دوسوتوانی کارکنان

طی دهه های گذشته دوسوتوانی سازمانی به عنوان یک مبحث جدید مدیریتی مورد توجه قرار گرفته است و به توانایی سازمان در توجه همزمان به دو هدف ناسازگار سازمانی یعنی بهره برداری و اکتشاف اشاره میکند. اما سازمانها برای دستیابی به دوسوتوانی به منابع مختلفی نیاز دارند که مهمترین این منابع نیروی انسانی یا کارکنان سازمان هستند که میتوانند سازمانها را در رسیدن به هدف دوسوتوانی یاری کنند، از این رو هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر دوسوتوانی کارکنان میباشد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی- پیمایشی میباشد.21 عامل به عنوان عوامل موثر بر دوسوتوانی کارکنان از ادبیات پژوهش استخراج گردید و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از دو روش دلفی و فازی و ISM استفاده شده است. پرسشنامه دلفی و ISM طی دو مرحله بین 15 نفر از مدیران و کارشناسان منابع انسانی بانک های تجاری شهر تهران توزیع گردید که در مرحله اول پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش دلفی 7 عامل از بین 21 عامل شناسایی شده حذف گردید و در نهایت 14 عامل به عنوان مهمترین عوامل شناسایی گردید. سپس عوامل شناسایی شده طی پرسشنامه ISM مجددا در اختیار مدیران وکارشناسان قرار داده شد تا به اولویت بندی عوامل بپردازند. بدین ترتیب عوامل در 8 سطح اولویت بندی شدند که ویژگی های شخصیتی که از عوامل فردی درونی میباشد به عنوان تاثیرگذارترین عامل و عوامل انعطاف پذیری منابع انسانی و انگیزه بیرونی که از عوامل سازمانی ساختاری میباشند به عنوان تاثیرپذیرترین عوامل شناسایی شدند

هدف کلی از این پژوهش طراحی رابطه میان هوش سازمانی و دوسوتوانی کارکنان با نقش میانجی فرایند مدیریت دانش در اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت از نوع همبستگی و به لحاظ روش جمع آوری پیمایشی است. جامعه ی آماری این تحقیق کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری شامل 108 نفر می باشد. نمونه آماری بر اساس جدول مورگان به تعداد 83 نفر به صورت تصادفی ساده از بین جامعه آماری مورد نظر انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش حاضر شامل پرسشنامه دوسوتوانی توسط جانسن (2005) ، پرسشنامه مدیریت دانش توسط نوناکا و تاکوچی (1995) و پرسشنامه هوش سازمانی آلبرخت (2003) می باشد. در یک مطالعه مقدماتی پایایی پرسشنامه ها از طریق آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب 72/0 ، 83/0 و 89/0 بدست آمد. تجزیه و تحلیل آمار توصیفی توسط نرم افزار Spss19 و جهت مدل سازی متغیرهای پژوهش و تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهش از نرم افزار Smart PLS3 استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد هوش سازمانی تأثیر مثبت و معناداری بر دوسوتوانی داشته و مدیریت دانش به عنوان متغیر میانجی در رابطه با هوش سازمانی و دوسوتوانی عمل می کند. این یافته به آن معناست که تأکید بر هوش سازمانی و فرایند مدیریت دانش و رعایت آن از سوی سازمان ها می تواند منجر به ایجاد دوسوتوانی در کارکنان سازمان گردد.

در این مطالعه، تأثیر رهبری دوسوتوان بر دوسوتوانی کارکنان با تأکید بر میانجیگری رفتاهای منعطف و سازگار بررسی می شود. این پژوهش کاربردی، کمی و توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری آن را کارکنان و مدیران شرکت های کوچک و متوسط در شهر کرمان تشکیل می دهند برای نمونه گیری نیز از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است که روایی آن از طریق روایی صوری و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ ارزیابی و تأیید شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که رفتارهای باز و بسته رهبران به ترتیب به بروز رفتارهای نوآوری اکتشافی و بهره بردار از سوی کارکنان منجر خواهد شد. بر طبق نتایج به دست آمده، استفاده از آمیزه ای از هر دو رفتار رهبری یا رهبری دوسوتوان به افزایش بروز رفتارهای نوآورانه دو جانبه یا دوسوتوان توسط کارکنان منجر می شود و در پیش گرفتن رهبری دوسوتوان از سوی مدیران شرکت های کوچک و متوسط در دستیابی به رفتارهای بهینه و نوین کاری کارکنان ضروری است.