تحلیل تأثیرات متقابل

هدف : شناسایی نیروهای پیشران کلیدی تأثیرگذار بر آینده فهرست های کتابخانه ای در ایران و چگونگی تأثیر هر یک از آن ها بر آینده فهرست های کتابخانه ای. روش شناسی : برای تحلیل تأثیرات متقابل و تعیین نیروهای پیشران کلیدی از ماتریس اثرات متقابل و نرم افزار میک مک برای انجام محاسبات ریاضیِ اثرات متقابل متغیرهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر استفاده شد. یافته ها : 3 متغیر در گروه متغیرهای تأثیرگذار، 3 متغیر در گروه متغیرهای دووجهی، 4 متغیر در گروه متغیرهای تأثیرپذیر، و 3 متغیر در گروه متغیرهای مستقل قرار گرفت. درنهایت، 4 متغیر «کمیّت و کیفیت فهرست های کتابخانه ای در محیط مجازی»، «اصلاح و روزآمدسازی ابزارها و استانداردها»، «کتابخانه بدون دیوار»، و «تعامل متخصصان فهرست های کتابخانه ای با طراحان نظام های کتابخانه ای» به عنوان متغیرهای راهبردی شناسایی شد. نتیجه گیری: روابط شناسایی شده در میان نیروهای پیشران تأثیرگذار بر آینده فهرست های کتابخانه ای در ایران اهمیت تغییر محیط سنتی فهرست ها و ورود آنها به محیط جدید اطلاعات را نشان می دهد. توجه به نیروهای راهبردی شناسایی شده نیز می تواند حرکتی زنجیره ای برای آینده نظام رقم زند.  

بازخوانی توسعه نفتی کشور از منظر رفاه و زندگی کیفی مردم می تواند پاسخگوی بخشی از مسائل در عرصه سیاست گذاری و توجه ساختاریافته به مفهوم کیفیت زندگی باشد؛ بنابراین با توجه به نقش انکارنشدنی درآمدهای حاصل از سرمایه منابع طبیعی نفت در فرایند سرمایه گذاری و تشکیل سرمایه، همچنین تأکید بسیاری از نظریات مرسوم توسعه ای بر نقش مثبت منابع طبیعی در فرایند پیشرفت و افزایش رفاه جوامع، نوشتار حاضر به تحلیل درآمدهای نفتی به عنوان پیشران کلیدی بر زیست پذیری جوامع از منظر ذی نفعان محلیبهبهان (سرپرستان خانوار) پرداخته است. براین اساس، با مطالعه ادبیات و مبانی موجود، 59 متغیر (شامل 54 مؤلفه زیست پذیری شهری و 5 متغیر اقتصاد نفتی) در قالب تشکیل ماتریس و پرسشنامه در اختیار 35 کارشناس خبره در موضوعات زیست پذیری شهری و اقتصاد نفتی قرار گرفت و این متغیرها به کمک استانداردهای تحلیل تأثیرات متقابل وزن دهی و با استفاده از نرم افزار میک مک تجزیه و تحلیل شد. نتایج مطالعات نشان می دهد هیچ یک از عوامل اقتصاد نفتی در گروه متغیرهای دووجهی قرار نگرفتند که این امر نشان دهنده تأثیرات نه چندان زیاد و مثبت نفت بر مقوله زیست پذیری شهری است؛ چنانکه به واسطه استقرار صنعت نفت در شهر بهبهان، زیرساخت های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی شهر، متحول شده است که البته این تحولات مطلوب نبوده و کیفیت زندگی ساکنان را بهتر نکرده است. در این میان، شاخص اقتصادی، متأثر از عملکرد صنعت نفت، به افزایش فاصله طبقاتی، استفاده نکردن از نیروهای بومی و جدایی گزینی اکولوژیکی در شهر منجر شده و به دلیل اشتغال زایی برای افراد غیربومی و ساکن شهرهای بزرگ از جمله تهران، افزایش درآمد ساکنان غیربومی شهر را رقم زده است؛ بنابراین باید راه های بهتری برای تعامل صنعت نفت و بومیان تدارک داده و توسعه منطقه ای پایدار محقق شود.

هدف: مطالعه حاضر با هدف آینده نگاری آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی ایران با رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل انجام شده است. روش : پژوهش حاضر از نوع کاربردی و برای انجام آن از روش های پیمایش و تحلیل تأثیرات متقابل استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل اعضای هیئت علمی، دانشجویان و پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی ایران است. تجزیه وتحلیل نهایی روی 110 ماتریس بازگشتی انجام شد. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار میک مک تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که نیروهای پیشران کلیدی گرایش به بازنگری در ساختار پژوهش و آموزش در حوزه های علوم انسانی و اجتماعی، استقرار نظام اعتبارسنجی و تضمین کیفیت، وضعیت اشتغال دانش آموختگان آموزش عالی کشور، جایگاه رشته در افکار عمومی و نگرش مردم نسبت به آن، معادله عرضه و تقاضا و نظام گزینش دانشجو در آموزش عالی، فرصت های شغلی جدید با محوریت اطلاعات و دانش، گسترش رشته های موازی با رشته، تخصص گرایی در برنامه ریزی درسی، گنجاندن عنصر کارآفرینی در آموزش رشته، تأثیرگذاری فن آوری اطلاعات بر محیط های کاری علم اطلاعات و دانش شناسی، تعامل و ارتباط گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی با صنعت و بهسازی و بالندگی آموزشی اعضای هیئت علمی بیش ترین تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را بر آینده آموزش رشته دارند. اصالت: به نظر می رسد با توجه به مطالعات انجام شده، این پژوهش برای نخستین بار به تحلیل تأثیرات متقابل نیروهای پیشران تأثیرگذار بر آینده آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی ایران پرداخته است و تکنیک تحلیل تأثیرات متقابل به عنوان روشی جدید در حوزه آموزش رشته در این پژوهش به کار رفته است.