مسرف

جورج زیمل یکی ازنظریه پردازان فلسفه و جامعه شناسی است که نگرش وی در باب سبک زندگی و برخی ابعاد آن تأثیرات قابل توجهی بر متفکران بعدی وی گذارده است. او در آثار خود به صورت مکرر از واژگان سبک زندگی، سبک داری، سبک آفرینی و عینیت سبک زندگی سخن گفته و نیز به تحلیل برخی گونه های سبک زندگی پرداخته است. شیوه تحلیل فلسفی مد به عنوان یکی از مقولات مهم در سبک زندگی و اشاره به عنصر وحدت بخشی و تمایز که از منظر وی مهم ترین مؤلفه های سبک زندگی نیز درشمارند و نیز پول به عنوان مؤلفه اساسی اشتراک و وحدت بخشی به سبک زندگی بی سابقه و بی بدیل است. در این مقاله با تکیه بر آثار اصلی وی در مرحله گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه ای اسنادی و تحلیل متن در مرحله داوری به تبیین نظرگاه وی در سبک زندگی پرداخته می شود.

امروزه یکی از عوامل آلودگی محیط زیست چگونگی مصرف انرژی در بخش خانگی است. آمار جهانی نیز حاکی از افزایش مصرف انرژی می باشد. البته مصرف انرژی در بین افراد و خانواده ها به شیوه ها و سبک های گوناگونی صورت می گیرد که از آن تعبیر به فرهنگ های مختلف مصرف انرژی می شود و این فرهنگ یا فرهنگ ها تحت تاثیر عوامل مختلفی شکل می گیرند. هدف اساسی تحقیق حاضر شناخت فرهنگ های مختلف مصرف انرژی (گاز و برق) در بین خانوارهای مشهدی در سال 1398 است. برای رسیدن به این هدف از روش کیفی (مصاحبه نیمه ساختاریافته با 27 نفر) و کمّی (از طریق توزیع پرسشنامه در بین 599 نفر) به طور همزمان در بین خانوار های مشهدی اقدام گردید. براساس نتایج بخش کیفی به طور کلی دو فرهنگ عمده «مُسرف» و «صرفه جو» با هشت خرده فرهنگ متفاوت؛ صرفه جوی متعهد، صرفه جوی منفعل، صرفه جوی ناگزیر، مصرف گرای مناسکی، مصرف گرای نامتوازن، مصرف گرای تقلیدی، مصرف گرای خاصگرایانه و مصرف گرای نمایشی ملاحظه شد. نتایج بخش کمی نشان داد که 33/59 درصد نمونه جزو فرهنگ مُسرف و 67/40 درصد جزو فرهنگ صرفه جو هستند. 2/21 درصد نمونه اطلاعات زیست محیطی اندکی دارند. تحلیل ها همچنین نشان داد که در خرده فرهنگ مصرفگرایی خاصگرایانه افراد مُسرف این سبک، عموماً در محلات توسعه یافته تمرکز بیشتری دارند.

اسراف به معنى وسیع کلمه هرگونه تجاوز از حد در هر کارى است که انسان انجام مى دهد ولى غالبا این کلمه در مورد هزینه ها و خرجها گفته مى شود.اسراف و تبذیر مورد مذمت و نکوهش اسلام قرار گرفته است و قرآن کریم با عبارت هاى گوناگون، مسلمانان را از این بلاى خانمان سوز بر حذر داشته است و می فرماید: که خداوند مسرفان را دوست نمى دارد.روایات اهل بیت (ع) برای پیامدهایی برای اسراف بیان نموده که به دو گونه تقسیم می شود: پیامدهای دنیوی که از جمله کم برکتی، زوال نعمت، فقر، نابودی امکانات... می باشند و پیامدهای اخروی که از جمله خشم الهی، ذلت و خواری در قیامت، ورود در آتش جهنم می باشند.اگر چه اسراف به معناى گسترده هرگونه تجاوز از حد در هر کارى است که انسان انجام مى دهد اما بیشتر در مورد هزینه ها و خرج هاى مالى گفته مى شود. بنابراین، مصرف هر گونه کالایی که حرمت شرعی دارد، نوعی اسراف است. از سوی دیگر، تشخیص موضوع های گوناگون احکام، بیشتر به عهده عرف و مکلف گذاشته شده است؛ در عین حال، برای ضابطه مند کردن تشخیص عرفی، در روایات اهل بیت (ع) چهار چیز (تضییع، امکانات مادی بیش از نیاز، صرف مال در معصیت و عدم رعایت اولویت در به کاری گیری سرمایه های شخصی و ملی) معیارهای اسراف بیان شده است.