حرفه های یاورانه

تاریخ دریافت: 20/12/93 _ تاریخ پذیرش: 25/1/94 پرورش هویت حرفه ای پایدار، بویژه در کار مشاوره، فرایندی زمانبر است، این پژوهش با هدف «تحلیل تجارب فارغ التحصیلان حرفه های یاورانه در مسیر حرفه ای شدن» انجام شده است تا داده هایی برای روشن سازی، آموزش و نظارت شغلی فراهم گردد. روش تحقیق از نوع کیفی (پدیدار شناسی) و نمونه گیری از نوع هدفمند است. نمونه پژوهش شامل 23 نفر از فارغ التحصیلان رشته مشاوره که میانگین 4 سال سابقه کار مشاوره داشتند می شد که طی مصاحبه به شیوه نیمه ساختار یافته تجارب خود را در انتقال به مرحله حرفه ای اعلام داشتند. پس از جمع آوری اطلاعات، کد گذاری کلمات و جملات مهمترین تجارب انتقال آزمودنی ها تحت عنوان (تجربه احساس هویت حرفه ای، انتظارات موثر بر هویت حرفه ای، استعاره های مشاورین از حرفه خود و نگرششان درباره پاداش دهنده های شغلی مشاوره)، تحلیل و تنظیم شد. پاسخ های آزمودنی ها نشان می دهد که آنان به الزامات این حرفه آگاهند و احساس ارزشمندی و تاثیر گذاری در حرفه خود دارند. نتایج این پژوهش، نقاط قوت، تهدید ها و خلاهای فرایند تربیت مشاورین را مشخص ساخته و می تواند برای برنامه ریزی و برنامه ریزان آموزشی حوزه مشاوره مورد استفاده قرار گیرد. .

دسترسی به نمونه مناسب و جلب همکاری آزمودنی ها در پژوهش های رشته های یاورانه که با مسائل عمیق افراد سروکار دارند، موضوعی حساس است. لذا روان شناسان کیفی روز به روز بیشتر برای مصاحبه، به اینترنت به عنوان رسانه رو می آورند. هدف از این پژوهش ارائه الگوی پژوهش مجازی در حرفه های یاورانه مبتنی بر ضوابط اخلاقی است. روش پژوهش کیفی و از نوع تحلیل مضمون بود. جامعه مورد مطالعه متون مربوط به اخلاق پژوهش و مقالاتی که در مورد پژوهش در فضای مجازی نوشته شده و نمونه شامل مقالاتی بود که در بازه زمانی 20 سال اخیر به چاپ رسیده اند. تحلیل تا اشباع داده ها ادامه یافت و سپس با ترکیب مضامین، الگوی اخلاقی پژوهش مجازی بر مبنای 7 مؤلفه ارائه شد: آماده سازی محقق (پرورش نگرش مثبت به پژوهش مجازی، شناخت امکانات پیام رسان های فوری، آماده سازی سؤالات، دعوت اولیه از مشارکت کننده، تنظیم وقت)، آموزش رویه های مصاحبه به محقق (نوشتاری بودن مصاحبه و ویژگی های آن، مصاحبه همزمان جهت خودانگیختگی، مرور پاسخ های مشارکت کننده در زمان نوشتن پاسخ بعدی وی)، برقراری رابطه حسنه (بیان هدف، اصول رازداری، کسب رضایت آگاهانه)، ارائه اطلاعات اولیه به مشارکت کنندگان (بیان اهداف و حقوق، نحوه رویارویی با هیجانات ناراحت کننده، تأکید بررازداری)، آموزش رویه ها به مشارکت کنندگان (تأکید بر مصاحبه همزمان، تأکید بر داوطلبانه بودن مصاحبه و عدم تحمیل)، ثبت و ذخیره سازی داده ها (انتقال گفتگو به فایل ورد، ویرایش فایل، مطالعه مکرر آن) و گزارش تحقیق (قراردادن رمز برای گفتگوها، تغییر اطلاعات هویتی مشارکت کننده پیش از گزارش نهایی). با رعایت ضوابط اخلاقی ذکرشده، پژوهش مجازی روشی مفید و مقرون به صرفه در حرفه های یاورانه است.