فراوجودشناسی

گفتنِ این که "عدد اَوّلی بزرگ تر اَز صد وجود دارد" مستلزمِ این اَست که "اَعداد وجود دارند". کارنپ، گویی، اَوّلی را می پذیرد و دومی را نه. چگونه؟ و اَگر او دیدگاهی پیرامونِ وجود شناسی، و به عبارتِ دقیق تر، در فراوجود شناسی، دارد که چونین نتایجی را پی می آورد، آیا نباید دیدگاهِ او را پارادوکس گونه دانست؟ نویسنده با تقسیم بندییِ وجود شناسان به سه دسته، پاسخ می دهد "خیر". در واقع، دو پرسشِ اَصلی در وجود شناسییافت می شود: "چه هست؟"؛ و "بر چه معیاری چیزی هست؟". وجود شناسانِ دسته نخست، پاسخِ پرسشِ اَوّل را متوقّف بر پاسخِ پرسشِ دوم می دانند. من آن ها را روش گرا نامیده اَم. وجود شناسانِ دسته دوم، جزئی گرایان، پاسخِ پرسشِ دوم را متوقّف بر پاسخِ پرسشِ اَوّل می دانند. وجو شناسانِ دسته سوم، اَز اَساس منکرِ اِمکانِ پاسخ گویی به هریک اَز پرسش هایِیاد شده اَند. من این دسته را شک گرایییِ مرتبه دومِ وجود شناختی نامیده، آن را به کارنپ اِسناد می دهم و نشان می دهم چگونه با این اِسناد، دیدگاهِ کارنپ پارادوکس گونه نخواهد بود. در دیگر سو، با گنجاندنِ کارنپ در دستهی اِرجاعِ بی دردسر، در برابرِ دستهی اِرجاعِ دردسرساز، نشان می دهم که او چگونه، بی آن که متوجّهِ وجود باشد، اِرجاع می دهد.

هنوز نظریه کارنپ پیرامونِ وجودشناسی جان نگرفته بود که کواین به آن تاخت؛ و این، تاخت و تازی را میان دو فیلسوف برایِ بیش از نیم قرن موجب شده. هم چونان پرسش این است: حق با کدام یک بود/است؟ در مقاله پیشِ رو، با مرورِ نظریه کارنپ، نقدهایِ جسته و گریخته کواین را در سه عنوان به مواضعِ او روایت کرده ام. نشان داده ام که چگونه نظریه کارنپ را می توان از این سه نقد مبرا داشت. پس، با لحاظ کردنِ این که کواین موضعِ اختلاف را اشتباه تشخیص داده، و نه اختلافِ موضع را، به داوری میانِ دو فیلسوف نشسته، توضیح داده ام اگرچه کارنپ و کواین، هر دو، به نسبیتِ وجود قائل اند، آن-یک به’نسبیتِ عام‘ باور دارد و این یک، به ’نسبیتِ خاص‘. از منظری دیگر، اگرچه دو فیلسوف در وجودشناسی شک گرا هستند، آن یک ’شک گرایِ مرتبه دوم‘ است و این یک، ’شک گرایِ مرتبه نخست‘. به عبارتِ دیگر، نشان داده ام که چگونه در روی کردِ وجود شناختیِ دو فیلسوف "عاملِ توافق، عاملِ تخالف است". در میانِ این پیچیدگی ها، نتیجه گرفته ام که هر داوری یک سویه، بر موافقت یا مخالفتِ صرف، نادرست خواهد بود.