صرف ریسک بازار

تمرکز پژوهش های اخیر در بازار سرمایه به بررسی عواملی بوده است که بر کاهش ریسک سرمایه گذاری و همچنین بر بازده سهام اثر گذار هستند. در این میان مدل سه عاملی فاما و فرنچ (1993) اثر عوامل ریسک را در توضیح تغییرات بازده سهام بهتر نشان می دهد. این پژوهش به بررسی ارتباط همزمان بین عوامل ریسک در مدل سه عاملی فاما و فرنچ (1993) در توضیح تغییرات بازده اضافی پورتفوی می پردازد. بدین منظور با بررسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1382- 1389 و با استفاده از روش SUR شواهدی ارایه شد که نشان می دهد عامل صرف ریسک بازار و عامل اندازه در توضیح تغییرات بازده اضافی پورتفوی های مشابه با یکدیگر، جایگزین و همچنین عامل صرف ریسک بازار و عامل ارزش نیز با یکدیگر رابطه جایگزین دارند. از طرفی یافته های پژوهش حاکی از آن است که عامل اندازه و عامل ارزش مکمل یکدیگر هستند.

در سال های اخیر، در بسیاری از پژوهش های مربوط به پیش بینی بازده سهام، از مدل های عاملی استفاده شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، مقایسه توان توضیح دهندگی دو مدل چندعاملیِ ارائه شده، با بازده سهام است. این پژوهش بر مبنای یک مدل چهار عاملی بنا شده است: مدل فاما، فرنچ و مومنتوم. بررسی توان توضیح دهندگی این مدل در بازار اوراق بهادار تهران در خلال سال های 1386 تا 1390، چیزی است که در این پژوهش به آن توجه شده است. در این پژوهش از روش رگرسیون چند متغیره، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است؛ نتایج پژوهش نشان می دهد که به کارگیری مدل های چندعاملی از مدل تک عاملی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، مناسب تر است. همچنین نتایج پژوهش حاکی از این است که مدل چهار عاملی کارهارت مزیتی نسبت به مدل سه عاملی فاما و فرنچ ندارد زیرا از بین چهار متغیر صرف ریسک بازار، عامل اندازه، عامل ارزش و عامل تمایل به عملکرد گذشته(مومنتوم)، تنها دو متغیر صرف ریسک و اندازه، بر بازده سهام تأثیر می گذارد.

پیش بینی نرخ بازده سهام، همواره یکی از مهم ترین مباحث بازارهای مالی بوده است. این پژوهش با استفاده از آزمون معنی داری ضرایب متغیرهای توضیحی الگو ها و الگوی رگرسیون داده های ترکیبی واحدهای مقطعی و سری زمانی و ضریب تعیین تعدیل شده، الگوی پنج عاملی فاما و فرنچ و الگوی چهارعاملی کارهارت را برای تبیین بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در قلمرو زمانی بین سال های 1387 تا 1392 مقایسه کرده است. متغیرهای الگوی کارهارت شامل عوامل صرف ریسک بازار، ارزش، اندازه و مومنتوم است. در الگوی پنج عاملی فاما و فرنچ، افزون بر عوامل الگوی کارهارت از عامل سودآوری نیز استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد از لحاظ آماری، عوامل صرف ریسک بازار، اندازه و ارزش بر بازده سهام تأثیر می گذارند و دو عامل مومنتوم و سودآوری بر بازده سهام تأثیری ندارند. به بیان دیگر نتایج پژوهش نشان می دهد در بورس اوراق بهادار تهران، الگوی سه عاملی فاما و فرنچ صدق می کند؛ اما الگوی چهارعاملی کارهارت و پنج عاملی فاما و فرنچ صدق نمی کند.

تولیدناخالص داخلی که ازجمله متغیرهای کلان اقتصادی است، از نماگرها و اطلاعات اقتصادی بازار پول و سرمایه است. این مولفه از ارکان مهم بخش مالی اقتصاد جامعه نشات می گیرد ودرتجزیه و تحلیل و ارزیابی های اقتصاد مالی هرکشوری مورداستفاده قرار می گیرد. هدف ازانجام این پژوهش بررسی رابطه بین تولید ناخالص داخلی با عوامل ریسک سرمایه (ارزش، اندازه، نسبت بدهی به دارایی، بازده سهام و صرف ریسک بازار) می باشد. بدین منظورمتغیرهای پژوهش با استفاده از مدل رگرسیون چندمتغیره برمبنای داده های فصلی و پُرتفلیوبرای 42 فصل موردبررسی قرارگرفته است. نتایج حاصل ازآزمون فرضیه ها نشانگرهمبستگی بسیار ضعیف بین رشد متغبرمستقل و وابسته پژوهش می باشد؛ همچنین براساس آزمون p رابطه معناداری بین رشد تولید ناخالص داخلی و بازده حاصل از عوامل ریسک، ارزش، اتدازه، نسبت بدهی به دارایی، صرف ریسک بازارو بازده فصلی وجود ندارد.