سرمایه اجتماعی شبکه

مشارکت سیاسی که یکی از انواع مشارکت است، از شاخص های توسعه اجتماعی و سیاسی در کشورها به شمار می رود. نظریه پردازان علوم اجتماعی و سیاسی و سیاست ورزان همواره به انتخابات به صورت بارزترین شیوه و تجلی این مشارکت توجه کرده اند. در جمهوری اسلامی ایران نیز مطالعه رفتار انتخاباتی، به ویژه در دهه اخیر، به طور جدی در دستور کار پژوهشگران حوزه های مربوط قرار داشته است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که آیا بین استفاده از شبکه های اجتماعی با مشارکت سیاسی رابطه وجود دارد یا خیر؟ و در صورت وجود رابطه میان استفاده از شبکه های اجتماعی با مشارکت سیاسی، استفاده از شبکه های اجتماعی چه تأثیری بر ابعاد مشارکت سیاسی دانشجویان دارد؟ هدف از نگارش این مقاله، بررسی رابطه میان شبکه های اجتماعی و رفتار انتخاباتی در میان دانشجویان دانشگاه مازندران است. با تقسیم شبکه های اجتماعی (سرمایه اجتماعی شبکه) به سه بعد تعاملی، ساختی و کارکردی و مشارکت سیاسی (رفتار انتخاباتی) به سه سطح تماشاگرانه، متوسط و فعال، یافته های پژوهش نشان داد رابطه ای کاملاً مثبت بین شبکه بندی اجتماعی (سلسله مراتب شبکه و انواع مشارکت) و مشارکت سیاسی وجود دارد و بعد ساختی شبکه های اجتماعی بیشترین تأثیر را بر رفتار انتخاباتی دانشجویان داشته اند. برای آزمون فرضیه ها از روش تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شد.

هدف این پژوهش، تعیین میزان رابطه بین پیوندهای اجتماعی غیررسمی و سلامت روان کارکنان شرکت ایران ترانسفو زنجان (بر مبنای جنسیت)است. چهارچوب نظری تلفیقی از آرای صاحب نظران اجتماعی در رابطه با سرمایه اجتماعی شبکه(بارت، لین، ولمن و گرانووتر) می باشد. روش این تحقیق، توصیفی-تحلیلی، نحوه گردآوری داده ها پیمایش تحلیلی و ابزار آن پرسشنامه است. حجم جامعه آماری 1800 نفر و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 316 نفر است. روش نمونه گیری، تصادفی ساده می باشد.برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS و از آماره های توصیفی و آزمون های آماری استنباطی با توجه به سطح سنجش متغیرها استفاده شد. یافته های حاصل از تحقیق با استفاده از آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که: 1- دامنه پیوندها، شدت پیوندها، عرضه حمایت ، دریافت حمایت در شبکه پیوندهای غیررسمی، جنسیت، سن، تحصیلات، تأهل، تعداد فرزرندان و پست سازمانی با سلامت روان رابطه معناداری دارند. 2- براساس نتایج حاصل از آزمون تی مستقل، مردان در مقایسه با زنان از سلامت روان بیشتری برخوردارند و همچنین مردان نسبت به زنان از: عرضه حمایت، دریافت حمایت، شدت پیوندها و همچنین دامنه پیوندهای بیشتری برخوردارند. 3- در کل ضریب تعیین تحلیل مسیر عدد 697/0 را نشان داد. بدین معنا که متغیرهای مورد بررسی 7/69 درصد از واریانس متغیر وابسته را تعیین نموده و 3/30 درصد واریانس متغیر وابسته مربوط به متغیرهایی است که دراین تحقیق پیش بینی نشده است.

در جوامع مختلف برای کسب قدرت به مثابه مهم ترین و تأثیرگذارترین عنصر در زندگی سیاسی- اجتماعی، همواره رقابت ها و کشمکش های جدی وجود داشته و افراد به طرق گوناگونی برای رسیدن به قدرت با هم رقابت می کنند. سرمایه اجتماعی بازیگران می تواند در تعیین نتیجه نهایی رقابت بسیار مؤثر باشد و هرچه داوطلبین و بازیگران عرصه رقابت از ارتباطات شبکه ای و در نتیجه حمایت شبکه های جمعی بیشتری برخوردار باشند، می توانند حمایت گروه ها و شبکه های صاحب نفوذ و قدرت را جلب کرده و امکان دستیابی به مقام سیاسی برای آن ها بیشتر فراهم خواهد بود. مسئله اساسی مقاله حاضر، چگونگی تأثیر سرمایه اجتماعی شبکه بر دستیابی به مقام سیاسی بوده، روش تحلیل مورد نظر در اینجا روش توصیفی و تحلیلی است.

مقدمه و هدف پژوهش: تعاملات اجتماعی از عناصر بنیادین هر جامعه محسوب می شود. بر اساس دیدگاه شبکه، روابط و پیوندها به عنوان سرمایه اجتماعی محسوب می شوند و فرد از طریق آن ها به منابع و حمایت های موجود در شبکه دسترسی می یابد. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه سرمایه اجتماعی در شبکه های اجتماعی مجازی می باشد. با توجه به اهمیت تعاملات اجتماعی در شبکه های اجتماعی مجازی، در این پژوهش سرمایه اجتماعی در ابعاد ساختی (اندازه و ترکیب شبکه)، تعاملی (فراوانی تماس و صمیمیت) و کارکردی (حمایت ها) مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش از روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است و علاوه بر بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی، تأثیر برخی متغیرهای اجتماعی را بر سرمایه اجتماعی شبکه مورد آزمون قرار داده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه شبکه های اجتماعی مجازی فارسی زبان بوده است. حجم نمونه 386 نفر است که با روش نمونه گیری غیر احتمالی گلوله برفی انتخاب شده اند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که وضعیت سرمایه اجتماعی در ابعاد مختلف متفاوت بوده و در هر یک از ابعاد ساختی، تعاملی و کارکردی نتایجی حاصل گردید که ممکن است با وضعیت سرمایه اجتماعی در جهان واقعی تفاوت هایی داشته باشد. تأثیر برخی متغیرهای اجتماعی و زمینه ای بر سرمایه اجتماعی شبکه در این تحقیق موجب تأیید فرضیات تحقیق گشته و مدل علی تحقیق را با تأثیر و تأثر متقابل تشکیل داده اند.