رفتار آوایی

پژوهش حاضر درپی بررسی تأثیر سرپرستی اجحاف آمیز بر تمایل به ترک شغل با میانجی گری رفتار آوایی و خودکارآمدی کارکنان است. پژوهش حاضر، ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات، تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. روش گرد آوری داده ها تلفیقی از روش کتابخانه ای و پرسشنامه ای است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان شرکت صنایع چوب و کاغذ ساری هستند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده اطلاعات از 395 نفر به صورت پرسشنامه جمع آوری و ﺗﺠﺰیﻪ وﺗﺤﻠیﻞ شد که آلفای کرونباخ پرسشنامه 83/0 به دست آمد. برای ﺗﺠﺰیﻪ وﺗﺤﻠیﻞ دادهﻫﺎی ﺟﻤﻊآوری ﺷﺪه و اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠیﻞ ﻋﺎﻣﻠی تأییدی و آزﻣﻮن الگوی پژوهش از ﻧﺮم اﻓﺰار PLS و ﻫﻤﭽﻨیﻦ ﺑرای ﺑﺮرﺳی ﭘﺎیﺎیی و آمار توصیفی از ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. یافته های حاصل از تجزیه وتحلیل نشان می دهد که سرپرستی اجحاف آمیز اثر معنی داری بر تمایل به ترک شغل، رفتار آوایی و خودکارآمدی کارکنان دارد. همچنین رفتار آوایی، اثر منفی و معنی داری بر تمایل به ترک شغل دارد. ازطرفی، خودکارآمدی اثر معنی داری بر تمایل به ترک شغل و رفتار آوایی ندارد.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی مبانی و مؤلفه های اثرگذار بر بروز رفتار آوایی از دیدگاه امام علی (ع) درقالب یک پژوهش کیفی از نوع تحلیل مضمون بوده است. چرا که رفتار آوا به معنای بیان دیدگاه های مغایر با وضع موجود و مشارکت در فرایند تصمیم گیری ها، در دستیابی به اهداف سازمانی و بالندگی سازمان های آموزشی نقش مهمی ایفا می کند. بدین منظور پس از بررسی ادبیات نظریه رفتار آوایی، ابتدا مؤلفه های بروز رفتار آوا شناسایی شد، سپس با روش تحلیل مضمونی ازطریق نمونه گیری هدفمند، گفتارهای امام علی (ع) در نهج البلاغه، در شبکه ای از مفاهیم ترسیم شد و مضامین مهم تر در جایگاه مرکزی قرار گرفت و سایر مضامین، پیرامون این مضامین اصلی سازمان یافت. براساس یافته ها، باور به محوریت الهی، نیک سرشتی انسان، آزادمنشی انسان و نیز باور به حیات اخروی در زمره مهم ترین مبانی اسلامی اثرگذار در این رویکرد شناسایی شد و خوانش اسلامی این نظریه را از رهیافت های فردگرایانه غربی، متمایز کرد. دراین راستا بر سبک رفتار مشارکتی اسلامی با مؤلفه های تقویت همدلی، مسئولیت پذیری، نظارت اجتماعی و انصاف ورزی نیز تأکید شد. از این رهگذر، تشویق کارکنان در سازمان های آموزشی به تبادل نظر با مدیران و ایجاد فضایی برای طرح و اشتراک گذاری ایده ها و تعدیل نظرات بدون هرگونه تبعات منفی، امری بایسته محسوب می شود.

در عصر حاضر، گوش سپردن به آوای کارکنان برای سازمان ها اهمیت ویژه ای یافته است؛ چراکه از یک طرف ایده ها و نظرات کارکنان می تواند راه گشای بسیاری از مسائل و مشکلات سازمانی و از طرف دیگر منعکس کننده ی علایق و خواسته های آن ها به مدیریت سازمان باشد. کارکنانی که به هر دلیلی نخواهند ایده ها، نظرات و اطلاعات خود را بگویند اغلب دچار استرس، نارضایتی، سرخوردگی های شغلی و گوشه گیری در سازمان خود خواهند شد که این امر، کاهش اعتماد بین افراد، کاهش تعهد به سازمان و نزول سطح عملکرد کارکنان را به همراه خواهد داشت. در این راستا آوای سازمانی به عوامل فردی، سازمانی و اجتماعی مختلفی مربوط می شود ، بنابراین شناسایی عواملی که سبب بروز آوا در سازمان می شود و سکوت کارکنان را می شکند و در نهایت سازمان را به سمت نوآوری و خلاقیت و حل مشکلات سازمانی و توسعه پیش می برد، اهمیت می یابد. یکی از شکاف های موجود در ادبیات موضوعی آوای کارکنان، فقدان پژوهشی جامع در زمینه بررسی تاثیرات سبک های رهبری نوین (سبک های رهبری اخلاقی، تحول گرا و اصیل) بر بروز رفتار آوایی و آوای کارکنان، می باشد. در همین رابطه، پژوهش حاضر با هدف بررسی این موضوع، با استفاده از روش مرور نظام مند (سیستماتیک) تدوین گردیده است. در راستای مرور مطالعات پیشین، تمامی پژوهش های موجود در پنج پایگاه اطلاعاتی مگیران، نورمگز، سیویلیکا، انسانی و پایگاه استنادی جهاد دانشگاهی با انتخاب کلید واژه های «رهبری اخلاقی»، «رهبری تحول آفرین»، «رهبری تحول گرا»، «رهبری اصیل»، «آوای کارکنان»، «آوای سازمانی» و «رفتار آوایی» مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت با حذف موارد تکراری و فاقد کیفیت، 13 پژوهش به طور کامل در روند تحقیق وارد شدند که پس از معرفی و مرور ادبیات موضوعی متغیرهای تحقیق حاضر، داده های پژوهش های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان نیز با توجه به مرور نتایج مطالعات پیشین، پیشنهاداتی برای روش های افزایش سطح آوای کارکنان در سازمان ها با استفاده از سبک های رهبری مذکور ارائه گردید.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی امنیت روانشناختی در تأثیر سبک رهبری اخلاقی ادراک شده بر رفتار آوایی معلمان بود. پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی و جامعه آماری، شامل معلمان ابتدایی شهر ری در سال تحصیلی 1401-1402 به تعداد 849 نفر بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 383 نفر بدست آمد. به منظور جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه رهبری اخلاقی براون و همکاران (2005)، رفتار آوایی همس (2012) و امنیت روانشناختی ادمونسون (1999) استفاده شد. روایی پرسشنامه ها به شکل صوری و سازه تأیید شد. پایایی پرسشنامه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای رهبری اخلاقی 88/0، رفتار آوایی 85/0 و امنیت روانشناختی 90/0 بدست آمد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای آماری اسمارت Pls و Spss در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام گردید. نتایج نشان داد میانگین رهبری اخلاقی (06/3) کمی بالاتر از حد متوسط (3) و میانگین رفتار آوایی (23/3) و امنیت روانشناختی معلمان (71/3) بالاتر از حد متوسط (3) است. ضرایب تأثیر نشان داد رهبری اخلاقی با (74/0=Beta، 001/0=P) روی رفتار آوایی، امنیت روانشناختی با (134/0=Beta، 001/0=P) روی رفتار آوایی معلمان و رهبری اخلاقی با (53/0=Beta، 001/0=P) روی امنیت روانشناختی تأثیر مثبت و معنادار دارد.