کاربران دین دار

مواجهه جامعه اسلامی ایران با فناوری های ارتباطی جدید، به خصوص اینترنت و فضای سایبر، شرایط جدیدی را در زندگی متدینین بوجود آورده که عدم سواد رسانه ای و کنش عاقلانه موجب چالش های بسیاری در ارزش های اخلاقی فردی و اجتماعی می شود. در این مقاله ضمن بررسی نظری ارتباط عفیفانه در زندگی سایبری به این مسئله پرداخته می شود که چگونه ارزش های اخلاقی خصوصاً ارتباط عفیفانه در کنش های کاربران اینترنت منعکس می شود. برای این کار با روش پدیدارشناسی به گردآوری اطلاعات با مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشاهده رفتارهای کاربران دین دار به فهم تجربه زیسته ایشان و درنتیجه صورت بندی ارتباط عفیفانه سایبری پرداخته ایم. یافته های تحقیق نشان می دهد که انگیزه های حضور در فضای سایبر، مشخصات فردی، التزام به دین داری، سواد سایبری و عفاف، ساخت هویت مجازی و انتخاب همراهان از جمله نقاط کلیدی شکل گیری ارتباط عفیفانه در زندگی سایبری است. در نتیجه به گونه شناسی کاربران در چهار گونه «متدین آشنا»، «متدین ساده»، «متدین بی مبالات» و «کاربر بی قید» دست یافتیم. همچنین در پیوند آموزه های فقهی اخلاقی عفاف با مقولات محوری گونه شناسی کاربران سایبری به مدلی مفهومی از ارتباط عفیفانه در زندگی سایبری و پیشنهادهایی کاربردی برای برخورداری از ارتباط عفیفانه سایبری رسیدیم.