رفتار پیشگامانه

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه روانشناختی و جو امن روانی- اجتماعی سازمان بر رفتارهای فرانقش درگیری مشتری باتوجهبه نقش میانجی رفتارهای فرانقش کارکنان، اعم از رفتارهای انطباقی و پیشگامانه انجام شده است. همچنین این پژوهش، نقش تعدیلی جو امن روانی- اجتماعی سازمان را در رابطه بین سرمایه روانشناختی و رفتارهای فرانقش کارکنان مورد بررسی قرار داده است. پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ نحوه گردآوری دادهها، پیمایشی/ همبستگی است. نمونهها باتوجهبه یکسانسازی شامل 200 کارمند و 200 مشتری شرکتهای بیمه بودند که به روش تصادفی طبقهای و تصادفی ساده انتخاب شدند. دادهها با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرمافزارهای 24 SPSS، 23  Amosو برنامه Process macro تجزیهوتحلیل شد. یافتهها، حاکی از تأثیر مستقیم سرمایه روانشناختی و جو امن روانی- اجتماعی بر رفتارهای فرانقش مربوط به کار کارکنان دارد. نتایج همچنین تأییدکرد که رفتارهای فرانقش کارکنان رابطه معنیداری با رفتارهای فرانقش مشتری دارند. درنهایت، یافتهها نشان داد که جو امن روانی- اجتماعی بهعنوان یک عامل سازمانی در تعامل با سرمایه روانشناختی، بر رفتارهای فرانقش مربوط به کار کارکنان تأثیر مثبت دارد.

ویژگی های جدید سازمان های امروز ی در کنار پرداختن به تحولات ساختاری و فرایندی به ایجاد سازه ها و مفاهیم نوین نیز منجر شده است. از جمله این مفاهیم می توان به معرفی سازه رفتار پیشگامانه اشاره داشت. پیشگام بودن مبین تلاش آغازگرانه برای ایجاد تحول در محیط کار، شغل و فرد برای دستیابی به آینده ای متفاوت توسط خود کارکنان یا افراد است. پژوهش حاضر به معرفی و آزمون الگویی از پیشایندهای فردی(شخصیت پیشگامانه) و زمینه ای(جوآغازگرانه، استقلال شغلی، رهبری تحول گرا) و متغیرهای واسط(شناختی- انگیزشی) در صنعت قطعه سازی خودرو پرداخته است. در این راستا با اتخاذ روش توصیفی-پیمایشی داده های 392 نفر از کارکنان در قالب نمونه گیری تصادفی طبقه ای مبنای پردازش واقع شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد استفاده به عمل آمد و روایی و پایایی آن به ترتیب از طریق تحلیل عاملی تاییدی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تایید شد . برای تحلیل داده ها و برازش الگوی پیشنهادی از معادلات ساختاری در قالب نرم افزار Amos استفاده به عمل آمد . نتایج نشان دادند پیشایندهای فردی و زمینه ای به طور مستقل و به واسطه ی حالت های انگیزشی- شناختی، منجر به  بروز رفتار پیشگامانه می شوند.

تحقیق حاضر به بررسی تأثیر نقش حمایت سرپرست ادراک شده و حمایت همکاران ادراک شده با نقش میانجی جو رابطه ای بر بروز رفتارهای پیشگامانه می پردازد. با توجه به رویکرد کمی تحقیق، محققین با استفاده از پرسشنامه های استاندارد به میدان مطالعه یعنی شرکت توزیع نیروی برق استان ایلام جهت توزیع و جمع آوری سنجه مورد نظر گام نهادند. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی رویکرد کمترین مربعات جزئی به کمک نرم افزار Smart PLS انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد کلیه روابط مسیر ترسیم شده در مدل مفهومی مورد تأیید واقع گردیده اند. بر این اساس، حمایت سازمانی ادراک شده و حمایت همکاران ادراک شده در بروز رفتارهای پیشگامانه و جو رابطه ای اثر مثبت و معنادار دارند. همچنین جو رابطه ای بر پیدایی رفتارهای پیشگامانه کارکنان شرکت تأثیر مثبت و معنادار می گذارد. سرانجام، حمایت سازمانی ادراک شده و حمایت همکاران ادراک شده از طریق متغیر میانجی جو رابطه ای بر ظهور رفتارهای پیشگامانه اثر مثبت و غیرمستقیم دارد. نتایج این تحقیق در حوزه بازتاب رفتارهای پیشگامانه در محیط سازمان نوآوری های داشته و به مدیران و کارکنان در درک و معرفی این گونه رفتارها و موجدات آن به عنوان محرک کنش پیشگامانه یاری خواهد داد.