اکبر شاه گورکانی

ایرانیان مسلمان با پی ریزی تمدن ایرانی-اسلامی و انتقال آن به شبه قاره هند نقش مؤثری در پیشرفت های تمدنی ایفا کردند. نخبگان ایرانی که با توجه به عوامل دافعه موجود در ایران و عوامل جاذبه آفرین در هندوستان به دربار گورکانیان مهاجرت کردند؛ به دلیل شایستگی های فراوان خود توانستند منشأ خدمات مؤثری در حوزه های مختلف تمدنی شوند. یکی از این نخبگان، امیر فتح الله شیرازی است که با درایت و شایستگی خود، در مظاهر تمدنی دولت اکبرشاه مانند صنعت، تقویم، نظام دیوانی و علوم نقلی و عقلی تحولات مهمی ایجاد کرد. هدف پژوهش که با استفاده از روش توصیفی–تحلیلی تدوین شده، تبیین آثار حضور امیر فتح الله در دربار اکبر شاه گورکانی در حوزه تمدنی است. نشر آموزه های تشیّع توسط امیر فتح الله در دربار اکبر شاه، تک بُعدی نبودن تأثیرگذاری وی در حوزه تمدن، جایگاه والای او در دربار اکبر شاه و گسترش آثار فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی در مظاهر فرهنگ و تمدن دولت گورکانیان، از یافته های پژوهش است.

دانش کتیبه شناسی از جمله علومی است که مستقیماً در حوزه باستان شناسی قرار می گیرد. کتیبه ها اسناد مطمئنی هستند که بی کم و کاست در شناسایی زوایای ناشناخته تاریخ اجتماعی و سیاسی کشور ما نقش مهمی را ایفا می کنند. سنگ نوشته سفیر اکبر شاه گورکانی یک سند ارزشمند تاریخی است که میر معصوم بکری متخلص به نامی در هنگام عبور از زنجان و سلطانیه آن را به یادگار گذاشته است. این سنگ نوشته از جنس مرمر به ابعاد ۱۵×۶×۶۳/۵ س انتی متر و به خط نستعلیق برجسته  در ۵ س طر (۲ بیت شعر و سه سطر به نثر) حجاری شده است.