قراردادهای نامتعارف

هم زمان با سیر حرکت فرایندها و روش های مدیریت منابع انسانی به سمت متناسب سازی، مفهوم قراردادهای نامتعارف به عنوان قراردادهای شخصی سازی شده غیراستانداردی که بین کارکنان و کارفرمایان منعقد می شوند، در سال های اخیر مورد توجه محققان این حوزه قرار گرفته است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر قراردادهای نامتعارف بر ابعاد عدالت سازمانی ادراک شده و همچنین بررسی تأثیر تعدیل گری مبادله رهبر- پیرو در رابطه مذکور است. این پژوهشِ کمَی ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی، از نوع پیمایشی است. جامعه هدف این پژوهش کارکنان شعب یکی از فروشگاه های زنجیره ای بزرگ در شهر تهران و روش نمونه گیری، خوشه ای تصادفی بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد و روش تحلیل داده ها مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS3.2.6  بود. مطابق نتایج پژوهش، هرچند قراردادهای نامتعارف بر عدالت توزیعیِ ادراک شده، تأثیر معنی داری نداشت؛ اما به صورت مثبت و معنی دار بر عدالت رویه ای و عدالت تعاملیِ ادراک شده اثرگذار بود. همچنین در زمینه روابط تعدیل گری، نتایج نشان داد مبادله رهبر- پیرو تعدیل گر معنی داری در رابطه قراردادهای نامتعارف بر عدالت رویه ای و عدالت تعاملی است؛ به این شکل که این روابط را تقویت می کند.

عملکرد نوآورانه عامل مهم و حیاتی برای خلق ارزش و دستیابی به مزیت رقابتی پایدار در محیط های پیچیده امروزی است. شرکت ها با عقد قراردادهای نامتعارف و ایجاد شرایط منعطف کاری زمینه را برای عملکرد نوآورانه کارکنان فراهم می سازند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر قراردادهای نامتعارف کاری بر عملکرد نوآورانه کارکنان با درنظرگرفتن نقش میانجی دلبستگی شغلی و توانمندسازی روانشناختی است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری اطلاعات، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان پنج شرکت هواپیمایی ایران هستند. برمبنای نمونه گیری طبقه ای تصادفی، 314 پرسشنامه صحیح عودت داده شد و با استفاده از نرم-افزارهای SPSS و AMOS داده های پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه قراردادهای نامتعارف کاری روزن و همکاران (2013)، دلبستگی شغلی شائوفلی و همکاران (2006)، توانمندسازی روانشناختی اسپریتزر (1995) و عملکرد نوآورانه وانگ و احمد (2004) استفاده شد. نتایج نشان داد قراردادهای نامتعارف کاری بر عملکرد نوآورانه کارکنان تأثیر مستقیم و معناداری دارد و به طور غیرمستقیم از طریق میانجی گری دلبستگی شغلی و توانمندسازی روانشناختی بر عملکرد نوآورانه کارکنان تأثیر معناداری دارد. نتایج پژوهش در حوزه قراردادهای نامتعارف حاکی از آن است که مدیران شرکت های هواپیمایی با ارائه بسته های متناسب سازی شده همچون پرداخت حقوق و مزایای بیشتر، ارتقا کارکنان در مسیر پیشرفت شغلی، برگزاری دوره های آموزشی و ... منجربه افزایش دلبستگی شغلی و توانمندسازی کارکنان و نهایتاً عملکردخلاقانه و نوآورانه کارکنان میشوند.