی و نابرابری اطلاعاتی نداشت؛ اما باعث کاهش دو شاخص خلأ اطلاعاتی و شکاف دیجیتال می شود.

 نابرابری اطلاعاتی بین معامله گران حقیقی و حقوقی از موضوعات مهم در بازارهای مالی محسوب می شود. برتری هر یک از این گروه ها در کسب اطلاعات شخصی، می تواند اطلاعات مهمی را در اختیار دیگر معاملگران قرار دهد. معامله گران تازه کار می توانند با شناسایی گروه برتر در کسب اطلاعات و پیروی از معاملات آن ها، کسب سود کنند. از این رو پژوهش حاضر سعی داشته با استفاده از تجزیه مولفه احتمال معاملات آگاهانه (PIN)، یکی از معروف ترین سنجه های ریسک اطلاعات، به دو مولفه احتمال معاملات آگاهانه حقیقی (DPIN) و احتمال معاملات آگاهانه حقوقی (SPIN)، به این موضوع بپردازد که بین معامله گران حقیقی و حقوقی، کدام گروه از اطلاعات شخصی بیشتری برخوردارند. همچنین رابطه بین این دو مولفه و بازدهی سهام با استفاده از رگرسیون دو مرحله ای فاما و مکبث (1973) آزمون شده است. در این راستا، از داده های 35 نماد پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران در دوره 19 فصلی از دی ماه 94 تا مهر ماه 99 استفاده شده است. نتایج نشان داد که برخلاف مطالعات پیشین، معامله گران حقوقی از اطلاعات بیشتری در معاملاتشان برخوردار هستند. بااین حال، اثر احتمال معاملات آگاهانه حقیقی و حقوقی بر بازده سهام، از نظر آماری معنی دار نیست..