کیفیت زندگی خوابگاهی

خوابگاه دانشجویی به عنوان فضایی اجتماعی و فرهنگی، نقش مهمی در رضایت دانشجویان از دانشگاه و آموزش عالی ازیک سو و عملکرد آموزشی آن ها ازسوی دیگر دارد. به همین سبب، درک شرایط زندگی خوابگاهی و تدبیر برای بهبود آن ضروری به نظر می رسد. مقاله حاضر ضمن مفهوم سازی کیفیت زندگی خوابگاهی، با استفاده از روش پیمایش و فن پرسش نامه، به بررسی کیفیت زندگی خوابگاهی 2500 نفر از دانشجویان خوابگاهی دختر در 10 منطقه دانشگاهی و 22 دانشگاه کشور پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که در بُعد رفاهی، دانشجویان از امکانات رفاهی اتاق، ساختمان و خوابگاه، امکانات فرهنگی در خوابگاه، و امکانات رفاهی کالبدی خوابگاه ناراضی بوده اند. در بُعد فرهنگی، ازیک سو دانشجویان از فعالیت ها و برنامه های فرهنگی در خوابگاه ناراضی بوده اند و ازسوی دیگر، از وقت فراغت آنان به گونه ای مطلوب استفاده نمی شود. در بُعد اجتماعی، جنس آسیب های اجتماعی برای دختران، بیشتر مربوط به امر جنسی و از نوع روابط دوستی بود (رابطه دوستی، رابطه جنسی، و پارتی). شایع ترین مواد دخانی مصرفی بین دانشجویان، ابتدا قلیان و سپس سیگار، مشروبات الکلی، مواد مخدر، و پیپ بود. بسیاری از دانشجویان از دامنه زمانی رفت وآمد در خوابگاه، ناراضی بودند و روی هم رفته، رضایت دانشجویان از کیفیتِ ذهنی زندگی خوابگاهی، چه در شکل شهودی و چه در شکل منطقی آن، پایین بود. نتایج به دست آمده، نشان دهنده پایین بودن کیفیت زندگی عینی در سطح خوابگاه های دانشجویی دختران است که به نوبه خود، بر کیفیت ذهنی آن ها نیز تأثیر گذاشته است.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای ارتقاء کیفیت زندگی خوابگاهی در منطقه دوازده دانشگاه آزاد اسلامی بود. جامعه مورد نظردر این پژوهش، کلیه دانشجویان مقاطع مختلف آموزشی ساکن در خوابگاه های منطقه 12 دانشگاه آزاد اسلامی در سال تحصیلی 92-93 بود. نمونه عبارت از، 350نفرازدانشجویان ساکن در خوابگاه ها بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع زمینه یابی بود. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که عوامل موثر بر کیفیت زندگی خوابگاهی در وضع موجود و مطلوب را می سنجید. برای توصیف داده ها ازجداول توزیع فراوانی، نمودار میله ای، میانگین و انحراف استاندارد و برای پاسخ به سوال های پژوهش، آزمون کلموگروف اسمیرنف، جهت شناسایی مولفه ها از تحلیل عامل اکتشافی به روش مولفه های اصلی، جهت ارائه مدل ازروش مدل سازی معادله ساختاری استفاده شد.نتایج بدست آمده عبارتند از: فناوری، فرهنگی اجتماعی، روان شناختی، نیروی انسانی، فیزیکی کالبدی و بهداشتی مؤلفه های اصلی کیفیت زندگی دانشجویان مقیم خوابگاه ها بودند. -فناوری هم به صورت مستقیم و هم از طریق مولفه های فرهنگی اجتماعی و روان شناختی بر کیفیت زندگی تأثیر دارد. -نیروی انسانی هم به صورت مستقیم و هم از طریق مولفه فرهنگی اجتماعی بر کیفیت زندگی تأثیر دارد. روان شناختی هم به صورت مستقیم بر کیفیت زندگی تأثیر دارد.و هم نقش واسطه را بازی می کند وعوامل بهداشتی، فناوری، فیزیکی کالبدی را با کیفیت زندگی مرتبط می کند. -عامل فرهنگی اجتماعی هم به صورت مستقیم بر کیفیت زندگی تأثیر داردوهم نقش واسطه را بازی می کند وهمه مولفه ها را با کیفیت زندگی مرتبط می کند. -عامل بهداشتی به صورت مستقیم بر کیفیت زندگی تأثیر ندارد ولی از طریق مولفه های فرهنگی اجتماعی و روان شناختی بر کیفیت زندگی تأثیر دارد. -عامل فیزیکی کالبدی به صورت مستقیم بر کیفیت زندگی تأثیر ندارد ولی از طریق مولفه های فرهنگی اجتماعی و روان شناختی بر کیفیت زندگی تأثیر دارد.