متن اصلی

طی این نوشته به بررسی ترجمه فارسی جلد چهارم تاریخ فلسفه راتلج: دوره نوزایی و عقل گرایی قرن هفدهممی پردازیم. عنوان جلد چهارم، نشانگر دوره های زمانی و برخی فیلسوفانی است که طی آن مورد بررسی هستند. این اثر به سال 1993 میلادی با ویراستاری جی. اچ. آر. پارکینسون از سوی انتشارات راتلجچاپ شده و در ایران نیز به سال 1392 شمسی با ترجمه سید مصطفی شهرآیینی و ویرایش حسن فتحی با همکاری انتشارات حکمتو مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایرانبه چاپ رسیده است.     ضمن صفحات آتی کوشیده ایم به ترجمه فارسی اثر، از دو زاویه وضعیّت صوری و کیفیّت محتوایی نگریسته و در خصوص آن به قضاوتی نسبی دست یابیم. نتیجه اجمالی این بررسی حاکی از این است که اثر، ترجمه ای قابل فهم، معتبر و مفید فایده برای خواننده ایرانی است.جهات گوناگونیدر پدید آمدن این وضع دخیل اند؛ مانند ترجمه کردن نه از سر تفنّن و شهرت، دقّت و امانت داری، عبارت پردازیهای روان و محکم، معادل گذاری های مناسب برای اصطلاحات فلسفی، تخصّص متناسب مترجم و ویراستار با موضوع. البته در کنار این نکات، نمی توان وجود برخی سهو های نادر را منکر شد. سهوهایی که ناخواسته اند و اگر این نوشته فایده ای داشته باشد، شاید تنهااز بابت رفع برخی از این سهو ها در چاپ بعدی ترجمه باشد

متون عرفانی مفاهیم و پیام های ارزشمندی برای کودکان و نوجوانان در بر دارند. بازنویسی خلاق این متون می تواند کودکان و نوجوانان را با مطالب مهم عرفانی آشنا سازد. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی برخی از حکایات عطار نیشابوری با متن بازنویسی شده آن از مجموعه بازنویسی های مهدی آذریزدی برای شناخت اصول مهم یک بازنویسی خلاق است. روش پژوهش به صورت تحلیل محتوا و اسنادی است. با مطالعه حکایت ها از متن اصلی و تطبیق آن ها با متن بازنویسی شده به بررسی آن ها از منظر عناصر داستان و شیوه های مناسب بازنویسی پرداخته شده است. نتایج نشان داد که آذریزدی با تغییر درون مایه عرفانی و تبدیل آن به درون مایه اخلاقی به دنبال آشنا کردن کودکان با متون عرفانی بوده است. افزایش تعداد شخصیت ها، افزایش عنصر کشمکش و گفت وگو، گسترش فضاها و حوادث فرعی و تغییر عنوان داستان ها از مهم ترین تکنیک هایی است که آذریزدی برای بازنویسی ها در نظر داشته است. ارائه درون مایه داستان به شکل مستقیم و عدم توجه به عنصر تعلیق از جمله نقاط ضعف بازنویسی های آذریزدی است.

متن های کلاسیک ادبی دارای اهمیت فرهنگی خاصی هستند، با وجودی که گویشوران فارسی زبان هنوز می توانند این متن های کهن را پس از صدها سال بخوانند و بفهمند (و این ویژگی خاص زبان فارسی است)، ولی این امر، به دلیل تغییرات واژگانی و تا حدی نحوی، برای نسل جوان و نوآموزان به سختی امکان پذیر است. از این رو، بسیاری از این متن ها برای کودکان و گاه بزرگ سالان ساده سازی شده است. در این پژوهش، کوشش شده است با بررسی داستانِ «موش آهن خور» از کلیله و دمنه با نمونه های ساده شده آن مقایسه شود تا ضمن بررسی چگونگی تغییرات متن ادبی در روند ساده سازی ها، روش های ساده سازی استخراج شود و در نهایت، الگویی کلی برای روند ساده سازی متن های کهن و کلاسیک ارائه شود. در نتیجه، چگونگی ساده سازی و شناسایی ابزارهای واژگانی دستوری مسئله ای این پژوهش بوده است. دلیل انتخاب کلیله و دمنه از یک سو این است که از نثرهای فنی و مصنوع فارسی به شمار می آید و از سوی دیگر، بارها ساده نویسی شده است. در این بررسی، تغییرها در چهار سطح صرفی، نحوی، واژگانی و متنی طبقه بندی شده است. با توجه به بررسیِ انجام گرفته، سه نوع رویکرد به سازوکار ساده سازی متن های ادبی کهن فارسی مشاهده می شود: 1. گرایش به وفاداری هم به محتوا و هم در صورت متن اصلی، 2. گرایش به وفاداری به محتوا و دست کاری در صورت متن اصلی و 3. گرایش به دست کاری هم در محتوا و هم در صورت متن اصلی. بنابراین، صورت همیشه دستکاری شده است. همچنین، دستکاری ها را می توان در چهار سطح واژگانی، صرفی، نحوی و متنی دسته بندی کرد.