سرمایه گذاران خرد

هدف از پژوهش حاضر شناسایی باورهای سرمایهگذار، عوامل موثر بر آنها و رتبهبندی مقولههای بدست آمده در بستر خاص بازار سرمایه ایران است. به این منظور پس از شناسایی باورهای سرمایهگذاران خرد و عوامل موثر بر آنان از طریق مصاحبه، از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت اولویتبندی باورهای شناخته شده و از تکنیک دیمتل به منظور رتبهبندی عوامل موثر بر آنان استفاده شدهاست. پس از مصاحبه عمیق با 24 فعال بازار سرمایه و استخراج باورها و عوامل علّی از طریق کدگذاری، پرسشنامهای به منظور اولویت بندی عوامل شناسایی شده تهیه و توسط خبرگانی که علاوه بر داشتن دانش کافی در زمینه رفتار سرمایهگذار با بازار سرمایه ایران نیز آشنایی مطلوبی دارند تکمیل گردید. بر اساس یافتههای پژوهش مشخص شد از میان 14 باور شناخته شده توسط خبرگان، به ترتیب باورهای بیشاطمینانی، زیانگریزی، خوداسنادی، کوتاهنگری و پشیمانگریزی شاخصترین باورهای مشاهده شده در بازار سرمایه ایران هستند. به علاوه، از میان 6 عامل علّی شناسایی شده، احساسات، محدودیت ظرفیت ذهنی سرمایهگذار جهت پردازش اطلاعات موجود و عدم آگاهی ایشان نسبت به مسائل بنیادی اقتصاد و سرمایهگذاری به عنوان مهمترین عوامل اثر گذار بر باورهای سرمایهگذاران شناخته شدند.

با عنایت به تغییرات پویا در محیط های اقتصادی، خصوصاً در حوزه بازارهای مالی که از پیچیدگی خاصی برخوردار است، ارتقاء دانش مالی سرمایهگذاران امری ضروری است تا بتوانند تصمیمات آگاهانه تری اخذ نمایند. با توجه به این موضوع، ضرورت تحلیل و پژوهش در این زمینه و واکاوی موضوع سواد مالی را روشن می نماید. بنابراین مسأله اصلی در این پژوهش به این صورت است که، سواد مالی سرمایه گذاران خرد در ایران چگونه باید اندازه گیری شود ؟ ازاین رو، هدف این پژوهش، تعیین عوامل اثرگذار بر میزان سواد مالی و سنجش، ارزیابی سواد مالی سرمایه گذاران خرد بازار سرمایه در ایران است . برای این منظور، از مدل بومی طراحی شده سواد مالی(عاصی و همکاران، 1399) استفاده می شود . در پژوهش حاضر از روش کمّی برای اعتباریابی مدل از روش مدل یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی با نرم افزار PLS استفاده شد که ابتدا مدل از طریق تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد سپس مدل ساختاری از طریق برآورد مسیر بین متغیرها و شاخص های برازش مدل بررسی گردید. شاخصهای برازندگی مدل حاکی از برازش مطلوب دادهها با مدل مفهومی می باشد و به عبارتی داده های کمّی با مدل مفهومی پژوهش برازش مطلوبی داشته و مؤید دادههای کیفی بوده است.نتایج آزمون فرضیات در مدل های ساختاری و با آماره آزمون t استودنت نشان داد که همه فرضیات این مطالعه به غیر از فرضیه 1-4 (ویژگی های محیطی و دموگرافی بر سواد مالی سرمایه گذران خرد بازار سرمایه اثر دارد) در سطح احتمال معناداری 5 درصد (فاصله اطمینان 95 درصد) تأیید می شود. در واقع، فقط فرضیه 1-4 این مطالعه تأیید نمی شود اما بقیه فرضیه ها پذیرش می شود.

با توجه به مطالعه ژانگ و همکارانش در سال 2022، مدیران شرکت ها در تلاش هستند تا بتوانند سرمایه گذاران بیشتری را به شرکت جذب نمایند و باعث شوند آنها به شرکت تمایل نشان دهند که این کار با رید و فروش به موقع سهام امکان پذیر است؛ به همین منظور این احتمال وجود دارد که زمان ورود به بازار سهام برای آنها دارای اهمیت باشد؛ از این رو هدف از انجام پژوهش بررسی رابطه بین زمان ورود به بازار سهام و اثر تمایلی سرمایه گذاران خرد (مطالعه موردی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران) میباشد. برای تجزیه و تحلیل داده های آماری از روش داده های پانل دیتا و با استفاده از اثرات ثابت استفاده شد؛ و در بخش تجزیه و تحلیل از آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام گردید و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Eviews نسخه 13 صورت گرفت. جامعه آماری و داده های آن، شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران که از بین سال های 1396 الی 1400، به مدت 5 سال در نظر گرفته شده است؛ نمونه آماری نیز 124 شرکت با روش حذفی انتخاب شد. روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و داده ها از نوع تاریخی با مراجعه به صورت ها و گزارشات مالی شرکتها با استفاده از نرم افزار ره آورد نوین جمع آوری و طبقه بندی گردید. با توجه به تحلیل نتایج، فرضیه اصلی مورد تأیید قرار گرفت و مشخص شد که بین زمان ورود به بازار سهام و اثر تمایلی سرمایه گذاران خرد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد به طوری که در این پژوهش برای زمان ورود به بازار سهام چهارشاخص نظیر بازده بازار، احساسات سرمایه گذار، نوسانات بازار، عدم قطعیت سیاست اقتصادی در نظر گرفته شد و نشان داد با سرمایه گذاری توسط سرمایه گذاران خرد اثر تمایلی دارد.