ارزیابی اثرات محیط زیستی

هدف از این پژوهش مدل سازی تغییرات مکانی تراکم پوشش گیاهی زیرآشکوب جنگل با توجه به ساختار اکوسیستم جنگل و فعالیت های طرح جنگلداری به عنوان یک مخاطره زیست محیطی می باشد. واحدهای همگن محیط زیستی با استفاده از منابع اکولوژیکی و سیستم اطلاعات جغرافیایی ، تهیه گردید . در این تحقیق به کمک شبکه های عصبی مصن وعی ، تراکم پوشش گیاهی زیرآشکوب جنگل بر اساس متغیرهای اکولوژیکی و انسانی شبیه سازی شد. شبکه پرسپترون چندلایه با یک لایه پنهان و 4 نرون در هر یک از لایه های مخفی و آرایش نهایی 1-4-23، با توجه به بیشترین مقدار ضریب تبیین آزمون شبکه (معادل 8576/0) و کمترین مقدار میانگین مربعات خطا و میانگین خطای مطلق (به ترتیب معادل 866/0 و 736/0)، بهترین عملکرد بهینه سازی توپولوژی را نشان می دهد. بر اساس نتایج آنالیز حساسیت، عوامل اکولوژیکی و انسانی شامل تراکم تاج پوشش توده، تراکم دام در جنگل، شدت فرسایش خاک و شدت کوبیدگی آن به ترتیب بیشترین تاثیر را در تغییرات پوشش گیاهی زیرآشکوب جنگل از خود نشان دادند. نتایج حاصله در این تحقیق در چهارچوب روش تجزیه و تحلیل سیستمی منجر به مدل سازی پوشش گیاهی زیرآشکوب جنگل در ارزیابی مخاطرات محیط زیستی طرح های جنگلداری و طراحی سامانه پشتیبان تصمیم گیری شده است که می تواند راه گشای تصمیم گیری در مورد ساختار طرح و اجرای پروژه های مشابه در مکان های مشابه باشد.

هدف از انجام این تحقیق، تعیین مکان بهینه برای استقرار ایستگاه بازیافت پسماند در یک منطقه نمونه در شهر تهران است. برای این منظور منطقه 9 شهرداری تهران به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شد و مکان بهینه استقرار ایستگاه بازیافت پسماند با به کارگیری مجموعه ای از تکنیک های تصمیم گیری گروهی، تصمیم گیری چند معیاره، ارزیابی اثرات محیط زیستی و لحاظ نمودن ملاحظات مدیریت واکنش در شرایط اضطراری تعیین شد. ابتدا تکنیک دلفی کلاسیک برای شناسایی معیارهای مکانیابی و تکنیک دلفی فازی برای تعیین فاصله مجاز معیارها مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه با کاربرد نرم افزار Arc GIS و اعمال فواصل تعیین شده در خصوص هر یک از معیارها، غربالگری مناطق مستعد انجام گرفت و با در نظر گرفتن نتایج مطالعات میدانی، پنج آلترناتیو مکانی برای استقرار ایستگاه بازیافت پیشنهاد شد. در گام بعد با توجه به اینکه تعیین مکان بهینه نیازمند همسنجی این آلترناتیوها می باشد، دو گروه معیارهای محیط زیستی (استخراج شده از نتایج ارزیابی اثرات محیط زیستی) و معیارهای مدیریت واکنش در شرایط اضطراری (مبتی بر اصول و قواعد مدیریت واکنش در شرایط اضطراری) مورد استفاده قرار گرفت و در پایان با ساختاردهی مسئله در قالب تکنیک تحلیل سلسه مراتبی فازی، مکان بهینه برای استقرار ایستگاه بازیافت پسماند تعیین شد. نتایج تحقیق مشخص نمود، آلترناتیو مکانی شماره 2 بهترین مکان برای احداث ایستگاه بازیافت پسماند می باشد. به دلیل اینکه این آلترناتیو نسبت به سایر آلترناتیوها بیشترین فاصله را از مراکز جمعیتی دارد، پتانسیل بالاتری در تحقق معیارهای محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی دارد؛ ضمن اینکه احتمال انتشار وضعیت های اضطراری به پهنه های سکونت را کاهش می دهد و علاوه بر این از بزرگراه فتح که یکی از زیرساخت های اصلی حمل و نقل این منطقه است نیز فاصله کمی دارد که با احداث راه دسترسی فرعی، امکان استفاده از خدمات امداد و نجات را تسهیل می نماید. این تحقیق علاوه بر اینکه نمونه عملی از امکان پذیری ترکیب تکنیک های رایج در برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست با تکنیک های مورد استفاده در سایر زمینه های علمی را نشان می دهد، چارچوبی را برای تلفیق اصول مدیریت محیط زیست و مدیریت بحران در مکانیابی صنایع و خدمات در مناطق شهری ارائه می نماید.

افزایش تولید پسماندها ناشی از رشد جمعیت و دفن غیراصولی در خاکچال ها، یکی از مهمترین مشکلات ایجاد شده در جوامع شهری می باشد. ارزیابی اثرات محیط زیستی از ابزارهایی بوده که جهت پیش بینی و کاهش اثرات مخرب و زیان بار پروژه های عمرانی مورد استقبال قرار گرفته است. از این رو در پژوهش حاضر در نظر است با استفاده از گزارشات و تصاویر موجود، مطالعات میدانی، ماتریس ایرانی و در نظر گیری فاکتورهای تاثیرگذار ژئوتکنیک زیست محیطی، آثار بهره برداری غیر اصولی از خاکچال شهرستان قوچان بر محیط زیست بررسی گردد. با تجزیه و تحلیل ماتریس ایرانی مشخص گردید که تعداد اثرات و پیامد های میانگین جبری منفی به ترتیب برابر با ارزش 3 و 5 است. در این میان اثر و پیامد منفی کم تر از 1/3- در ستون و سطر به ترتیب مربوط به تسطیح و آماده سازی زمین، گسیختگی بستر و پایداری دیواره است. با توجه به بررسی های ژئوتکنیکی، فاکتور پایداری دیواره های خاکچال نیاز به بهسازی دارد. در خاکچال قوچان در صورت خاکبرداری با شیب کمتر از 35 درجه و ارتفاع خاکبرداری حدود 4 متر ترانشه های موجود دچار لغزش نمی گردد. از اینرو اصلاح و بهسازی لازم در جهت پایداری دیواره ضروری بوده و نتایج و راه کارهای مناسب جهت بهبود شرایط ارائه شده است.

بیمارستان ها منابع مهمی از آلاینده های ناشی از فعالیت های تشخیصی، آزمایشگاهی و تحقیقاتی و همچنین دفع دارو توسط بیماران هستند. این نوع از پسماند در مراحل مختلف مشکلات عدیده ای را ایجاد می نماید. هدف از این پژوهش تعیین مکان بهینه جهت دفع پسماند و بررسی شاخص های اثرگذار و همچنین وضعیت مدیریت پسماندهای بیمارستانی شهر کرمان می باشد که می تواند در روند مدیریت صحیح و کارآمد و کنترل پسماندهای بیمارستانی اثرگذار و یاری رسان باشد. در این مطالعه از روش ای اچ پی-فازی جهت تعیین مکان بهینه دفع پسماند از ارزیابی اثرات سریع و تئوری فازی جهت بررسی سناریوهای موجود برای مدیریت پسماند بیمارستانی شهر کرمان استفاده گردید که با تکمیل پرسشنامه، مصاحبه و نمونه برداری از پسماندهای 10 بیمارستان در سطح شهر کرمان صورت گرفت. بر این اساس بهترین مکان برای دفع پسماند بیمارستانی در شمال غربی منطقه موردمطالعه قرار دارد و مساحت زیادی از منطقه موردمطالعه در محدوده طبقات نامناسب جهت دفع پسماند قرار رفته است. مساحت طبقات نامناسب بیش از 40 درصد از منطقه موردمطالعه را در برمی گیرد. نتایج ارزیابی پسماندها به روش فازی-ریام نشان داد که روش پلاسما در روش مدیریت پسماندهای بیمارستانی کمترین اثر منفی زیست محیطی ازنظر اجزای فیزیکی- شیمیایی و ازنظر اجزای بیولوژیکی- اکولوژیکی را دارد و همچنین بیشترین اثر منفی ازنظر اجزای اقتصادی- فنی (عملیاتی) مربوط به پلاسما می باشد. لذا در صورت تأمین هزینه های ناشی از روش پلاسما این روش برای مدیریت پسماندهای بیمارستانی شهر کرمان توصیه می گردد. کمترین اثر منفی ازنظر اجزای اقتصادی- فنی (عملیاتی) مربوط به محل دفن می باشد

هدف: هدف این پژوهش ارزیابی پیامدهای مثبت و منفی حاصل از اجرای پروژه احداث راه آهن آنتنی سبزوار به راه آهن مشهد - تهران بر محیط زیست پیرامونی آن با استفاده از ماتریس پاستاکیا است، و با تجزیه پروژه و محیط زیست آن به عوامل تشکیل دهنده (ریز عامل محیطی - ریز فعالیت پروژه) صورت گرفته است.روش و داده: تحقیق حاضر از نظر روش تحلیلی (کمی و کیفی) و از نظر نوع کاربردی است. با اجرای این روش ارزیابی آثار محیط زیستی، ابزاری مناسب برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب پروژه به دست می آید. می توان این روش ارزیابی را روشی جهت تعیین، پیش بینی و تفسیر آثار محیط زیستی پروژه راه آهن بر محیط زیست منطقه و سلامت بوم نظام های آن دانست.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که اثر فعالیت های پروژه بر عوامل فیزیکی و شیمیایی، در جمع بندی نهایی فقط در مورد اثر حفاری بر شکل زمین، اثرات و تغییرات منفی داشته است. در عوامل بیولوژیکی - اکولوژیکی، بیشترین اثرات منفی بر پوشش گیاهی و اراضی زراعی و باغی ایجاد شده است. محیط اجتماعی – فرهنگی اثرات و تغییرات مثبتی نشان دادند. در بررسی عوامل اقتصادی و فنی اجرای پروژه احداث راه آهن بر محیط زیست، تنها عاملی که دارای اثرات منفی است، هزینه تغییر کاربری است.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که پروژه احداث راه آهن، در مجموع دارای 10 اثر و تغییرات منفی و 5 اثر و تغییرات مثبت بر محیط های مختلف است. همچنین با توجه به این نتایج توصیه به رعایت الزامات زیست محیطی می گردد.نوآوری، کاربرد نتایج: ارزیابی و اجرای پروژه راه آهن با روش ماتریس سریع  می تواند مناسب یا نامناسب بودن پروژه را با هزینه ی کمتر و در زمان کوتاه تری تعیین نماید.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی محل مناسب دفن زباله شهر بردسکن واقع در غرب استان خراسان رضوی و نیز بررسی میزان تناسب لندفیل موجود با توان محیط است. به این منظور ابتدا معیارهای محیط زیستی مؤثر بر انتخاب مکان مناسب توسعه لندفیل شناسایی، نقشه سازی و با استفاده از فرآیند AHP وزن دهی شدند. نتایج وزن دهی نشان داد معیارهای زمین شناسی، فاصله از چاه شرب و فاصله از شهر بردسکن به ترتیب با وزن های 173/0 و 172/0 و 124/0 دارای بیشترین میزان اهمیت در شناسایی مناطق مناسب دفن زباله هستند. بعد از اعمال وزن های به دست آمده، مکان یابی محل دفن، با استفاده از ارزیابی چندمعیاره به شیوه WLC انجام گردید. نقشه قابلیت حاصل از WLC، در پنج طبقه شامل قابلیت خیلی کم تا خیلی زیاد طبقه بندی و بر این اساس پهنه های مستعد محل دفن شناسایی شدند. مطابق نتایج، حدود پنج درصد از حوضه از تناسب خیلی زیاد و حدود 32 درصد از سطح منطقه قابلیت زیادی برای توسعه سایت لندفیل برخوردار بودند. همچنین، بررسی انطباق اکولوژیکی لندفیل موجود بر مبنای نقشه تناسب حاصل از اجرای MCE نشان دهنده قرارگیری آن در طبقه خوب هست. در مرحله بعد، به منظور به گزینی محل دفن پسماند، ماتریس لئوپولد ایرانی تهیه و برای هر یک از پهنه ها تکمیل شد. نتایج ارزیابی نشان داد، از میان گزینه های موردبررسی، لندفیل فعلی- با انجام اقدامات اصلاحی- بهترین تناسب را برای دفن پسماند در این حوضه دارد. مجاورت با منابع آبی (آبراهه ها و قنات)، فاصله زیاد از شهر بردسکن، نامناسب بودن خاک منطقه از مهم ترین دلایل حذف سایر پهنه ها بود.

هدف: هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثرات مثبت و منفی حاصل از ساخت و توسعه فاز فولادسازی در شهرستان جوین بر محیط زیست پیرامون آن با استفاده از ماتریس ارزیابی اثرات سریع RIAM است و با تفکیک پروژه و محیط زیست آن به عوامل تشکیل دهنده انجام شده است.روش و داده: مطالعه پیش رو از نظر روش تحلیلی (کمی و کیفی) و از نظر نوع کاربردی است. روش ارزیابی اثرات زیست محیطی، ابزاری مناسب جهت نیل به اهداف توسعه پایدار است. در این مطالعه اثرات مهم مربوط به احداث واحد فولادسازی جوین سبزوار با استفاده از روش ماتریس RIAM به منظور تجزیه و تحلیل اثرات ناشی از احداث واحد در دو فاز ساختمانی و بهره برداری مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که اثر فعالیت های پروژه بر عوامل فیزیکی و شیمیایی، در جمع بندی نهایی در محیط های فیزیکو شیمیایی مربوط به فرسایش خاک و اثرات صوتی (تأثیرات و تغییرات منفی ناچیز) لرزش زمین، زهکشی، کیفیت هوا و تغییرات اقلیمی (دارای اثرات منفی قابل توجه) و در محیط های بیولوژیکی - اکولوژیکی مربوط به تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی (دارای اثر منفی ناچیز) و اثر بر تغییرات پوشش گیاهی (دارای اثرات منفی قابل توجه) است. محیط های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و فنی اثرات و تغییرات مثبتی نشان دادند.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که پروژه احداث واحد فولادسازی جوین سبزوار در مجموع در دو فاز ساختمانی و بهره برداری دارای ۱۸ اثر و تغییرات منفی و ۱۰ اثر و تغییرات مثبت بر محیط های متفاوت است. همچنین با توجه به برآیند نتایج رعایت الزامات زیست محیطی باید مدنظر قرار گیرد.نوآوری، کاربرد نتایج: ارزیابی و اجرای پروژه فولادسازی با روش ماتریس می تواند امکان و یا عدم امکان اجرای پروژه را با هزینه و زمان کمتری مشخص نماید. این روش می تواند به عنوان مبنا در ارزیابی سایر پروژه ها از جمله واحدهای فراوری طلا، مس و... در فاز ساختمانی و بهره برداری مورد استفاده قرار گیرد.