طراحی و اعتباربخشی

هدف: این پژوهش با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی برنامه درسی تفکیکی برای دانش آموزان با استعدادهای درخشان شهر اصفهان انجام شده است. روش : برای طراحی الگوی برنامه درسی تفکیکی از روش تحقیق ترکیبی و برای اعتبارسنجی آن از روش دلفی استفاده شده است. جامعه این پژوهش در بخش طراحی شامل کلیه دانش آموزان با استعدادهای درخشان در مقطع متوسطه دوم و در بخش اعتباربخشی متخصصان برنامه درسی و آموزش دانش آموزان با استعدادها درخشان بوده اند. روش نمونه گیری در بخش طراحی الگو، موارد نوعی و تصادفی ساده و در بخش اعتباربخشی الگو، گلوله برفی بود. برای گردآوری داده ها در بخش طراحی الگو از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه محقق ساخته و در بخش اعتباربخشی از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی و پایایی داده ها به وسیله بررسی اعضا، روایی محتوایی، روایی سازه و آلفای کرانباخ تائید شده است. یافته ها: نتایج بیانگر این است که دانش آموزان محتوای دلخواه را دارای شرایطی چون وجود فعالیت عملی، توجه به خلاقیت، تخصصی کردن مطالب، همراهی با علم روز جهان، وجود کتاب های تکمیلی، استدلال و منطق زیر بنایی مباحث، توجه به نوجوان و چالش های پیش روی او و توجه به علایق و استعدادهای فردی می دانند. ویژگی های عنصر فرایند در برنامه درسی تفکیکی نیز شامل کاربردی بودن، استفاده از مواد کمک آموزشی، یادگیری فعال، روش اختصاصی برای هر درس، بعد علمی و اخلاقی معلم است. ویژگی عنصر فرآورده نیز شامل آزمون مستمر، توجه به خلاقیت، کاربردی بودن ارزشیابی، ارزشیابی پروژه ای، اصول فنی آزمون سازی و تأکید بر یادگیری عمیق است. بررسی اعتبار الگوی پیشنهاد شده مبین این است که متخصصان با حذف روش ویژه برای هر درس، اضافه کردن توجه به خلاقیت در تمام عناصر برنامه درسی، اضافه کردن حمایت از یادگیری مستقل به عنصر فرایند برنامه درسی تفکیکی، اضافه کردن ارزشیابی چندگانه و خودارزیابی به عنصر فرآورده، الگوی پیشنهاد شده را دارای اعتبار مطلوبی ارزیابی می کنند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی بالندگی آموزشی اعضای هیات علمی و مدرسان دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. این پژوهش، کاربردی و از نوع آمیخته اکتشافی است. نمونه پژوهش در بخش کیفی، مشتمل بر 12 نفر از متخصصان حوزه بالندگی آموزشی(اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان استان های تهران، آذربایجان شرقی، یزد و آذربایجان غربی) با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی، اساتید و اعضای هیات علمی و مدرسان رسمی و پیمانی پردیس های دانشگاه فرهنگیان به تعداد 806 نفر بودند که با روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و بر اساس جدول مورگان با حجم نمونه آماری 240 نفر انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش شامل دو پرسش نامه محقق ساخته بالندگی آموزشی اعضای هیات علمی و مقایسات زوجی بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی بوده است. برای سنجش روایی از روایی محتوایی استفاده گردیده و پایایی پرسش نامه، با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 86/0به دست آمد. آزمون های آماری مورد استفاده شامل تحلیل عاملی تائیدی، تی تک نمونه ای و فرایند تحلیل سلسله مراتبی بود. یافته های بدست آمده از بخش کیفی شامل 5 مقوله فرعی بالندگی آموزشی در قالب 1- مدیریت کلاس، 2- دانش افزایی، 3- نقش الگویی، 4- مهارت تدریس، 5- مهارت ارزشیابی بوده است و اعتبار الگوی مفهومی به دست آمده توسط شاخصه های نیکویی برازش تائید گردید. همچنین یافته های میدانی نشان داد که سطح موجود بالندگی آموزشی اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان از لحاظ مولفه های مدیریت کلاس، دانش افزایی و مهارت ارزشیابی، در سطح نسبتاً مطلوب و از لحاظ مولفه نقش الگویی و مهارت تدریس در وضعیت مطلوب قرار داشت. بر اساس یافته دیگر، اهمیت مولفه های بالندگی آموزشی به این ترتیب تعیین گردید: نقش الگویی(با وزن نسبی 394/0)، مهارت تدریس(با وزن نسبی384/0)، مهارت ارزشیابی(با وزن نسبی 364/0)، دانش افزایی(با وزن نسبی 354/0) و مدیریت کلاس(با وزن نسبی 350/0). در نهایت مهمترین پیشنهاد کاربردی پژوهش حاضر عبارت از این است که مدیران و دست اندرکاران دانشگاه فرهنگیان نگاهی جامع و کل نگر نسبت به برنامه های بالندگی آموزشی اعضای هیات علمی و مدرسان دانشگاه فرهنگیان داشته باشند و بالندگی آموزشی را نیز در برنامه های بالندگی هیات علمی لحاظ کنند.