راوی نامعتبر

تحقیق حاضر، با تمرکز بر روایت شناسی، به بررسی تطبیقی رمان های سن عقل از ژان پل سارتر و ناقوس از آیریس مرداک می پردازد. تمرکز اصلی این تحقیق بر روی راوی نامعتبر است، مفهومی محبوب در دنیای کنونی که بشریت در آن از سوء تفاهم ها رنج برده و طعم ناکامی زبان در انجام رسالت خود در گردآوری انسانها در کنار یکدیگر را چشیده است. در روایت شناسی، بی اعتباری بعنوان یک ویژگی گفتمان روایی در نظر گرفته شده است. وین بوث تئوری مفهوم «راوی نامعتبر» را پایه ریزی کرده و چارچوب نظری مطالعه حاضر متشکل از مفاهیم نویسنده واقعی، نویسنده ضمنی و راوی نامعتبر وی به منظور انجام تحلیلی تطبیقی از رمان های منتخب است. در گذشته، مطالعات انجام شده بر روی راوی نامعتبر بر راویان هومودایجتیک متمرکز بوده اند. در اینجا، تکنیک های روایی دیگری مانند زاویه دید روایت در بررسی هدف حضور راویان نامعتبر در رمان های منتخب در نظر گرفته شده اند. به عبارت دیگر، زاویه دید و حضور چند صدایی در روایت نامعتبر از اهمیت زیادی برخوردار هستند. این تکنیک های روایی و راویان نامعتبر در زمینه سیاسی و فرهنگی آثار مورد بررسی قرار می گیرند تا به واکاوی نقش آنها در ایجاد این نوع از راویان و ذهنیت و عینیت روایت هایشان پرداخته شود. بر این مبنا، تحقیق از تاریخ گرایی نوین، به خصوص نظریه استفان گرین بلت، بعنوان رویکردی دیگر برای مطالعه حضور و کارکرد راویان نامعتبر استفاده می کند تا حضور راویان نامعتبر را در این آثار آشکار سازد.

کتاب سیرت جلال الدین مینکبرنی، در زمره بااهمیت ترین و معتبرترین اسناد تاریخی دوره خوارزمشاهیان و مغولان است که شهاب الدین نسوی آن را با هدف صرف نگارش تاریخِ واقعی نوشته است. در این پژوهش با استناد به رویکرد روایت شناسی بلاغی و شاخص های نظریه «راوی نامعتبر» در آراء روایت شناسان بلاغی ازجمله ریمون کنان، جیمز فیلان و مارتین، اعتبار راوی اثر بررسی و صحت برخی از گزارش های تاریخی وی با استناد به «بررسی های متنی و بینامتنی» ارزیابی شده است. در بررسی های متنی نشانه های بی اعتباری و کم اعتباری راوی ذیل «ارزیابی اخلاقی وقایع و قضاوت آن ها، تناقض میان گفتارها و رفتار راوی، نشانه های زبانی و عاطفی، میزان دریافت پذیری راوی، و دانش محدود راوی» مشخص و در حوزه بینامتنی روایت های مورخ با متون تاریخی همدوره آن بررسی و «روایت های حذف شده، مختصر یا اشتباه» راوی تبیین شده اند. با تکیه بر نتایج پژوهش می توان گفت که به رغم اهمیت منحصربه فرد کتاب در ثبت روایت زندگی جلال الدین خوارزمشاه و حماسه گون نشان دادن زندگی وی در مواجه با غولان مغول، برخی جهت گیری های متناقض راوی در ترسیم شخصیت جلال الدین خوارزمشاه در طی روایت مخدوش و از اعتبار لازم ساقط است؛ به همین دلیل، مخاطب در مواجهه با جلال الدین خوارزمشاه وی را در برخی موارد شخصیتی متزلزل می یابد.