سینمای عامه پسند ایران

روابط بین فردی عاملی است که بین تمام انسانها علی رغم فرهنگ و مذهب متفاوت ، دیده می شود و به دنبال تحول جوامع از ساده به پیچیده ، این روابط نیز پیچیده تر و تکامل یافته تر می شود. سینما به عنوان یک وسیله ارتباطی ، الگوهای ارتباطات بین فردی را به بهترین شکل و تأثیر گذارتر از سایر وسایل ارتباط جمعی ، ارائه می دهد و سینمای آمریکا در این عرصه پیشتاز بوده است. این سینما به تمام مسائل و مشکلات انسانهایی که در جوامع صنعتی مدرن و جوامع در حال گذار زندگی می کنند و با آن مسائل در گیر هستند ، خارج از محدوده مکانی ، زمانی ، فرهنگی و مذهبی می پردازد و به نوعی ریشه یابی می کند. پژوهش حاضر با استفاده از نظریه های فردباوری لیبرالی ، خشونت نمادین بوردیو و دیالوگ بر مبنای تعریف دیوید بوهم و با بهره گیری از تکنیک تحلیل محتوا ، روابط بین فردی را در فیلم های دهه اخیر سینمای هالیوود مورد بررسی قرار داده و شاخص های فردگرایی ، خشونت نمادین و دیالوگ ، از طریق کاوش در روابط بین فردی در این فیلم ها دنبال شده است. فرضیه های تحقیق این است که، فردگرایی و خشونت نمادین در روابط بین فردی در فیلم های دهه اخیر سینمای هالیوود دیده می شود و دیالوگ محور اصلی حل مشکلات در روابط بین فردی در فیلم های دهه اخیر سینمای هالیوود می باشدیافته های تحقیق ضمن تأیید فرضیه ها ، می تواند به این معنا باشد که فردگرایی در فیلم های هالیوود در دهه اخیر مشاهده شده است، از نوع مثبت است نه فردگرایی به معنای انزوا و خودخواهی . همچنین نتایج حاصل از مشاهده فیلم ها نشان می دهند که خشونت از بین نرفته بلکه شکل آن از آشکار به پنهان تغییر یافته است و دیالوگ نیز محور اصلی حل مشکلات در روابط بین فردی، در بین کاراکترهای اصلی فیلم های مورد بررسی می باشد.

در مقاله حاضر تلاش شده است با استفاده از نظریه بازتاب در جامعه شناسی سینما، جامعه ایرانی در دهه هشتاد از منظر روحیات غالب بر آن تحلیل شود. این نظریه که هنر را آینه ای برای جامعه می داند به محقق این امکان را می دهد که روحیات مورد نظر را از خلال تصویری که در سینما از قهرمان به تصویر کشیده می شود مورد مطالعه قرار دهد. همچنین رویکرد کلی جامعه شناسی سینما نیز این امکان را فراهم می آورد که میان یافته های حاصل از تحلیل فیلم ها و رویدادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دهه هشتاد ارتباط برقرار شود و بازتاب این رویدادها در فیلم ها جستجو گردد. روش تحقیق این مقاله کیفی و تکنیک مورد استفاده روایت شناسی ساختاری بارت است که با مطالعه اسنادی برای توصیف وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دهه هشتاد تکمیل شده است. مهم ترین یافته مقاله این است که دو نوع تیپ قهرمان فعال و منفعل در فیلم های عامه پسند دهه هشتاد قابل شناسایی است که اولی در نیمه اول این دهه و دومی در نیمه دوم آن غالب است. به عبارت دیگر در طول دهه هشتاد مهم ترین تغییر رخ داده شده در ویژگی های قهرمان فیلم ها تحول از قهرمان فعال به قهرمان منفعل است.